Surowce w Polsce - jakie występują, a jakie importujemy?

W Polsce występuje około 14 tysięcy złóż różnych kopalin. Przede wszystkim są to złoża węgla kamiennego. Dane na 2018 roku pokazały, że wydobycie węgla kamiennego w Polsce szacowane było na 63 mln ton, węgla brunatnego zaś na ok. 61 mln ton. Obecnie wydobycie węgla w Polsce z roku na rok coraz bardziej spada, niemniej jednak Polska przez kilka lat pozostawała jednym z liderów w jego wydobyciu. 

Na terenie Polski znajdują się również złoża rudy miedzi. Rocznie wydobywa się około 44 tys. ton miedzi, co oznacza, że kraj odpowiada za 2 proc. wydobycia światowego. Złoża głównie występują na obszarach Dolnego Śląska w tzw. Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym. Kolejnym zasobem naturalnym Polski jest sól kamienna, która wydobywana jest w Kujawach, w kopalniach w Kłodawie, Mogilnie i Górze pod Inowrocławiem. Ponadto w Polsce wydobywana jest też siarka. W 2020 roku wydobyto niemal 422 tys. ton tego surowca. 

Polska jest również światowym liderem w produkcji bursztynu. Na obszarze państwa znajdują się też zasoby naturalne pod postacią surowców skalnych, takich jak m.in. kreda, piasek, żwir, glina, czy złoża gipsów. Oprócz tego w Polsce występują również złoża ropy naftowej i gazu ziemnego, m.in. w Małopolsce, na Podkarpaciu, w Wielkopolsce oraz pod dnem Bałtyku. Są one jednak wysoce ubogie. 

Na przestrzeni ostatnich kilku lat Polska stała się także liderem w eksporcie energii elektrycznej. W I półroczu 2021 roku wyeksportowano niemal 2,27 TWh energii elektrycznej. W styczniu 2022 roku generowana energia z wiatru była największa w historii Polski. W I kwartale 2022 roku w ramach wymiany handlowej z Polski wyeksportowano ponad 1133,2 GWh. Import z kolei wyniósł 686,4 HWg. 

Do Polski w głównej mierze importowane są paliwa kopalniane. Dane pokazują, że w ciągu ostatnich 20 lat import węgla do Polski wzrósł do 750 proc., ropy o 41 proc., gazu z kolei aż o 118 proc. Głównym krajem, z którego sprowadzane są paliwa kopalniane była natomiast Rosja. Jakie surowce energetyczne importujemy do Polski i z jakich państw?

W Polsce nie ma dużych złóż ropy naftowej, ani gazu. Wobec tego importujemy aż 95 proc. ropy z innych państw. Mimo tego, że import ropy z Rosji w ciągu ostatnich kilku lat znacząco się zmniejszył, jeszcze do niedawna głównym dostawcą było państwo rosyjskie. W związku z wojną w Ukrainie Polska zmierza jednak do jak największego uniezależnienia się od surowców pochodzących z Rosji. Dla porównania w 2018 roku wyniósł on 79,9 proc. W 2021 roku zaś w listopadzie spadł do 58,8 proc. Oprócz Rosji Polska importuje ropę z m.in. Arabii Saudyjskiej, Nigerii, Stanów Zjednoczonych, Iraku, Kazachstanu, Norwegii oraz Wielkiej Brytanii. 

Polska importuje z innych państw 60 proc. gazu. Dotychczas importowany był on od rosyjskiego Gazpromu. Inne państwa importu surowca energetycznego to Uzbekistan, Niemcy, Norwegia, Stany Zjednoczone i Katar. 27 kwietnia 2022 roku natomiast nastąpiło wstrzymanie dostaw gazu ziemnego z Rosji ze względu na odmowę zapłaty Gazpromowi za gaz z kontraktu jamalskiego w rublach. 

Rząd polski zapewnia, że Polska była przygotowana na wstrzymanie dostaw. Alternatywą dla pozyskiwania gazu ma być m.in. Baltic Pipe, czyli gazociąg, który ma pozwolić na przesył 2-3 mld m3 gazu rocznie. Gazociąg ma być zabezpieczony z własnej produkcji PGNiG złóż w Norwegii oraz gazu zakontraktowanego od producentów na Norweskim i Duńskim Szelfie Kontynentalnym. 

PGNiG podpisało także umowy ze Stanami Zjednoczonymi na dostawy od 2023 roku ponad 9 mld m3 gazu ziemnego. Dostawy przez Baltic Pipe mają być dodatkowo również od katarskiego Qatargas. 

W 2020 roku Polska zaraz za Niemcami była drugim największym importerem węgla w Unii Europejskiej. Wówczas zakupiła aż 13 mln ton węgla kamiennego, w tym 9,5 mln ton z Rosji. W związku z inwazją rosyjską na Ukrainę polski rząd zatrzymał import węgla z Rosji. Zdaniem rządu węgiel może być łatwo zastąpiony, ponieważ można importować go z innych, odpowiednio zabezpieczonych państw, m.in. z Czech, Australii, Kolumbii, Kazachstanu i innych.

Mimo tego, że eksport energii elektrycznej z Polski jest wyższy niż import, Polska sprowadza energię również z innych państw. W 2022 roku import odbywał się głównie ze Szwecji, Litwy oraz z Ukrainy.