Kontrole szamb mają miejsce w całym kraju. Gminy są do nich zobowiązane na mocy nowelizacji Prawa wodnego z 2022 roku. Przepisy obligują samorządy do monitoringu i kontroli indywidualnych systemów oczyszczania. Według szacunków do sieci kanalizacyjnej wciąż nie jest podłączonych około 10 mln Polaków.
Gminy muszą teraz sprawdzać, ile szamb i przydomowych oczyszczalni znajduje się na ich terenie. Powinny także ustalić, czy gospodarstwa domowe podpisały umowy na ich opróżnianie, a także zweryfikować, czy szamba są opróżnianie wystarczająco często.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Większość kontroli polega na przedstawieniu urzędnikom faktur od firm asenizacyjnych za odbiór nieczystości. Za utrudnianie przeprowadzenia takiej kontroli można dostać mandat w wysokości 500 zł. Gdy sprawa trafi do sądu, wysokość kary może wzrosnąć nawet do 5 tys. zł.
"Nie są w stanie przedstawić rachunków"
Trzy małopolskie gminy - Chrzanów, Trzebinia i Libiąż - poinformowały niedawno o wynikach kontroli, którymi zajmuje się w ich imieniu Związek Międzygminny "Gospodarka Komunalna" w Chrzanowie.
Na ich terenie znajduje się 9500 gospodarstw posiadających zbiorniki bezodpływowe i przydomowe oczyszczalnie ścieków. Wyniki? Do 3 października Związek zawiadomił służby aż w co siódmym przypadku.
"Wysłaliśmy na policję 363 zawiadomienia o możliwości popełnienia wykroczenia. W 123 przypadkach zostały już nałożone mandaty karne" – powiedziała lokalnemu serwisowi przelom.pl Agnieszka Cora ze Związku Międzygminnego "Gospodarka Komunalna".
Cytowany przez serwis przewodniczący Związku Arkadiusz Pypłacz przyznał, że część mieszkańców nie jest w stanie przedstawić żadnego rachunku za wywóz nieczystości. Niektóre gospodarstwa udokumentowały natomiast wywiezienie zaledwie części ścieków w porównaniu do ilości zużywanej wody.
Kontrole w polskich gminach
Służby były także często informowane w związku z kontrolą szamb na terenie gmin należących do Związku Celowego Gmin MG-6 z Gorzowa Wielkopolskiego.
Związek podał, że w 2023 r. skontrolowano właścicieli ponad 1000 posesji. Urzędnicy powiadomili o nieprawidłowościach policję w 696 przypadkach. Zawiadomienia dotyczyły braku posiadania dowodów potwierdzających wywóz nieczystości ciekłych, braku częstotliwości opróżniania osadnika (oczyszczalnie), braku posiadania dowodów potwierdzających wywóz nieczystości, bądź braku częstotliwości opróżniania zbiornika bezodpływowego. Zdarzały się również przypadki, w których właściciele odprowadzali nieczystości bezpośrednio do gruntu.
Od początku bieżącego roku do końca maja Związek sprawdził natomiast 211 nieruchomości. Policja została zawiadomiona w 87 przypadkach.
61 mandatów karnych policja nałożyła w analogicznym okresie w Krakowie. Mieszkańcy stolicy Wielkopolski zapłacili łącznie 14,2 tys. zł kar. Wydział Gospodarki Komunalnej i Klimatu Urzędu Miasta poinformował nas, że przez 5 pierwszych miesięcy 2024 r. straż miejska przeprowadziła 570 kontroli i ujawniła 151 wykroczeń.