Exalo Drilling SA to spółka świadcząca lądowe usługi wiertnicze i serwisowe w ramach Grupy Kapitałowej PGNiG. W czasie kontroli posiadała trzy spółki zależne - dwie poza granicami Polski, a konkretnie w Stanach Zjednoczonych i na Ukrainie. Oprócz tego Exalo Drilling SA posiada również osiem oddziałów zagranicznych: w Kazachstanie, Pakistanie, Libii, Ugandzie, Egipcie, Czadzie, w Czechach i na Słowacji.
Problemy po połączeniu wielu spółek
Zdaniem NIK część mechanizmów funkcjonowania spółki i jej podmiotów zależnych była obarczona istotnymi ryzykami prawnymi i podatkowymi. To następstwo faktu, że Exalo Drilling powstało z połączenia pięciu innych spółek, a każda z nich znajdowała się w tym momencie w różnej sytuacji oraz kondycji finansowej. Spadkiem były też m.in. nierentowne kontrakty i błędy formalnoprawne w działaniu oddziałów.
NIK podaje za przykład wieloletnie funkcjonowanie spółki zależnej z siedzibą w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Pomimo faktu, że Exalo Drilling wdrażała regularnie zmiany w funkcjonowaniu spółki, księgowości i kontrolingu, to "nadzór [PGNiG - red.] nad operacjami spółki na rynkach zagranicznych nie był w pełni skuteczny i efektywny" - informuje NIK w raporcie.
Kontrolerzy przyjrzeli się działalności w Kazachstanie
W raporcie podkreślono, że w latach 2015-2020 (do trzeciego kwartału) większość oddziałów zagranicznych przynosiła straty. Szczególną uwagę NIK na działalność kazachskiego oddziału Exalo Drilling. Rynek tego państwa był jednym z głównych rynków zagranicznych spółki. Jak czytamy w raporcie, Izba "stwierdziła istotne nieprawidłowości" w jego działalności.
"Oddział dysponował dwoma ciężkimi urządzeniami wiertniczymi oraz jednym urządzeniem wiertniczym lekkim. W latach 2019-2020 żadne z urządzeń nie było zakontraktowane" - podkreśla NIK.
"W 2020 roku w oddziale w Kazachstanie zminimalizowano koszty operacyjne do niezbędnego minimum zapewniającego zabezpieczenie majątku spółki (urządzenia składowane były w stepie). Prowadzone były dalsza redukcja kosztów i działania na rzecz zbycia majątku nierokującego możliwości wykorzystania. W przypadku braku kontraktów planowano również rozpoczęcie procedury zamknięcia oddziału w 2021 roku" - czytamy.
"Szereg nieprawidłowości" liczony w milionach
NIK konstatuje, że w działalności zagranicznej Exalo Drilling SA stwierdzono szereg nieprawidłowości, których skutki finansowe kontrolerzy oszacowali na ponad 21,5 miliona złotych.
A o jakie nieprawidłowości chodzi? NIK wymienia m.in. zawarty kontrakt ze spółką prawa kazachskiego z naruszeniem prawa i przepisów wewnętrznych. Spółka nie uregulowała później znacznej części należności wraz z odsetkami karnymi za prace, które wykonał kazachski odział Exalo Drilling SA.
Kontrola NIK miała miejsce w 2020 roku. Izba badała działalność zagraniczną Exalo Drilling w latach 2015-2020.
Exalo Drilling SA powstała w 2012 roku w wyniku konsolidacji pięciu spółek: PNiG Kraków SA, PNiG NAFTA SA, PNiG JASŁO SA, PN "Diament" sp. Z o.o. oraz ZRG Krosno sp. Z o.o. Wtedy nazywała się PGNiG Poszukiwania SA. Jest spółką dominującą w Grupie Kapitałowej EXALO Drilling (GK EXALO).
We wcześniejszych kontrolach NIK stwierdziła, że Poczta Polska nie zapewnia właściwej jakości powszechnych usług pocztowych. Zdaniem operatora pocztowego kontrolerzy w raporcie zawarli liczne nieścisłości i powołali się na dane, które nie miały oparcia w rzeczywistości.
