Chodzi o dane dot. przelotu pasażera, czyli tzw. PNR. Obejmują one m.in. imię i nazwisko, datę rezerwacji i trasę przelotu, informacje o płatności. Obowiązek ich przekazywania Straży Granicznej wszedł w życie w maju 2018 r.
Dotychczas straży granicznej nie zostały przekazane dane z blisko 110 tys. lotów, co przy dwu naruszeniach przepisów przy jednym locie - nieprzekazaniu listy rezerwacyjnej i listy po odprawie oznacza, że łączna maksymalna wartość kar grożących przewoźnikom przekracza 4 mld zł, tj. 20 tys. zł za jedno naruszenie.
Nowelizację przygotowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, a Sejm uchwalił ją 13 stycznia. Prezydent Andrzej Duda złożył pod nią podpis 2 lutego 2022 r. Według rządzących jej celem jest "rozłożenie w czasie procedury nakładania kar na linie lotnicze za naruszenie obowiązku przekazywania tych danych do Straży Granicznej."
Jeżeli tej ustawy nie wdrożymy, nie przedłużymy tego terminu, to komendant główny będzie musiał wydać te decyzje i on te kary nałoży, bo nie będzie miał wyjścia. Bo przez nienałożenie tych kar narazi się na konsekwencje prawne wynikające z Kodeksu karnego - przekonywał Bartosz Grodecki, wiceszef Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, podczas drugiego czytania w Sejmie.
Linie lotnicze apelują do Brukseli. Potrzebne stanowisko KE
Linie lotnicze apelowały o zmniejszenie wysokości przewidywanych kar lub ich całkowite anulowanie. Podkreślają, że branża lotnicza jest w kryzysie spowodowanym pandemią COVID-19.
Andrzej Kobielski, członek zarządu Enter Air i przewodniczący Rady Przedstawicieli Linii Lotniczych w Polsce (BARIP), krótko po styczniowym głosowaniu w Sejmie, tak skomentował jego wyniki:
- Niewielką przewagą głosów posłowie odrzucili poprawki do ustawy o PNR korzystne dla linii lotniczych. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych powinno jak najszybciej zwrócić się do Komisji Europejskiej z prośbą o wydanie stanowiska, czy wysokość kar nakładanych na przewoźników w Polsce może być zmieniona do adekwatnych poziomów lub całkowicie anulowana. Większość państw członkowskich Unii Europejskiej stosuje pouczenia lub niewielkie kary finansowe za niewywiązywanie się z przekazywania danych PNR - powiedział Kobielski w odpowiedzi na pytania money.pl.
MSWiA podkreśliło zaś, że "dyrektywa UE nie przewiduje możliwości odstąpienia lub czasowego zawieszenia stosowania przepisów (...), a zatem odstąpienia od karania przewoźników lotniczych czy też szczególnego złagodzenia nakładanych na nich kar".
Natomiast ewentualne zmiany w tym zakresie na poziomie ustawodawstwa krajowego bez wyraźnego stanowiska Komisji Europejskiej mogłyby być traktowane jako naruszenie przez państwo przepisów UE" - podkreślało biuro prasowe MSWiA w odpowiedzi na pytania money.pl.
Zwrócono uwagę, że to Komisja Europejska musi się wypowiedzieć w sposób, który będzie jasny dla wszystkich państw członkowskich w tej sprawie. Stanowiska dotychczas nie zajęła.
Jest poprawka korzystna dla linii lotniczych
W toku dalszych prac pod koniec stycznia Sejm przyjął poprawkę Senatu, która pozwala zawiesić lub nie wszczynać postępowań zmierzających do ukarania linii lotniczych za dotychczasowe naruszenia obowiązku przekazywania tych danych. Zmiana została wprowadzona w porozumieniu ze stroną rządową i odpowiadała na głosy, które płynęły ze strony przewoźników lotniczych i Międzynarodowego Zrzeszenia Przewoźników Powietrznych IATA.
Nowe przepisy przedłużają termin przedawnienia możliwości nałożenia pieniężnej kary administracyjnej z 3 do 5 lat, przy czym zmieniony termin przedawniania miałby zastosowanie także do naruszeń, które miały miejsce przed wejściem w życie ustawy nowelizującej i nie uległy przedawnieniu.
Zgodnie z regulacją, w okresie dwóch lat od wejścia ustawy w życie zawiesza się postępowania wszczęte w sprawie nałożenia administracyjnych kar pieniężnych za nieprzekazanie lub nieprzekazanie w terminie danych PNR, nie wszczyna się nowych, a nałożone już kary nie podlegają wykonaniu. Te same reguły dotyczą postepowań egzekucyjnych. Na okres 2 lat zawiesza się również bieg terminu przedawnienia we wskazanych sprawach.
"Sejm większością 458 głosów poparł poprawkę Senatu do noweli ustawy o przetwarzaniu danych pasażerów lotniczych (PNR). Udało nam się - przynajmniej na dwa lata - powstrzymać służby państwa polskiego - od nakładania kar na linie lotnicze działające w Polsce. W innym przypadku musiałyby one zapłacić 4 mld zł kar" - napisała Anna Midera, prezes łódzkiego lotniska, w portalu LinkedIn.
