Sektor usług biznesowych w Polsce rośnie ilościowo i jakościowo

Podstawowym źródłem informacji na temat funkcjonowania firm z sektora nowoczesnych usług biznesowych w Polsce są wyniki ogólnopolskiego badania, które ABSL przeprowadził w I kw. 2019 r. W tegorocznym badaniu wzięło udział 200 firm zatrudniających w swoich centrach usług w Polsce łącznie 155 tys. osób, czyli 51% pracowników sektora. Raport wskazuje, że liczba zatrudnionych w centrach usług BPO, SSC/GBS, IT, R&D w Polsce w I kw. 2019 r. była o 10% wyższa w porównaniu do I kw. 2018 r. Przybyło zatem 28 tys. miejsc pracy. W ciągu ostatnich trzech lat, dziennie tworzonych było średnio 85 nowych miejsc pracy w sektorze. Wzrost ten będzie się utrzymywał, a według najbardziej prawdopodobnego scenariusza, wielkość́ zatrudnienia w usługach biznesowych w Polsce w I kw. 2020 r. osiągnie poziom 336 tys. Ponad połowa, bo 55% nowych miejsc pracy powstała w trzech największych ośrodkach usług biznesowych w kraju – w Krakowie, Warszawie oraz Wrocławiu.

– Firmy z sektora nie tylko stale zwiększają zatrudnienie, ale także podnoszą poziom i zakres świadczonych w kraju usług. Są to coraz częściej skomplikowane procesy wymagające odpowiednich umiejętności i wykształcenia zatrudnionych w sektorze pracowników. Widać wyraźny trend w przenoszeniu i tworzeniu w Polsce globalnych, seniorskich stanowisk, które mają przełożenie na kilkanaście rynków. Często wysoko wyspecjalizowane zespoły tworzone w kraju posiadają unikatowy zestaw umiejętności i realizują usługi dla klientów globalnych. Wraz z podnoszeniem poziomu świadczonych usług, rosną również wynagrodzenia. Wykształceni Polacy nie muszą emigrować, mogą w kraju rozwijać swoje kariery, a nasza konkurencyjność opiera się̨ przede wszystkim na kapitale ludzkim, wiedzy i umiejętnościach potencjalnych pracowników – komentuje Wojciech Popławski, Wiceprezes ABSL oraz Dyrektor Zarządzający Accenture Operations. Potwierdza to badanie przeprowadzone przez ABSL, w którym firmy wskazały 60% ogółu obsługiwanych przez siebie procesów jako zaawansowane i wiedzochłonne. Wskaźnik ten był zdecydowanie wyższy w grupie centrów IT/R&D i wyniósł 70%. Ponadto w porównaniu do 2018 r. zwiększył się̨ udział stanowisk specjalistycznych w strukturze zatrudnienia centrów usług (o 5 p.p.).

– To co pozwala nam tworzyć najwyższą jakość usług i rozwój sektora w Polsce to kompetencje pracowników rozwijane dzięki m.in. transferowi wiedzy, dobrze wykształcona kadra oraz współpraca biznesu z uczelniami. Dotychczasowy wzrost sektora w Polsce był możliwy dzięki stabilnym warunkom biznesowym i stabilnemu otoczeniu prawnemu. Dla dalszego jego rozwoju i tworzenia wartościowych miejsc pracy opartych na wiedzy potrzebne jest utrzymanie tej stabilności i przewidywalności oraz utrzymanie konkurencyjności Polski i kosztów zatrudnienia – dodaje Wiceprezes ABSL, Wojciech Popławski.

Centra nowoczesnych usług biznesowych wygenerowały miejsca pracy w blisko 50 miastach w Polsce, w tym dziewiętnastu, w których zatrudnienie w sektorze wynosi co najmniej 1 tys. osób. W 11 największych ośrodkach usług biznesowych w Polsce zatrudnionych jest 95% pracowników branży. Zdecydowanym liderem pod względem zatrudnienia w sektorze pozostaje niezmiennie Kraków. W krakowskich centrach usług pracuje 70 tys. osób, co przekłada się̨ na blisko 23% udział miasta w strukturze zatrudnienia branży w kraju. Ponad 56 tys. miejsc pracy sektor stworzył w Warszawie, a 47,5 tys. we Wrocławiu. Warto dodać́, że zdecydowana większość́ nowych miejsc pracy (70%) wygenerowanych przez sektor w okresie I kw. 2016 r. – I kw. 2019 r. jest wynikiem zwiększenia zatrudnienia w dotychczas funkcjonujących już̇ centrach usług. Pozostałe 30% to efekt nowych inwestycji. Wśród analizowanych głównych ośrodków usług biznesowych, największym procentowym wzrostem zatrudnienia w sektorze w ciągu ostatniego roku charakteryzowały się Poznań i Katowice wraz z obszarem metropolitalnym. W obu ośrodkach liczba miejsc pracy wzrosła o 14% r/r. W pierwszej trójce miast o największym wzroście znalazła się również Warszawa (wzrost 12% r/r).

Z kolei w ciągu ostatniego roku największa liczba nowych centrów usług powstała w Warszawie, Krakowie i Trójmieście – było to kolejno 15, 13 i 12 nowych inwestycji. Dokładnie to samo grono ośrodków charakteryzowało się̨ największą liczbą nowych inwestycji w poprzednim analizowanym okresie (od pocz. I kw. 2017 r. do końca I kw. 2018 r.). Wymienione ośrodki skupiają̨ blisko połowę̨ ogólnokrajowej liczby inwestycji w centra usług (45%), które rozpoczęły działalność́ od początku 2018 r. Sektor ma zdecydowanie największy wpływ na lokalny rynek pracy w Krakowie i Wrocławiu. W obu tych ośrodkach można mówić o usługach biznesowych jako specjalizacji lokalnej.

Warto dodać, że wyniki badań ABSL przeprowadzone na zlecenie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju (Potencjał Miast Średnich w Polsce dla lokalizacji inwestycji BPO/SSC/IT/R&D, Warszawa 2019) wskazują̨, że wybrane miasta średnie w Polsce mogą̨ stać́ się̨ alternatywnymi miejscami lokalizacji nowoczesnych usług biznesowych. – Szanse na rozwój sektora nowoczesnych usług biznesowych w badanych miastach są̨ silnie zróżnicowane. Zależą̨ od sytuacji poszczególnych ośrodków w zakresie analizowanych w raporcie czynników lokalizacji inwestycji istotnych z punktu widzenia sektora. Najwyżej ocenione miasta w raporcie - Opole, Tarnów, Płock, Elbląg, Nowy Sącz, Kalisz, Legnica, Koszalin, Gorzów Wielkopolski i Piła - charakteryzują się̨ co najmniej ponadprzeciętnym potencjałem inwestycyjnym dla centrów BPO, SSC, IT, R&D i mogą̨ stać́ się̨ trwałym elementem ekosystemu sektora nowoczesnych usług biznesowych w Polsce. Ich szanse na rozwój analizowanej branży zależą̨ jednak od szeregu działań prorozwojowych i proinwestycyjnych na poziomie lokalnym – komentuje Janusz Górecki, Head of Research w ABSL.

Sektor charakteryzuje duży odsetek zatrudnionych cudzoziemców - 14% pracowników sektora to obcokrajowcy. Stanowi to około 35 tys. osób. Struktura zatrudnienia w sektorze odznacza się̨ również̇ dużym odsetkiem młodych osób – aż 71% pracowników to osoby w wieku do 34 lat.

– Zapotrzebowanie na specjalistyczne umiejętności, w tym językowe oraz konkurencja w pozyskiwaniu pracowników to codzienność pracodawców w sektorze nowoczesnych usług biznesowych. To sprawia, że firmy coraz bardziej świadomie podchodzą do budowania wizerunku atrakcyjnej marki pracodawcy. Inwestują w działania ukierunkowane na zarządzanie talentami poprzez umożliwianie im ciągłego rozwoju, oferowanie rozbudowanych i atrakcyjnych ścieżek karier czy też programów rozwoju umiejętności menedżerskich – wyjaśnia Katarzyna Potrzuska, Senior Account Manager SSC/BPO w Randstad Polska.

Ważnym aspektem rynku pracy w obszarze nowoczesnych usług biznesowych – uzupełnia Katarzyna Potrzuska - jest fakt, że wraz z rozwojem zaawansowania procesów funkcjonujących w centrach, standardami stają się funkcje jeszcze tak niedawno postrzegane jako unikatowe, przykładem czego jest obszar Data Science.

Przyszły wzrost sektora w Polsce zapowiadają̨ plany firm zrzeszonych w ABSL. 85% badanych firm ma w planach zwiększenie zatrudnienia w ciągu najbliższego roku. Jest to wynik o 2 p.p. większy niż̇ w badaniu z 2018 r. Ponadto 87% centrów planuje w ciągu najbliższego roku poszerzyć́ zakres swojej działalności. Jest to najwyższy odsetek od 2017 r. (włącznie). Wśród firm mających w planach rozszerzenie działalności większość́ bierze pod uwagę̨ zarówno zwiększenie zakresu działalności o nowe procesy jak i o obsługę̨ nowych rynków.

– Dalszy rozwój sektora będzie zależał w dużej mierze od tego czy centra usług biznesowych będą umiały wykorzystać szanse, które się przed nim pojawiają. Oczekiwaniem zarządów korporacji i ambicją samych centrów jest przejęcie odpowiedzialności za transformację w organizacji i stanie się siłą napędową we wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań. Potrzeba do tego zmiany podejścia: myślenia o sobie w kategorii „jesteśmy częścią biznesu”, a nie „obsługujemy biznes”, nastawieniu się na wartość tworzoną dla firmy i jej klientów raczej niż tylko na wydajność pracy oraz znalezieniu sposobu na o wiele większe wykorzystanie technologii – dodaje Marek Grodziński, regionalny lider praktyki GBS w EY Advisory.

Siłą napędową polskiego rynku biurowego jest zapotrzebowanie na nowoczesne powierzchnie, zarówno ze strony lokalnych, jak i międzynarodowych firm. W rezultacie popyt brutto w 2018 r. osiągnął spektakularne 1,5 miliona mkw., z czego najemcy z sektora usług dla biznesu wygenerowali 25%, a biorąc pod uwagę jedynie rynki regionalne, była to aż połowa całkowitego wolumenu transakcji. Taka dynamika przekłada się na 400 000 mkw. wynajętych biur dla sektora w całej Polsce.

– Sektor biurowy idzie z duchem czasu, co znajduje odzwierciedlenie w doskonałej jakości powierzchni dostarczanej na rynek, czy liczbie rozwiązań z obszaru PropTech, które są wdrażane przez deweloperów działających w Polsce. Jednak najgorętszym trendem ostatnich miesięcy jest ekspansja operatorów oferujących elastyczne przestrzenie do pracy. Biura serwisowane, coworkingowe lub hybrydowe szturmem podbijają polski rynek biurowy, stanowiąc tym samym odpowiedź na zmieniający się model pracy. Z naszych danych wynika, że Warszawa znajduje się w europejskiej czołówce pod względem udziału przestrzeni elastycznych w całkowitej podaży biurowej. To bardzo ważna wiadomość również dla firm z sektora nowoczesnych usług dla biznesu, które często mierzą się z koniecznością wynajęcia dodatkowej powierzchni od zaraz i ulokowaniem tam zespołu obsługującego projekt biznesowy w krótszym horyzoncie czasowym. Ponadto, powierzchnie flex niosą ze sobą możliwość wielu strategicznych synergii biznesowych, między innymi ze środowiskiem start up’ów i uzyskaniem dodatkowej przewagi konkurencyjnej na rynku – komentuje Anna Młyniec, Dyrektor Działu Wynajmu Powierzchni Biurowych i Reprezentacji Najemcy w JLL.