1 stycznia 2024 r. weszła w życie ustawa o świadczeniu wspierającym dla osób z niepełnosprawnościami. To była odpowiedź na długotrwałe apelacje ze strony środowiska osób niepełnosprawnych.
Trzeba zgłosić się do WZON
Aby ubiegać się o to świadczenie, osoby zainteresowane muszą najpierw zgłosić się do wojewódzkiego zespołu ds. orzecznictwa (WZON). To właśnie ten zespół określi, jakie jest zapotrzebowanie na wsparcie danej osoby. Po wydaniu takiej decyzji osoba uprawniona powinna złożyć wniosek o wypłatę świadczenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Wiceminister rodziny i pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych, Łukasz Krasoń, przyznał, że liczba wniosków o świadczenie wspierające jest ogromna. Do WZON-ów wpłynęło już ponad 150 tysięcy takich wniosków.
Krasoń dodał, że ponad 3 tysiące osób przeszło już przez proces określenia potrzeby wsparcia. Zauważył, że blisko połowa z nich otrzymuje 80 punktów i więcej. Krasoń uspokoił wszystkich zainteresowanych, mówiąc, że liczba punktów, jakie otrzymują ludzie, jest dużo wyższa niż wielu się obawiało.
Liczba punktów zależy od wielu czynników, takich jak wiek i zdolność do samodzielnego funkcjonowania. Komisja ocenia, jakie konkretne wsparcie jest potrzebne konkretnej osobie do zachowania niezależności.
Wiceminister zwrócił uwagę, że zainteresowanie nowym świadczeniem jest tak duże, że konieczne jest usprawnienie procesu. Wcześniej było 600 osób orzekających, które przewidziała poprzednia ekipa rządząca. Obecny rząd przyspieszył proces szkoleń i certyfikowania kolejnych orzeczników. Obecnie jest ich już 1100, a kolejne szkolenia będą się odbywać w najbliższych tygodniach. Dzięki temu potencjał orzekający będzie dużo wyższy. Mimo to Krasoń przyznał, że potrzeby są ogromne.
Krasoń wyraził nadzieję, że sytuacja ulegnie poprawie z każdym tygodniem. Wyraził również nadzieję, że świadczenie trafi do osób potrzebujących jak najszybciej.
Osoby zainteresowane nowym świadczeniem mogą zgłosić się po nie w tradycyjny sposób, czyli podczas wizyty osobistej. Wiceminister zwrócił uwagę, że jest to najpopularniejsza droga, z której skorzystało prawie 80 proc. wnioskujących. Jego zdaniem jest to problem, ponieważ urzędnik musi i tak skopiować wniosek na wersję elektroniczną, co wydłuża cały proces. Dlatego apeluje do osób, które chcą wnioskować o przeskalowanie, aby robiły to przez portal Emp@tia.
Świadczenie wspierające jest wprowadzane w trzech etapach. Wszystko zależy od tego, jaką liczbę punktów otrzyma wnioskodawca. Osoby, które uzyskały od 87 do 100 pkt, mają prawo starać się o świadczenie już od tego roku. W przypadku punktacji 78-86 pkt składanie wniosków będzie możliwe od przyszłego roku. Osoby, które zdobędą od 70 do 77 pkt, będą mogły zgłosić się po świadczenie od 2026 r.
Wyjątkiem są osoby, które mają co najmniej 70 pkt, ponieważ będą one mogły uzyskać świadczenie wspierające od 2024 r., pod warunkiem że po 31 grudnia 2023 r. opiekunom tych osób będzie przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna wypłacanego przez organ gminy.
Świadczenie wspierające wynosi od 40 do 220 proc. aktualnej wysokości renty socjalnej (obecnie wynosi 1780,96 zł). Ostateczna kwota wsparcia zależy od punktacji.
Wymagany jeden z trzech dokumentów
O dodatkowe pieniądze mogą ubiegać się obywatele, którzy mają status osoby z niepełnosprawnością potwierdzony na podstawie jednego z trzech dokumentów: orzeczenia o niepełnosprawności i jej stopniu, orzeczenia o niezdolności do pracy lub orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenia o inwalidztwie.
Jak już informowaliśmy, ta nowa forma wsparcia jest przyznawana bezpośrednio osobie z niepełnosprawnością, która ukończyła 18 lat. Do 2024 r. na wsparcie od państwa mogli liczyć wyłącznie opiekunowie osób niepełnosprawnych.
