W ostatnich latach dynamicznie rośnie liczba obcokrajowców zatrudnionych legalnie w Polsce. Pod koniec 2021 r. w ZUS do ubezpieczeń emerytalnego i rentowego zgłoszono niemal 872 tys. obcokrajowców z około 160 państw. Od lat największą grupę stanowią obywatele Ukrainy (635 tys. ubezpieczonych). Systematycznie rośnie także liczba legalnie pracujących w Polsce obywateli Białorusi.
Rzecznik regionalny ZUS w Opolu Sebastian Szczurek powiedział, że Białorusini stanowią drugą pod względem liczebności grupę obcokrajowców opłacających składki ZUS zarówno w regionie opolskim, jak i kraju.
Z roku na rok ich liczba rośnie. W 2008 r. ZUS notował zaledwie 4184 ubezpieczonych obywateli Białorusi. Wyraźny wzrost widać było w 2016 r., gdy pracodawcy deklarowali opłacanie składek za 14 351 obywateli Białorusi. Na koniec 2020 r. liczba Białorusinów przekroczyła 50 tys. Jesienią minionego roku ubezpieczonych z obywatelstwem białoruskim było w ZUS ponad 67,7 tys. Legalnie pracujący obywatele z tego kraju stanowili niemal 7,8 proc. ogółu obcokrajowców zasilających składkami Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.
16-krotny wzrost
Także w woj. opolskim Białorusini są drugą, po Ukraińcach, grupą cudzoziemców ubezpieczonych w ZUS.
"W 2016 r. opolski ZUS miał dane o 92 obywatelach Białorusi. Pod koniec 2020 r. było to już 406, a jesienią 2021 r. prawie 600 legalnie pracujących w naszym regionie obywateli Białorusi" – wylicza Szczurek.
Analiza danych z ZUS wskazuje, że od 2008 r. zanotowano ponad 16-krotny wzrost liczby Białorusinów zgłoszonych do ubezpieczeń. Wśród nich dominowali mężczyźni, których było pod koniec 2020 r. 73,9 proc. Pod koniec 2020 r. najliczniejsza grupa obywateli tego państwa mieszkała w woj. mazowieckim (19,8 proc.) i w podlaskim (8,9 proc.).
Umowy o pracę
Obywatele Białorusi i Rosji w ostatnim czasie charakteryzują się stosunkowo wysokim (w porównaniu z innymi nacjami) odsetkiem osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę (odpowiednio 70,8 proc. i 69,9 proc.) i niższym odsetkiem osób wykonujących pracę na podstawie umowy-zlecenia lub umowy agencyjnej (odpowiednio 25 proc. i 21,7 proc.).
Dla porównania umowa o pracę jako tytuł do ubezpieczenia społecznego w ZUS stanowiła najmniejszy odsetek wśród obywateli Mołdawii (31,5 proc.).
Osoby ubezpieczone w ZUS po 1 stycznia 1999 r., bez względu na obywatelstwo, mają założone w ZUS indywidualne konto ubezpieczonego. Osoby urodzone po 1968 r., a także osoby urodzone przed 1969 r., jeżeli należą do otwartego funduszu emerytalnego (OFE), w ramach konta ubezpieczonego mają wydzielone subkonto.
Największą liczbę kont i subkont zanotowano głównie wśród obywateli spoza UE, tj. Ukrainy, Białorusi, Mołdawii i Gruzji i obywateli Rumunii – jednego z członków UE. Najwyższe łączne kwoty środków zapisanych na kontach i subkontach, oprócz obywateli Ukrainy, Białorusi i Rosji, mają obywatele Niemiec i Francji.
