Boom w branży nieruchomości nie ominął rynku powierzchni biurowych. Stare biurowce coraz rzadziej świecą pustkami. Nowe wyrastąją jak grzyby po deszczu. Inwestować u nas chcą firmy i fundusze z całego świata.
Biurowe szaleństwo ruszyło wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej. Zagraniczne firmy, które otwierały u nas swoje oddziały i przedstawicielstwa potrzebowały nowoczesnej i często dużej powierzchni biurowej. Przy dość skromnej podaży szybko okazało się, że znalezienie odpowiedniego obiektu graniczy niemal z cudem.
src="http://static1.money.pl/i/a/85/10325.jpeg"/>
Rondo 1 w Warszawie Inwestorzy szybko wyczuli koniunkturę. Budową i wynajmem biurowców zainteresowali się deweloperzy i fundusze inwestycyjne z całego świata. „Między innymi z: Austrii, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Niemiec, USA, Luksemburga i Izraela” – wylicza Leszek Michniak, prezes Wrocławskiej Giełdy Nieruchomości. Ale w są też i polskie fundusze. Aktywnie działają w branży: Arka BZ WBK (kupił m.in. biurowiec Quattro Forum we Wrocławiu) i BPH Sektor Nieruchomości.
Stolica wciąż na topie
Jak zauważają analitycy WGN aktywność funduszy to jedna z głównych przyczyn wzrostu cen powierzchni biurowych. Nic więc dziwnego, że chętnych by zarobić nie brakuje. Tylko w samej Warszawie w latach 2007-10 może przybyć 1 mln mkw. nowoczesnej powierzchni. „Razem z istniejącymi obiektami da to około 3,4 mln metrów kwadratowych powierzchni” – mówi prezes Michniak.
Warszawa niezmiennie pozostaje największym i najszybciej rozwijającym się rynkiem biurowym w Polsce. Chodzi tu zarówno o ilość stawianych nowych biurowców, jak i liczbę zawieranych umów najmu. Spada także liczba pustostanów.
Inne duże, polskie miasta pozostają daleko w tyle. Jak wynika z najnowszego raportu firmy Knight Frank, w Krakowie jest 137 tys. mkw. biur, w Poznaniu 122 tys. mkw., a we Wrocławiu 118,5 tys. mkw. Najmniej, bo jedynie 73 tys, mkw. oferują Katowice. W Trójmieście najwięcej nowoczesnej powierzchni mieści się w Gdyni. Tam całkowity zasób biur klasy A i B szacuje się na 140 tys. mkw.
src="http://static1.money.pl/i/a/61/10301.jpeg"/>
Buma Square w KrakowieTo wciąż za mało. Ale na szczęście sytuacja powoli się zmienia i biur ciągle przybywa. W 2006 r. najwięcej, bo aż 125 tys. mkw. powierzchni biurowej oddano do użytku w Warszawie. W innych miastach przybyło znacznie mniej: 17 tys. mkw. w Krakowie i ok. 10 tys. mkw. we Wrocławiu. Poznań w tym czasie wzbogacił się zaledwie o jeden – pierwszy od dwóch lat – nowy biurowiec – w którym mieści się ok. 1000 mkw. powierzchni.
Niektóre nowe biurowce oddane do użytku między styczniem a wrześniem 2006 r. | |||
---|---|---|---|
Nazwa | Miasto | Powierzchnia | Inwestor |
Buma Square A | Kraków | 4,5 tys. mkw. | Grupa Buma |
Cirrus | Warszawa | 9,2 tys. mkw. | E.C.I. Obrzeżna/ Castle Carbery Properties |
DINT II | Wrocław | 5,3 tys. mkw. | Wrocławski Park Technologiczny |
Rondo 1 | Warszawa | 58 tys. mkw. | Hochtief/ London & Regional Properties |
Trinity Park I | Warszawa | 20 tys. mkw. | Ghelamco/Arka BZ WBK FRN FIZ/TMW-CEWI |
źródło: Knight Frank
Wielki, biurowy plac budowy
Najwięcej nowych biurowców powstaje w stolicy. W tej chwili w trakcie budowy jest tam aż 265 tys. mkw. Poza Warszawą największy boom inwestycyjny przeżywa Wrocław. Jak wynika z informacji specjalistów z Knightsrc="http://static1.money.pl/i/h/63/10303.jpeg"/>
Wrocławskie Sky Tower
Materiały LC Corp Frank w stolicy Dolnego Śląska powstają obiekty o łącznej powierzchni około 90 tys. mkw. „Już w 2007 roku podwoi się zasób nowoczesnych powierzchni biurowych” – zapowiada Leszek Michniak.
Do największych nowych biurowców należeć będą Bema Plaza (Ghelamco), Grunwaldzki Center (Skanska) i biurowiec wznoszony przez GTC u zbiegu ul. Powstanców Śl. i Swobodnej.
Rozmachem przebiją pozostałych ogłoszone w ostatnich dniach dwa nowe przedsięwzięcia. Należąca do Leszka Czarneckiego spółka LC Corp postawi Sky Tower. W miejscu wyburzonego Poltegoru – najwyższego wrocławskiego wieżowca – stanie 50-piętrowy apartamentowiec Sky Tower, który będzie miał ponad 200 metrów wysokości. W całym kompleksie poza samym Sky Tower znajdzie się jeszcze 36 tys. mkw powierzchni biurowych klasy A+. Inwestycja będzie kosztować ok. 400 mln dolarów. Ma być gotowa wiosną 2010 roku. Czarnecki stawia też Arkady Wrocławskie. Wielke centrum handlowo-biurowo-rozywkowe. W 13 piętrowej częsci biurowej pomieści się 9 tys. mkw.
src="http://static1.money.pl/i/a/59/10299.jpeg"/>
Tak ma wyglądać wrocławskie
Centrum Południowe
Tuż obok na kupionych od miasta za 370 mlz zł. 4,5 ha gruntu hiszpańska Grupo Prasa wybuduje potężny kompleks mieszkalno - hotelowo - rozrywkowo - biurowy. Ale samych biur będzie w nim zaledwie ok 20 tys. mkw.
We Wrocławiu póki co popyt znacznie przewyższa podaż. Najemcy poszukują przede wszystkim lokali o pow. od 150 do 500 mkw. I mają poważny kłopot ze znalezieniem odpowiednich powierzchni. Na potrzeby najemców zaczęto przekształcać stare obiekty handlowe (Hewlett-Packard otworzył swoje centrum usług finansowo-księgowych w Domu Towarowym Renoma, Computerland w Domu Handlowym Kameleon), poprzemysłowe i magazyny.
W innych miastach buduje się już mniej. W Krakowie powstaje 42 tys. mkw. a w Poznaniu 18 tys. mkw.
Coraz mniej pustostanów
Specjaliści od rynku powierzchni komercyjnych podkreślają, że coraz mniej biurowców świeci pustkami. Jak wynika z raportu Knihgt Frank w ciągu ostatnich dziewięciu miesięcy we wszystkich miastach zaobserwowano spadek liczby pustostanów. Poziom powierzchni niewynajętej utrzymuje się poniżej 10 proc.
Wg Knight Frank znalezienie niewynajętej powierzchni we Wrocławiu i Krakowie graniczy niemal z cudem. „Na głównych rynkach poziom powierzchni niewynajetej utrzymuje się poniżej 10 proc. Najniższy wskaźnik odnotowano we Wrocławiu i Krakowie, gdzie tylko ok. 1 proc. powierzchni czeka na najemcę.” - informują analitycy z Knight Frank. Z raportu WGN, wynika, że w Warszawie w sierpniu 2006 r. niewynajęte pozostawało ok.7,9 proc. wszystkich powierzchni. O 2,1 proc. mniej niż rok temu.
Czynsze bez zmian
Wywoławcze stawki najmu biur we wszystkich dużych miastach utrzymują się na stałym poziomie. Najdrożej jest w Warszawie. Tam za powierzchnię w najwyższym standardzie trzeba zapłacić od 16 do 22 euro/mkw. Powierzchnie klasy A mieszczą się w przedziale 14-18 euro/mkw. za powierzchnie klasy A. Biura poza centrum kosztują od 11 do 15 euro za mkw. „Na te ostatnie popyt jest największy. Decyduje niższa cena niż w tzw. Centralnym Obszarze Biznesu, wysoki standard, łatwiejszy dojazd i większa liczba miejsc parkingowych” – wylicza prezes WGN.
W innych miastach jest taniej. Za najlepsze powierzchnie w Krakowie płaciZOBACZ TAKŻE:
się od 13,5-15 euro/mkw. w Krakowie, w Poznaniu ok. 14,5 euro, w Katowicach ok. 13-15 euro/mkw. Najtańszy jest Wroclaw. Tam płaci się od 12 do 15 eur/mkw. za klasę A i od 7,5 do 10 euro/mkw. za klasę B.
W Trójmieście klasa A to koszt rzędu 10-14 euro za mkw. a klasa B od 7 do 9 euro za mkw.
Największe transakcje najmu w 2006 r. | |||
---|---|---|---|
BIUROWIEC | MIASTO | NAJEMCA | POWIERZCHNIA |
KBP III | Kraków/Zabierzów | Shell | 10 tys. mkw. |
Marynarska Point | Warszawa | Generali | 6,3 tys. mkw. |
Millenium Plaza | Warszawa | ABG Ster-Projekt | 5,9 tys. mkw. |
Trinity Park II | Warszawa | Fortis Bank | 5,4 tys. mkw. |
DH Kameleon | Wrocław | Computerland | 1,2 tys. mkw. |
Centrum Jasnogórska | Kraków | IFS | 1,7 tys. mkw. |
Altus | Katowice | Capgemini | 1,2 tys. mkw. |
Winogrady Business Centre | Poznań | Dalkia Services | 700 mkw |
źródło: Knight Frank