Zachodzące z wiekiem zmiany w strukturze mózgu wpływają m.in. na nasze zdolności poznawcze i motoryczne, a także na pamięć. Prof. Ranganath, który ostatnie 25 lat kariery naukowej poświęcił badaniom tego zjawiska, stworzył listę czterech powszechnych nawyków, które – z upływem czasu – osłabiają naszą zdolność do zapamiętywania nowych informacji. Unikanie ich i zastosowanie się do poniższych wskazówek może – zdaniem naukowca – "zapobiec zapominaniu się" w podeszłym wieku.
Oto czego nie robić, by nie niszczyć pamięci
1.Nadmierny multitasking
Znajdująca się w przedniej części mózgu kora przedczołowa, będąca jednym z najbardziej rozbudowanych i złożonych obszarów w mózgu, odpowiada m.in. za procesy takie jak rozumowanie, planowanie, podejmowanie decyzji oraz pamięć roboczą. Wraz z wiekiem ulega ona zmniejszeniu, co ma udowodniony naukowo wpływ na funkcje poznawcze – pamięć, zdolność do skupienia się, interpretację bodźców sensorycznych.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Multitasking, czyli wykonywanie wielu zadań jednocześnie, zwiększa obciążenie kory przedczołowej i może wpłynąć na funkcjonowanie naszego mózgu, m.in. na umiejętność efektywnego zapamiętywania informacji. Medytacja, spacery na świeżym powietrzu i skupianie się na pojedynczych zadaniach mogą łagodzić negatywne konsekwencje nadmiernego multitaskingu.
2. Nieprzykładnie wagi do jakości snu
Chociaż sen jest dla nas czasem wyciszenia, to wewnątrz naszego ciała zachodzą wówczas intensywne procesy. "Mózg pracuje, by oczyścić organizm ze zgromadzonych w ciągu dnia produktów przemiany materii. Aktywowane są również wspomnienia i powstają nowe połączenia między wydarzeniami, w których uczestniczyliśmy" – czytamy na łamach CNBC Make It.
Niedostateczna ilość snu może być szkodliwa dla kory przedczołowej i prowadzić do powstawania tzw. fragmentarycznych (wybrakowanych) wspomnień. Przed snem zaleca się zatem unikanie długotrwałego korzystania z ekranów, a także spożywania obfitych posiłków, kofeiny i alkoholu.
3.Monotonne czynności
Pamięć epizodyczna umożliwia przechowywanie i odtwarzanie osobistych doświadczeń i wydarzeń z przeszłości. Jej kluczową cechą jest to, że umożliwia ona przypomnienie sobie szczegółów danego wydarzenia w momencie, gdy doświadczymy wskazówek silnie z nim związanych (takich jak określony zapach czy dźwięk).
Wykonywanie monotonnych czynności może ograniczać naszą zdolność do tworzenia trwałych wspomnień. Przykładowo, gdy większość czasu spędzamy przy biurku, skupieni na e-mailach, nasze doświadczenia są zdecydowanie mniej zróżnicowane w porównaniu z czasem spędzonym na interakcjach z różnymi ludźmi, odkrywaniu nowych miejsc i eksplorowaniu nowych doświadczeń.
4. Nadmierna wiara w swoją zdolność do zapamiętywania rzeczy
Często zdarza się, że po spotkaniu kogoś jesteśmy przekonani, że zapamiętaliśmy jego imię, ale potem okazuje się, że nie możemy go sobie przypomnieć.
"Jeśli chcesz zapamiętać coś, np. poznając nową grupę ludzi lub ucząc się obcego języka, miej na uwadze, że najprawdopodobniej przeceniasz to, ile rzeczy faktycznie uda ci się zapamiętać" – sugeruje prof. Ranganath.
Zamiast polegać na mechanicznym zapamiętywaniu informacji, warto więc sięgnąć po sposób, który wymusi na tobie bardziej długofalowy wysiłek. "Przetestuj siebie kilka minut po nauczeniu się czegoś nowego. Za godzinę powtórz tę czynność. Im bardziej rozłożysz te próby w czasie, tym lepiej" – czytamy.
