Fatalne dane z Niemiec pogrążą polską gospodarkę?

na zdjęciu kanclerz Niemiec Angela Merkel

Niemiecka gospodarka jest największą w Europie. PKB Niemiec to około 30 proc. PKB całej strefy euro oraz 20 proc. PKB wszystkich krajów Unii. To właśnie od kondycji gospodarczej naszego zachodniego sąsiada w dużej mierze zależy koniunktura w Polsce i całej Europie.

Aż 25 proc. polskiego eksportu trafia właśnie do Niemiec. Od wielu lat Niemcy pozostają naszym największym partnerem handlowym. W pierwszych miesiącach 2012 roku widać jednak osłabienie dynamiki wymiany handlowej zarówno w przypadku eksportu jak i importu.

Potwierdzeniem kłopotów gospodarczych Niemiec są też piątkowe dane o produkcji przemysłowej. W październiku wyniosła ona -2,6 proc. (prognozy mówiły o -0,5 proc.) przy -1,8 proc. we wrześniu.

Ponadto w ostatni czwartek Europejski Bank Centralny znacząco obniżył prognozy dla strefy euro. Zgodnie z najnowszymi analizami wzrost produktu krajowego brutto wyhamuje w 2012 roku do przedziału od -0,6 proc. do -0,4 proc., natomiast w przyszłym roku dynamika PKB szacowana jest na poziomie od -0,9 proc. do 0,3 procent.

Siła niemieckiej gospodarki w dużej mierze opiera się na eksporcie. Przez wiele lat to Niemcy byli numerem jeden na świecie. W 2009 roku stracili jednak miejsce lidera na rzecz Chin. W wyniku globalnego kryzysu ekonomicznego eksport zmalał wtedy z 984 mld euro do 803 mld euro. Kolejne dwa lata przyniosły poprawę i w 2011 roku wartość towarów eksportowanych przez Niemcy przekroczyła 1 bln euro.

Mimo że w 2009 roku niemiecka gospodarka skurczyła się (skala tego spadku była duża, bo aż 5,1 proc.), to już w 2010 roku rozwijała się w tempie 3,7 proc. W 2011 roku tempo wzrostu PKB spadło do 3 procent.

src="http://static1.money.pl/i/h/221/b254941.gif"/>
źródło: Money.pl

Pomimo kryzysu systematycznie spada też stopa bezrobocia, która obecnie wynosi 6,9 procent.

src="http://static1.money.pl/i/h/222/b254942.gif"/>
źródło: Money.pl

W ostatnich trzech latach poziom inflacji w kraju wyraźnie rośnie. W 2011 roku wyniosła ona 2,3 proc., co jest spowodowane między innymi nadmiernym, sztucznym stymulowaniem gospodarki poprzez wyjątkowo niskie stopy procentowe EBC.

Dług publiczny Niemiec osiągnął w 2011 r. poziom 82 proc. PKB i - jak pokazują już wstępne dane za ten rok – stan finansów państwa się nie poprawia. Jednak potencjał tkwiący w gospodarce - mocno rozwinięty przemysł, mocna pozycja Niemiec jako eksportera i zaufanie ze strony inwestorów sprawiają, że problem spłaty zadłużenia może zostać odłożony na później.

O zaufaniu świadczyć może wyjątkowo niskie oprocentowanie 10-letnich obligacji emitowanych przez rząd. Niemiecki dług jest od dawna najtańszy. Inwestorzy wierzą w wypłacalność Niemiec, stąd finansują go nie wymagając wysokich odsetek - 1,3 procent.

Sytuacja ta jest bardzo korzystna dla niemieckiego skarbu państwa, gdyż obsługa długu jest relatywnie tania. Dla porównania polskie 10-latki mają obecnie oprocentowanie w okolicach 4 proc., a odsetki od porównywalnych obligacji emitowanych przez Grecję sięgają blisko 15 procent.

W tak zmiennym otoczeniu makroekonomicznym prognozy dotyczące przyszłości gospodarki takiej jak niemiecka obarczone są dużym błędem. Przez wiele lat analitycy odwoływali się do sytuacji na giełdzie, która zgodnie z założeniami powinna wyprzedzać wydarzenia w realnej gospodarce. Obserwując wykres głównego indeksu giełdy we Frankfurcie, widać wyraźną poprawę nastrojów. W ostatnich dniach DAX wrócił w okolice 7 500 punktów, co stanowi najwyższy poziom od półtora roku. Zresztą od września 2011 roku indeks 30 największych spółek w Niemczech znajduje się w trendzie wzrostowym. Fakt ten może sugerować, że nadchodzący 2013 rok może przynieść poprawę w gospodarce.

src="http://static1.money.pl/i/h/223/b254943.gif"/>
źródło: Money.pl

Jednak takie podejście może okazać się tym razem nie takie oczywiste. Indeks PMI dla przemysłu niemieckiego, który obrazuje aktywność sektora przemysłowego, w ciągu ostatniego roku wyraźnie rozminął się z tym, co pokazuje giełda. Od wspomnianego wcześniej września 2011 roku, zupełnie odwrotnie do kierunku ruchu na indeksie giełdowym, obserwujemy tutaj spadek.

Niemcy odpowiedzialni za losy całej gospodarki stoją obecnie w obliczu konieczności udzielenia pomocy dla coraz bardziej zadłużonych Hiszpanii i Włoch, ciążącej greckiej gospodarki i spowalniających Chin. Wydaje się, że nawet niemiecka dyscyplina kanclerz Merkel nie będzie w stanie dalej dźwigać tego ciężaru.

Wkrótce okaże się, że dług rośnie zbyt szybko a finansowanie Grecji jest bardziej kosztowne niż niektórym się wydawało. Wtedy jedynym wyjściem będzie cięcia wydatków wydatków lub podnoszenie podatków, a to automatycznie przełoży się na pogorszenie kondycji przedsiębiorstw. Spełnienie się takiego czarnego scenariusza uderzy w polską gospodarkę, której będzie bardzo trudno uniknąć recesji.