Orlen na europejskich rynkach: nie będzie zmiany kierunku

Orlen jest obecnie największą grupą energetyczno-paliwową w Europie Środkowo-Wschodniej. Co za tym idzie, może realizować projekty przynoszące mu zyski, a zarazem wzmacniające bezpieczeństwo energetyczne całego regionu. O ile jeszcze pięć lat temu Orlen opierał się na rosyjskiej ropie, to obecnie całkowicie ją wyeliminował, podobnie jak rosyjski gaz.

Postulowana od lat rezygnacja z rosyjskiego gazu wiąże się z intensyfikacją wydobycia tego surowca ze złóż krajowych i zagranicznych. Obecnie koncern wydobywa 8 mld sześc. gazu rocznie, a do roku 2030 ilość ta ma wzrosnąć o połowę, kosztem inwestycji o wartości 70 mld zł, m.in. na Norweskim Szelfie Kontynentalnym. Norwegia to z oczywistych względów (Baltic Pipe) numer jeden na mapie gazowych inwestycji Orlenu, ale eksploatowane są również złoża w innych krajach, np. w Pakistanie i Kanadzie. W ciągu pięciu lat nastąpił prawie jedenastokrotny wzrost wydobycia gazu, a na szelfie norweskim spółka PGNiG Upstream Norway – należąca do Grupy Orlen – jest piątym co do wielkości graczem i ma udziały w 98 koncesjach. Pod względem gazu ziemnego, zarówno jeśli chodzi o rezerwy, jak i produkcję, Orlen zajmuje 8. pozycję w Norwegii. W roku 2022 łączne wydobycie gazu ziemnego przez polski koncern na Norweskim Szelfie Kontynentalnym sięgnęło ok. 3,5 mld m sześc.

W listopadzie br. Orlen ogłosił, że należąca do Grupy spółka PGNiG Upstream Norway przejmie 100 proc. udziałów w kuwejckiej spółce KUFPEC Norway. Przedmiotem umowy są udziały w 11 koncesjach, PUN po tej transakcji będzie mieć udziały w 94 koncesjach, co daje spółce piąte miejsce na Norweskim Szelfie Kontynentalnym. Od 2016 roku doszło w sumie do dziesięciu akwizycji, a wydobycie w Norwegii zwiększyło się prawie sześciokrotnie, z 0,5 mld metrów sześc. do 3 mld metrów sześc.

Polski koncern multienergetyczny sukcesywnie powiększa sieć detaliczną w innych państwach europejskich. W roku 2018 były to trzy rynki (Niemcy, Czechy, Litwa), dzisiaj Orlen jest właścicielem stacji na Słowacji i na Węgrzech, a wkrótce będzie także w Austrii, gdzie finalizowany jest proces przejęcia od OMV 120 stacji. Trzeba przypomnieć, że znaczne powiększenie stanu posiadania stacji na Słowacji w ostatnich kilkunastu miesiącach, tudzież wejście na nowy, węgierski rynek to efekt fuzji Orlenu z grupą Lotos. Z węgierskim MOL-em dokonano de facto wymiany stacji Lotosu na należące do partnera stacje na Węgrzech i na Słowacji. Do roku 2030, zgodnie ze strategią, pod marką Orlenu w całym regionie ma działać 3500 stacji paliw (dziś – ponad 3100).

Sukcesywnie rośnie udział stacji zagranicznych w portfolio koncernu: w roku 2018 była to jedna trzecia stacji, w roku bieżącym – niemal 40%, a w przyszłym roku stacje Orlenu poza Polską mają stanowić 44% wszystkich należących do grupy stacji paliwowych. Rozwijane będą również stacje tankowania wodoru – w Czechach działają na razie dwie, ale będzie ich więcej, zaś plany budowy takich stacji dotyczą również Austrii.

Jeżeli chodzi o segment rafineryjny, wypada wspomnieć o Litwie. W 2021 roku rozpoczęto inwestycję związaną z pogłębionym przerobem ropy w rafinerii w Możejkach, która jest największym projektem inwestycyjnym koncernu na Litwie. Dwa lata wcześniej, bo w 2019 roku w spółce Orlen Lietuva została uruchomiona instalacja PPF Spliter, co umożliwiło produkcję 50 tys. ton propylenu klasy polimerowej rocznie.

Orlen swój potencjał, znacznie powiększony dzięki fuzji, wykorzystuje przede wszystkim do inwestowania w nisko- i zeroemisyjne źródła energii w Polsce. Nie zaniedbuje jednak umacniania swojej pozycji na zagranicznych rynkach w regionie. To naturalny kierunek rozwoju. Trudno sobie wyobrazić, by – ktokolwiek przejmie stery koncernu – dokonał tutaj zasadniczego zwrotu. Nie tylko z powodów motywowanych koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i surowcowego w tej części Europy, w obliczu rosyjskiego zagrożenia, ale z powodów czysto finansowych: zyski z rynków zagranicznych stanowią bowiem istotną część zysków Grupy Orlen.