W poniedziałek Kreml wydał komunikat, że od tego dnia przestała obowiązywać umowa o eksporcie zboża ukraińskiego przez Morze Czarne. Moskwa ogłosiła, że wstrzymuje swój udział w porozumieniu.
Ukraina domaga się przywrócenia umowy zbożowej
Krytycznych słów przy ocenie tej decyzji nie kryli przedstawiciele Ukrainy.
Wycofanie się Rosji z porozumienia doprowadzi do ponownego szybkiego wzrostu cen. To będzie mieć negatywne następstwa, w szczególności w krajach Afryki i Azji. Rosja powinna przestać bawić się głodem na świecie – stwierdził Dmytro Kułeba podczas posiedzenia Rady Bezpieczeństwa ONZ w poniedziałek w Nowym Jorku, cytowany przez portal Suspilne.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
– Apeluję, by wszystkie kraje członkowskie ONZ zażądały od Rosji kontynuowania udziału w tym porozumieniu. Rosja nie może się bawić, gdy chodzi o światowe bezpieczeństwo żywnościowe – dodał szef ukraińskiego MSZ.
Przypomniał też, że Moskwa systematycznie utrudniała realizowanie inicjatywy zbożowej. Za przykład wskazał zmniejszenie liczby inspekcji statków do 11 dziennie.
Sprzeciw wobec tej decyzji wyraziła też szefowa Komisji Europejskiej. – Cyniczny ruch – krótko skomentowała krok Kremla Ursula von der Leyen. Zarazem zapewniła, że Unia Europejska będzie nadal działać na rzecz zapewnienia biednym krajom bezpieczeństwa żywnościowego.
Rosja zrywa porozumienie zbożowe
Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan oświadczył w poniedziałek, że nadal "wierzy, że Władimir Putin chce kontynuacji umowy zbożowej". Turecka agencja Anatolia przypomniała, że władze tego kraju regularnie angażowały się w wysiłki mające podtrzymać obowiązywanie umowy zbożowej. W ostatnim czasie prezydent przeprowadził rozmowy telefoniczne z głowami Rosji i Ukrainy.
Rosja i Ukraina, jak również Turcja i ONZ, zawarły umowę zbożową w lipcu 2022 r. Porozumienie było kilkukrotnie przedłużane. Po ostatniej takiej decyzji terminem wygaśnięcia umowy był 17 lipca.
Umowa zbożowa gwarantowała bezpieczny eksport zboża i nawozów z Ukrainy przez Morze Czarne. W ramach porozumienia Ukraina wyeksportowała ponad 32 mln ton kukurydzy, pszenicy i innych zbóż. Według ONZ dzięki korytarzowi zbożowemu ceny żywności obniżone zostały o ponad 20 proc. na całym świecie.
Zboże przewiezione z Ukrainy utworzonym umową korytarzem morskim trafiło do Europy (40 proc.), Azji (30 proc.), Turcji (13 proc.), Afryki (12 proc.) oraz na Bliski Wschód (5 proc.).
Pierwszy statek – płynący pod banderą Sierra Leone – wypłynął z portu w Odessie w sierpniu 2022 roku i przetransportował do Libanu 26 tys. ton kukurydzy. W niedzielę (również z Odessy) wypłynął w ramach umowy ostatni statek.
