Opłaty skarbowe – wszystko, co chciałbyś o nich wiedzieć

Najczęściej opłatę skarbową definiuje się jako uiszczaną na rzecz organów administracji publicznej czy podatkowej. Jest daniną publicznoprawną i pod tym względem przypomina podatek czy cło. W przeciwieństwie jednak do nich opłata skarbowa jest związana z wzajemnym, konkretnym świadczeniem, które uzyskujesz ze strony organów państwowych czy samorządowych. W przypadku cła czy podatku takiej wzajemności nie ma. 

Dlatego przy uiszczaniu opłaty skarbowej masz prawo oczekiwać, że urząd, do którego ją wnosisz, podejmie określone działanie. 

Wszystkie zasady pobierania tego rodzaju opłat zostały uregulowane prawnie. Gdzie szukać wytycznych, które ich dotyczą? Ustawa z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej jest rzetelnym źródłem informacji o tym, kiedy trzeba zapłacić opłatę skarbową. Opłacie tej podlegają (art. 1 wspominanej ustawy):

• W sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej:
• dokonanie czynności urzędowej na podstawie zgłoszenia lub na wniosek,
• wydanie zaświadczenia na wniosek,
• wydanie zezwolenia (pozwolenia czy koncesji).
• Złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii – w sprawach z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym.
• Dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia oraz zezwolenia przez podmiot inny niż organ administracji rządowej i samorządowej, w związku z wykonywaniem zadań z zakresu administracji publicznej, a także złożenie w takim podmiocie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa, prokury lub jego odpisu, wypisu lub kopii.

Ustawa o opłatach skarbowych określa również, w jakich przypadkach takie opłaty nie będą od obywateli pobierane. Nie uiszcza się ich:

• Przy dokonywaniu czynności urzędowych, wydawaniu zaświadczenia i zezwolenia albo przy składaniu dokumentów, które stwierdzają udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo ich odpisów, wypisów i kopii w sprawach dotyczących:
• alimentów, opieki, kurateli i przysposobienia,
• świadczeń socjalnych oraz w sprawach załatwianych na podstawie przepisów o pomocy społecznej i przepisów o zatrudnieniu socjalnym,
• zatrudnienia, wynagrodzenia za pracę,
• nauki, szkolnictwa i oświaty pozaszkolnej czy ochrony zdrowia.
• W przypadku czynności urzędowych, wydawania zaświadczeń oraz zezwoleń w sprawach budownictwa mieszkaniowego.

Jeśli na podstawie innych przepisów dana czynność urzędowa, wydanie zaświadczenia oraz zezwolenia, pozwolenia czy koncesji objęte są innymi opłatami o charakterze publicznoprawnym lub są zwolnione z nich, nie będą dodatkowo obciążane opłatami skarbowymi. Podobnie w przypadku czynności urzędowych lub wydania zaświadczenia, jeśli następuje to na podstawie zgłoszenia lub na wniosek, które przekazano za pośrednictwem polskiego konsula albo jeśli doręczenie dokumentu, który potwierdza dokonanie czynności urzędowej lub zaświadczenia, odbywa się za pośrednictwem polskiego konsula, za pobraniem opłaty konsularnej. 

Ze wszystkimi stawkami opłaty skarbowej możesz zapoznać się w załączniku do wspomnianej ustawy. Jednak najczęściej wynoszą one przykładowo:

• 17 zł – w przypadku złożenia dokumentu pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii,
• 21 zł – w przypadku zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach,
• 598 zł – w przypadku decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
• 170 zł – przy potwierdzeniu zarejestrowania podatnika podatku od towarów i usług jako podatnika VAT czynnego lub podatnika VAT zwolnionego,
• 47 zł – przy zatwierdzeniu projektu budowlanego. 

Jeśli musisz zapłacić opłatę skarbową za pozwolenie na budowę czy za kupno samochodu, powinieneś wiedzieć, gdzie się je uiszcza. Możesz je uregulować:

• przelewem na konto urzędu miasta lub gminy, na którego terenie znajduje się urząd lub inna instytucja, w której składasz wniosek lub pełnomocnictwo,
• gotówką w kasach właściwego urzędu miasta lub gminy,
• za pośrednictwem inkasentów zgodnie z wykazem, który podaje urząd,

Co ciekawe, opłaty skarbowej nie uiszcza się w urzędzie skarbowym. 

Masz możliwość ubiegania się o zwrot uiszczonej już opłaty skarbowej, To możliwe w następujących przypadkach:

• kiedy zapłaciłeś opłatę skarbową, która nie była wymagana,
• kiedy zapłaciłeś opłatę skarbową w zbyt wysokiej stawce,
• kiedy mimo zapłacenia opłaty urząd nie załatwił sprawy, nie wydał zaświadczenia, zezwolenia, pozwolenia lub koncesji.

Zwrotu opłaty skarbowej urząd dokonuje jedynie na wniosek obywatela. Nie ma jednego, zawsze stosowanego wzoru takiego wniosku. Należy go napisać i złożyć do właściwego organu podatkowego, tj. wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, w zależności od tego, do jakiego urzędu trafiła opłata. 

Jeśli od chwili uiszczenia niepotrzebnej opłaty skarbowej minęło już 5 lat, licząc od końca roku, w którym została ona zapłacona, nie będzie już podlegać zwrotowi.