Czy można nagrywać rozmowy?
Zasadniczo nagrywanie rozmów jest dopuszczalne prawnie, jeśli rozmówcy są świadomi, że to się dzieje. Podczas telefonowania do różnych firm i instytucji można uzyskać na wstępie informację o tym, że rozmowa będzie nagrywana, a jeśli dzwoniący się na to nie godzi, wówczas powinien się rozłączyć.
W Kodeksie karnym zaznaczono, że przestępstwem jest nagrywanie rozmowy bez zgody rozmówcy, ale tylko jeśli nagrywający nie jest uczestnikiem tej rozmowy. Jeśli jest inaczej, to można przyjąć, że nagranie jest realizowane na Twoje potrzeby i nie ma charakteru poufnego.
Nagrywanie bez zgody – czy to legalne?
Konstytucja RP gwarantuje każdemu obywatelowi prawo do prywatności, wyrażone w art. 47. Zasada ochrony życia prywatnego stanowi, że każdy ma do niej prawo. Ochronie podlegają życie prywatne, rodzinne, cześć i dobre imię danej osoby oraz prawo do decydowania o swoim życiu. Jeśli nagrywana jest rozmowa bez zgody rozmówcy, można uznać, że doszło do naruszenia prawa do prywatności.
Warto przy tym zwrócić uwagę na wyrok z 10 stycznia 2008 roku, sygn.. I ACa 1057/07, w którym orzeczono, że "podstępne nagranie prywatnej rozmowy godzi w konstytucyjną zasadę swobody i ochrony komunikowania się", która wyrażona została w art. 49 Konstytucji RP. Zasada wolności komunikowania się przejawia się w tym, że prawo zapewnia wolności i ochronę tajemnic komunikacji, a ich ograniczenie może wystąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej opisany.
Jeśli dojdzie w rzeczywistości do naruszenia prawa do prywatności osoby nagrywanej bez jej wiedzy, nagrywający może powołać się na art. 45 Konstytucji, ale musi to dobrze uzasadnić. Stanowi on, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy.
Nagrywanie bez zgody może stać w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego i normami etycznymi, które są powszechnie akceptowane. Jeśli dowód w sprawie sądowej łamie te zasady i normy, nie powinien być dopuszczony w postępowaniu. Naruszeniem zasad współżycia społecznego jest nagrywanie bez zgody rozmówcy przy jednoczesnym wykorzystaniu jego trudnego położenia oraz złego stanu psychicznego lub psychofizycznego podczas rozmowy.
Czy rozmowa nagrana bez zgody może posłużyć za dowód w sądzie?
Stanowisko sądów w Polsce w kwestii dopuszczania dowodu z nagrywania bez zgody rozmówcy jest zróżnicowane. Nie zawsze posłuży ono jako dowód w sprawie.
Zasadniczo w związku z treścią art. 308 Kodeksu postępowania cywilnego dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 2431, w szczególności zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując przy tym odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów.
Istnieje możliwość, że w toku procesu zostanie dopuszczony dowód z nagrywania bez zgody, a dowód w sądzie w takim przypadku najpewniej zostanie poddany wnikliwej, krytycznej analizie. Sąd musi dopuścić możliwość, że przedstawione przez stronę postępowania nagranie nie jest kompletne, stanowi tylko część dłuższej rozmowy. Pojawia się wówczas uzasadnione pytanie, dlaczego nie ujawnia się całości. Możliwe, że zmieniłoby to wartość dowodową.
Sądy muszą wziąć pod uwagę, że nagranie bez zgody rozmówcy zostało zmanipulowane albo zmontowane, by dowieść konkretnej tezy. Badaniem nagrań zgłoszonych jako dowody w sprawach sądowych zajmują się biegli z zakresu badań fonoskopijnych. Na podstawie posiadanej wiedzy i umiejętności oraz przy użyciu odpowiednich narzędzi są oni w stanie określić rozmaite parametry nagrania, jakie stanowią przedmiot dowodu i ocenić, czy jest ono wiarygodne.
Uznaje się, że w każdym przypadku powinno być wyjaśnione, w jakich okolicznościach powstało nagranie i w jakim celu. Nie ma regulacji prawnej dotyczącej dopuszczalności dowodów z potajemnie przygotowanych filmów. Z drugiej strony nie ma też wytycznych, które mówiłoby, że nagranie bez zgody za każdym razem miałoby nie być dopuszczone jako dowód w sprawie. Dlatego sąd zawsze indywidualnie podchodzi do tej kwestii.
