Unijny System Handlu Emisjami (EU ETS) to rynek uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Obejmuje energochłonne gałęzie przemysłu i sektora elektroenergetycznego. Jest to główne narzędzie UE służące ograniczaniu emisji, obejmujące około 40 proc. całkowitej emisji CO2 w UE. Od czasu jego wprowadzenia w 2005 r. emisje w UE spadły o 41 proc.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Europa ma ograniczyć emisję CO2. PE przyjął uchwałę
Pod koniec ubiegłego roku Rada i Parlament UE zgodziły się zwiększyć ogólne ambicje redukcji emisji do 2030 r. w sektorach objętych ETS do 62 proc. Oba organy uzgodniły też wzmocnienie mechanizmu nadmiernych wahań cen, w tym poprzez zapewnienie automatycznego uwalniania uprawnień z rezerwy stabilności rynkowej (MSR) na rynek. Teraz PE przegłosował uchwałę w tej sprawie.
Parlament zagłosował również za włączeniem po raz pierwszy do systemu ETS emisji gazów cieplarnianych z sektora morskiego oraz zgodził się na rewizję systemu ETS dla lotnictwa. Ma to zaowocować stopniowym wycofaniem bezpłatnych przydziałów dla sektora lotniczego do 2026 r. i promowaniem stosowania zrównoważonych paliw lotniczych.
Zgodnie z porozumieniem, dodatkowe przejściowe bezpłatne uprawnienia mogą zostać przyznane pod pewnymi warunkami sektorowi ciepłowniczemu w niektórych państwach członkowskich, aby zachęcić do inwestycji w dekarbonizację tego sektora. Do 31 grudnia 2026 r. Komisja złoży sprawozdanie na temat możliwości włączenia sektora spalania odpadów komunalnych do systemu ETS, ma to nastąpić od 2028 r.
Koniec z bezpłatnymi uprawnieniami
Jeżeli chodzi o sektory objęte mechanizmem dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla (CBAM) - cement, aluminium, nawozy, produkcja energii elektrycznej, wodór, żelazo i stal - Rada i Parlament uzgodniły zakończenie przyznawania bezpłatnych uprawnień dla tych sektorów w okresie dziewięciu lat między 2026 a 2034 r. W tym czasie CBAM będzie miała zastosowanie tylko do tej części emisji, która nie korzysta z bezpłatnych uprawnień w ramach EU ETS, aby w pełni przestrzegać zasad światowego handlu.
Bezpłatne uprawnienia będą stopniowo wycofywane w wolniejszym tempie na początku i w przyspieszonym tempie na koniec tego okresu. Wsparcie dekarbonizacji tych sektorów będzie możliwe za pośrednictwem Funduszu Innowacji. Ponadto część bezpłatnych przydziałów zostanie przekazana państwom członkowskim w celu zaradzenia ewentualnemu ryzyku ucieczki emisji. Przed 2026 r. Komisja dokona przeglądu wpływu CBAM, w tym na ryzyka ucieczki emisji, i sprawdzi, czy potrzebne są dodatkowe środki.
Reforma systemu ETS to element opublikowanego 14 lipca 2021 r. pakietu "Fit for 55", który ma umożliwić UE redukcję emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. do 2030 r. w porównaniu z poziomem z 1990 r. i osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 r.
We wtorek PE poparł także utworzenie w 2026 roku unijnego Społecznego Funduszu Klimatycznego. Ma on służyć "zapewnieniu sprawiedliwej i nastawionej na włączenie społeczne transformacji klimatycznej". Z funduszu będą korzystać gospodarstwa domowe w trudnej sytuacji, mikroprzedsiębiorstwa i użytkownicy transportu, których "szczególnie dotyka ubóstwo energetyczne i transportowe".
Uchwała PE musi teraz zostać formalnie zatwierdzona przez Radę UE. Jeśli uzyska akceptację, zostanie opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE i wejdzie w życie 20 dni później.
