Zdaniem Komitetu Helsińskiego znowelizowana ustawa lustracyjna na różne sposoby narusza prawa człowieka i podstawowe wolności. Komitet wydał oświadczenie w tej sprawie.
Według Komitetu Helsińskiego zawarta w ustawie definicja współpracy z tajnymi służbami prowadzi do wniosków sprzecznych z konstytucyjną zasadą proporcjonalności ograniczeń wolności i praw, a także z zakazem dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym.
Komitet Helsiński zwraca też uwagę, że IPN ma teraz możliwość odmówienia udostępnienia dokumentów, z których treści wynika, że wnioskodawca był traktowany przez organy bezpieczeństwa jako tajny informator lub pomocnik przy operacyjnym zdobywaniu informacji, zobowiązał się do współpracy lub wykonywał zlecone zadania. Tym samym pozbawia się obywatela konstytucyjnego prawa dostępu do dotyczących go dokumentów i zbiorów danych.
W związku z przyszłą listą współpracowników organów bezpieczeństwa państwa, którą ma publikować IPN Komitet Helsiński podkreśla, iż żaden organ władzy publicznej nie może upublicznić jakiejkolwiek informacji o osobie bez jej uprzedniej wiedzy i możliwości sprzeciwu do procesu sądowego włącznie - wyjątek w państwie prawnym dotyczy osób oskarżonych bądź skazanych za przestępstwo - i to nie w każdym przypadku i w ściśle określonych granicach.
Komitet Helsiński uważa, że z punktu widzenia podstawowych gwarancji praw jednostki, niedopuszczalny jest brak rozwiązań prawnych i organizacyjnych umożliwiających zakończenie procedury lustracyjnej w rozsądnym terminie.
