Termin "diversity" jest ostatnio dość modny na rynku pracy. Co on dokładnie oznacza?
Paweł Bojarski, Her Impact: "Diversity", czyli różnorodność, to przede wszystkim różne perspektywy spojrzenia na człowieka, jakim jest – pod względem różnic i podobieństw między nami. Najczęściej odnosi się do różnic związanych z powszechnymi kategoriami społecznymi, ale co ważniejsze dotyczy tożsamości każdego z nas. Najważniejsza z nich to tożsamość pierwotna, tzw. wymiar osobowościowy, czyli płeć, pochodzenie etniczne, rasa, wiek, pokolenia, orientacja seksualna. Są to cechy, na podstawie których kształtują się opinie, oceny i stereotypy. Następnie to tożsamość wtórna, czyli cechy, które są kształtowane w trakcie życia człowieka - takie jak religia, status rodzicielski, stan cywilny, kultura, styl życia, poglądy polityczne. I wreszcie tożsamość organizacyjna, czyli aspekty związane z zatrudnieniem, charakterem wykonywanego zawodu i kulturą środowiska pracy takie jak styl myślenia, doświadczenie zawodowe, miejsce pracy, zakres pracy, status zatrudnienia, stanowisko pracy, funkcja czy sektor.
Jakie ma przełożenie w praktyce na polski rynek pracy?
Bardzo trafne pytanie, gdyż ciągle trwają dyskusje akademickie i biznesowe: czy "diversity" to modne hasło, trend czy już standard na rynku pracy? Na początku różnorodność była bardziej globalnym trendem, szczególnie w organizacjach z kapitałem zachodnim, ale coraz częściej – na szczęście – staje się również lokalnym. Wspomniana wcześniej moda wyznacza kierunek lub staje się nowym standardem działania i podobnie stało się również w tym przypadku. Jakie są praktyki? Przede wszystkim pracodawcy zaczynają zauważać, że zróżnicowane zespoły pracują lepiej niż pozostałe – pojawiają się rozwiązania i nieszablonowe pomysły, które wpływają na konkurencyjność. Coraz częściej dyskutuje się o braku dostatecznej reprezentacji kobiet na stanowiskach kierowniczych. "Diversity" staje się elementem budowania marki pracodawcy, czyli employer brandingu. Pamiętajmy, że różnorodność mocno opiera się na wartościach, a to jest jeden z kluczowych aspektów w poszukiwaniu pracy przez potencjalnych kandydatów.
Jakie są sposoby na to, aby naturalnie wprowadzać różnorodność do swojego biznesu?
Zacząć należałoby od tego, że jest to praca na wielu równoległych płaszczyznach rozwoju danej organizacji. Jeśli uznamy, że "różnorodność" to element strategii, wizji i kultury organizacyjnej to pokażemy, że jest to nasz fundament i cel, do którego dążymy również poprzez działania operacyjne. Kluczowym zatem będzie zaangażowanie struktur zarządczych począwszy od najwyższego szczebla kierowniczego. Następnym ważnym etapem jest dobrze zaplanowana komunikacja. Nie tylko w postaci ładnych haseł i prezentacji, ale przede wszystkim w działaniu. Uczciwy i szczery dialog z pracownikami i potencjalnymi kandydatami buduje lojalność wewnątrz organizacji i zdecydowanie wzbudza zaufanie również poza organizacją. Dobrym operacyjnym rozwiązaniem byłoby uwzględnienie elementów różnorodności w celach i zadaniach kadry kierowniczej, tak aby wpływały na ocenę ich pracy i miały przełożenie np. na system bonusowy.
Czy to trudny proces?
Kluczowa w procesie jest absolutna transparentność. Na początku drogi najważniejsze jest, by zyskać zaufanie w organizacji w zakresie jej wdrożenia. Często różnorodność związana jest z równouprawnieniem. To nie oznacza, że czegoś ma być więcej – to oznacza równowagę. Zarówno w zakresie obowiązków czy rozwoju kompetencyjnego. I to jest najbardziej istotne. Pamiętajmy, że nie stworzymy zespołów różnorodnych w jeden dzień. Ale jeśli postawimy sobie taki cel i rozsądnie zaplanujemy konkretne działania w czasie, to osiągniemy nasze założenia z sukcesem.
Jakie realne wartości płyną z takich zmian w strukturach przedsiębiorstw?
Różnorodność, czyli wykorzystanie szerokiej perspektywy i doświadczenia wszystkich pracowników, powoduje wzrost innowacyjności i kreatywności. Co za tym idzie, rośnie zdolność przystosowania się do zmian i ulepszeń, co wpływa bezpośrednio na wydajność organizacji, zdolność do efektywnej pracy zespołowej. Różnorodne zespoły są bardziej zaangażowane, lepiej radzą sobie ze zmianą, dzięki czemu osiągają lepsze wyniki. Życie organizacji to jej pracownicy.
Rynek jest konkurencyjny, a co z tym związane, poszukuje osób z kompetencjami i różnorodnym doświadczeniem. Pracownicy preferują odpowiedzialnych społecznie pracodawców, którzy oferują im możliwości rozwoju, a także równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Na koniec działalność przedsiębiorstw to przede wszystkim relacja z klientem, a ci są coraz częściej zróżnicowani. To klienci wpływają na rozszerzenie oferty biznesowej, ponieważ zrównoważony rozwój społeczny jest coraz częściej większym wyzwaniem na rynku. Aby zrozumieć różne grupy klientów i budować trwałe relacje z szeroką gamą grup interesariuszy, należy odzwierciedlać w firmie różnorodność w społeczeństwie.
Materiał powstał przy współpracy z Her Impact