Opolszczyzna charakteryzuje się wyższym niż przeciętny w kraju udziałem przemysłu w strukturze wartości dodanej brutto (ponad 30 proc.), plasującym ją na siódmej pozycji w gronie szesnastu województw.
Charakterystyczną cechą przemysłu jest zróżnicowana struktura branżowa. Przemysł skupia 2,3 proc. krajowego zatrudnienia (2,7 procent ludności Polski) i dostarcza 2,3 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu oraz wytwarza 2,2 procent PKB.
Dominującą pozycję zajmują branże: paliwowo-energetyczna i elektromaszynowa, cementowo-wapiennicza, spożywcza, mineralna, chemiczna, motoryzacyjna oraz meblarska. W województwie produkuje się piątą część produkcji krajowej cementu oraz ponad jedną trzecią koksu i półkoksu.
Najwięksi inwestorzy zagraniczni: ZOTT, Schoeller, Bekaert NV, Norgips, Kludi Armaturen (budownictwo), Chaufourneries de Hergenrath (produkcja cementu i wapna); Nutricia, Schooner Capital Corporation (artykuły spożywcze) i Citroen.
Największymi przedsiębiorstwami regionu są: Elektrownia Opole, Zakłady Azotowe Kędzierzyn - Koźle, Koksownia Zdzieszowice, Cementownia Górażdże.
Rynek pracy i wynagrodzenia
W województwie opolskim w 2008 roku przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw kształtowało się na poziomie 100,3 tys. osób i było wyższe niż w analogicznym okresie roku poprzedniego o 3,8 procent. W tym samym czasie w ujęciu ogólnokrajowym zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło o 4,8 procent.
Według GUS wzrost zatrudnienia w 2008 roku jest wynikiem zwiększenia liczby miejsc pracy w firmach prywatnych o 5 proc. W ciągu roku spadło natomiast o 2,1 proc. zatrudnienie w sektorze publicznym.
Największy wzrost zatrudnienia odnotowano w branżach: obsługa nieruchomości i firm (12,4 procent), budownictwo (9,5 procent), logistyka (7,4 procent), handlu i naprawach (5,8 procent) i przetwórstwie przemysłowym (2,1 procent). Ostatni dział , zgodnie z danymi GUS, skupia 33,2 procent zatrudnionych (za wyjątkiem zatrudnionych w mikro przedsiębiorstwach i tzw. Samo zatrudnionych).
Natomiast w styczniu 2009 roku w opolskich urzędach pracy zarejestrowanych było 40,7 tys. osób bezrobotnych, tj. o 13,9 procent więcej niż w grudniu 2008 roku. 55,2 procent bezrobotnych stanowiły kobiety. Stopa bezrobocia rejestrowanego na początku 2009 roku wynosiła 11,1 proc. (o 1,1 pkt. proc. mniej niż rok wcześniej, ale o 1,2 pkt. więcej niż w grudniu).
W okresie styczeń - grudzień 2008 roku przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze publicznym ukształtowało się na poziomie 3626,81 zł, a w sektorze prywatnym - 2729,46 złotych. Było to odpowiednio o 11,9 i 10,5 proc. więcej niż przed rokiem.
Na podobnym poziomie wzrosła także przeciętna płaca w opolskich przedsiębiorstwach. Pracownicy firm zarabiali średnio 2867,54 zł brutto, czyli o 10,5 proc. niż rok wcześniej (w skali kraju wskaźnik ten wzrósł o 10,1 proc.).
Mieszkania
Według wstępnych danych, w 2008 roku w województwie opolskim przekazano do użytkowania 1848 nowych mieszkań, czyli o 36,7 proc. mieszkań więcej niż w 2007 roku (w kraju o 24 procent więcej).
Wśród mieszkań oddanych do eksploatacji zdecydowaną większość (85,2 proc.) stanowiły mieszkania zrealizowane przez inwestorów indywidualnych. Ponadto 5proc. mieszkań oddano w budownictwie komunalnym, 9,7 proc. w przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem i 0,1 proc. w spółdzielczym.
Firmy i instytucje
Na koniec grudnia 2008 roku na Opolszczyźnie było zarejestrowanych 96,2 tys. firm (o 1,4 proc. więcej niż rok wcześniej), z tego aż 95,1 proc. działało w sektorze prywatnym. W rejestrze REGON dominowały podmioty prowadzone przez osoby fizyczne, które stanowiły 78,7 proc. ogółu firm prowadzących działalność gospodarczą.
Najwięcej jednostek zajmowało się handlem i naprawami - 28,3 proc. ogółu. Obsługa nieruchomości i firm stanowiła 18,7 ogółu. Natomiast 12,6 proc. firm zajmuje się budownictwem, a 9 proc. w przetwórstwem przemysłowym.
Przemysł, handel budownictwo
W 2008 roku opolskie przedsiębiorstwa przemysłowe, zatrudniające powyżej 9 osób, osiągnęły przychody ze sprzedaży towarów i usług na poziomie 21 mld złotych. 62,8 proc. tej kwoty pochodziło z sektora prywatnego.
Niższą produkcję sprzedaną w porównaniu z okresem I-XII 2007 odnotowano w 12, spośród 24 działów przemysłu, a łączny ich udział w produkcji sprzedanej wyniósł 42,1procent.
W działach o znaczącym udziale w strukturze przychodów spadek odniosły m.in.: produkcja mebli i pozostała działalność produkcyjna (o 13,1 procent); wyrobów chemicznych (o 10 procent); maszyn i aparatury elektrycznej (o 5,9 procent), artykułów spożywczych i napojów (o 4,2 procent); drewna, wyrobów z drewna, słomy i wikliny (o 2,6 procent).
Wyższy poziom sprzedaży odnotowano w działach: produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep; metali, maszyn i urządzeń oraz wyrobów z metali.
Przedsiębiorstwa budowlane osiągnęły przychody ze sprzedaży w wysokości ponad 2,1 mld zł, tj. o 14,5 procent więcej niż w 2007 roku.
W 2008 roku sprzedaż detaliczna zrealizowana przez firmy handlowe i niehandlowe była o 3,1 proc. wyższa niż przed rokiem i wyniosła 3,7 mld zł. Największy wzrost wolumenu sprzedaży odnotowano m.in. w przedsiębiorstwach zaliczonych do następujących grup towarowych: prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach (aż o 35,5 procent), włókno, odzież, obuwie (o 19,1 procent) oraz żywność, napoje i wyroby tytoniowe (o 17 procent).