Oficjalna prezentacja publikacji nastąpi podczas V Europejskiego Kongresu Samorządów w Krakowie (8-9 kwietnia), a laureaci zostaną nagrodzeni podczas specjalnej uroczystej gali, która podsumuje pierwszy dzień konferencji. W pracach przy sporządzeniu rankingu wzięli udział naukowcy, którzy są wybitnymi specjalistami w dziedzinie finansów i pracują na największych uniwersytetach w Polsce. Ich autorytet daje pewność, że dokument jest najlepszym podsumowaniem pracy samorządowców w ostatnich latach.
Ranking powstał pod kierownictwem prof. dr hab. Krzysztofa Surówki, kierownika Katedry Finansów Samorządowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. W skład zespołu wchodzili także:
dr Katarzyna Peter z Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Mateusz Winiarz, przewodniczący Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, dr Katarzyna Owsiak z Katedry Finansów Samorządowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, dr Piotr Sołtyk z Katedry Finansów Samorządowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, dr Krzysztof Jakóbik z Katedry Gospodarki Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
W badanu wzięto pod uwagę 2791 podmiotów. Analiza będąca przedmiotem opracowania wyszczególnia różne typy polskich jednostek samorządu terytorialnego: gminy wiejskie, miejsko-wiejskie, miejskie, miasta na prawach powiatu, powiaty ziemskie. Podstawową różnicą w stosunku do roku ubiegłego jest to, że w pierwszej edycji wykorzystano dane z 2016 roku, zaś II edycja Rankingu i ocena kondycji finansowej jednostek samorządu terytorialnego została przygotowana na podstawie możliwie najbardziej aktualnych danych, czyli za pełen rok 2018.
Autorzy otrzymali szczegółowe dane z Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu.
II edycja Rankingu Finansowego Samorządu Terytorialnego w Polsce została przygotowana w oparciu o 7 wskaźników, które są równoważne, co oznacza, że każdy z nich odgrywa taką samą rolę. Są to:
- Udział dochodów własnych w dochodach ogółem,
- Relacja nadwyżki operacyjnej do dochodów ogółem,
- Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem,
- Obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń,
- Udział środków europejskich w wydatkach ogółem - bez poręczeń,
- Relacja zobowiązań do dochodów ogółem,
- Udział podatku dochodowego od osób fizycznych w dochodach bieżących.
W ubiegłym roku najlepszą wiejską gminą zostały Kobierzyce. Tytuł najlepszej miejsko-wiejskiej gminy trafił do gminy Dziwnów. Nagroda dla najlepszego powiatu powędrowała do powiatu pruszkowskiego. Najlepszym miastem na prawach powiatu zostały Gliwice, a najlepszym miastem - Legionowo.
Poprzednia edycja pokazała, że samorządy bardzo cenią sobie ranking. Fakt, że jest on prezentowany na forum międzynarodowym jest dla nich dodatkową nobilitacją. - Dobrem publicznym jest wysoki poziom zaspokojonych potrzeb społecznych, wskaźniki pokazują w jakiej kondycji są jednostki samorządu terytorialnego – mówi prof. dr hab. Krzysztof Surówka.
Przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego w Krynicy, Zygmunt Berdychowski uważa, że rozwój samorządów musi wiązać się z większą ilością pieniędzy w ich budżetach. - Samorząd musi wykonywać coraz więcej zadań i w ślad za tym otrzymywać coraz więcej środków na ich realizację. Ale nie mogą to być dotacje, lecz dochody własne. Musi działać samodzielnie.
Celem rankingu jest nie tylko wyróżnienie najlepszych samorządów, ale także pokazanie drogi tym włodarzom, którzy zajęli dalsze miejsca, w jakim kierunku powinni działać, aby osiągać lepsze wyniki i tym samym zaspokajać potrzeby swoich lokalnych społeczności.