Przedstawiona Unii Europejskiej turecka oferta otwarcia portu i ewentualnie lotniska dla jednostek cypryjskich, zaskoczyła, a także głęboko podzieliła społeczeństwo Turcji. Sama Unia Europejska wstrzymuje się z konkretną oceną propozycji Ankary.
Szczegóły tureckiej propozycji, przedstawionej fińskiemu przewodnictwu UE, nadal pozostają nieznane. Nie jest pewne, czy obejmuje ona także otwarcie lotniska. Główną niewiadomą jest jednak brak danych na temat tego, czy proponowane ustępstwa mają mieć jednostronny charakter, czy też związane są z nimi warunki, dotyczące przełamania międzynarodowej izolacji północnej, tureckiej części Cypru.
Według agencji Associated Press, sprawa ewentualnych tureckich ustępstw w sprawie Cypru zasadniczo podzieliła społeczeństwo, które - jak wynika z sondaży - w coraz mniejszym stopniu popiera wejście kraju do UE. Opozycja turecka natychmiast po doniesieniach mediów na temat oferty oskarżyła rząd, iż "został schwytany przez Unię w pułapkę" w niezwykle drażliwej sprawie cypryjskiej. "Rząd poszedł na ustępstwa w imię członkostwa w UE - to zdrada i zaprzedanie kraju Unii Europejskiej" - mówi cytowany przez AP anonimowy rozmówca w Ankarze.
Głęboko urażony decyzją rządu jest także szef sztabu armii tureckiej generał Yasar Buyukanit, który skarży się dziennikowi "Hurriyet", że nie został ani słowem poinformowany o stanowisku rządu i dowiedział się o nim z telewizji. "Czy nie należało zawiadomić o takiej ważnej decyzji osób, dowodzących 40 tysiącami żołnierzy (stacjonującymi w północnej części Cypru)?" - pytał turecki dowódca. Propozycja była zaskoczeniem także dla kilku ministrów w rządzie Turcji, w tym dla szefa resortu szkolnictwa Huseyina Celika.
Z kolei lider opozycji Deniz Baykal oświadczył, że "rząd popełnił poważny błąd, którego naród mu nigdy nie wybaczy".
Unia zadowolona z propozycji Turcji
Turecki gest w sprawie otwarcia portu i ewentualnie lotniska dla ruchu cypryjskiego w Unii przyjęto jako "pozytywny krok", ale pod warunkiem, że jest "bezwarunkowy". Komisja Europejska zapewniła, że gest turecki jest "ważnym krokiem". "Mamy nadzieje, że usłyszymy więcej wyjaśnień. Ale jeżeli te informacje się potwierdzą, będzie to bardzo ważny krok w kierunku pełnej realizacji protokołu z Ankary" - zpowiedział przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Barroso.
Dotychczasowa odmowa Turcji w sprawie otwarcia swych portów lotniczych i morskich dla jednostek cypryjskich (czyli wdrożenia tzw. protokołu z Ankary, co oznaczałoby uznanie Cypru) była powodem zarekomendowania przez Komisję Europejską w ubiegłym tygodniu częściowego (w ośmiu rozdziałach) zawieszenia negocjacji członkowskich z Turcją.
