W odpowiedzi na rosyjską agresję na Ukrainę Finlandia oraz Szwecja podjęły decyzję o dołączeniu do NATO. To ile ten pierwszy kraj stał się już członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego (nastąpiło to w kwietniu 2023 r.), o tyle ten drugi nadal czeka na zielone światło. Na przyłączenie się Szwecji dotychczas nieprzychylnie patrzyły dwa państwa: Turcja i Węgry.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Szwecja coraz bliżej NATO
Ankara przez długi czas zarzucała Szwecji, że ma ona wspierać organizacje m.in. kurdyjskie i zapewniać schronienie ich członkom. Turcja uznaje je za organizacje terrorystyczne.
Negocjacje w tej sprawie przeciągały się, jednak teraz dochodzi do ich finalizacji. We wtorek turecki parlament poparł ratyfikację protokołu o przyjęciu Szwecji do NATO.
Sama debata nad wnioskiem w 600-osobowym parlamencie trwała cztery godziny. Za ratyfikacją były rządząca partia AK, jej nacjonalistyczny sojusznik MHP i główne opozycyjne ugrupowanie CHP. Opozycyjne partie nacjonalistyczne, islamistyczne i lewicowe głosowały przeciwko wejściu Szwecji do Sojuszu.
Tym samym ustawa trafi na biurko prezydenta. Jeżeli Recep Tayyip Erdoğan złoży pod nią podpis, to na tym zakończy się formalny proces wyrażenia przez Turcję zgody na przyłączenie się Szwedów do NATO.
Dziś jesteśmy o krok bliżej do pełnego członkostwa w NATO. To pozytywne, że parlament Turcji zagłosował za szwedzkim wnioskiem – napisał w serwisie X premier Szwecji Ulf Kristersson.
– Mamy nadzieję, że prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan jak najszybciej podpisze dokument ratyfikacyjny. Nie ma powodu, aby z tym zwlekać – dodał szef szwedzkiego MSZ Tobias Billström.
Ostatni europejski hamulec Szwecji w NATO
Tym samym Szwecję blokuje już tylko jedno europejskie państwo – Węgry. Tajemnicą poliszynela jest, że Budapeszt utrzymuje dyplomatyczne relacje z Kremlem. Węgrów i Rosjan łączy też sieć powiązań gospodarczych, ekonomicznych i energetycznych.
A to głównie Moskwie nie w smak jest przyłączenie się Skandynawów do NATO, m.in. ze względu na fakt, że Morze Bałtyckie stałoby się niemalże akwenem wewnętrznym Sojuszu ("niemalże", gdyż dostęp do niego wciąż ma kontrolowany przez Rosjan Królewiec).
Jednak we wtorek Viktor Orbán wystosował zaproszenie do szwedzkiego szefa rządu, by przedyskutować kwestię wniosku Szwecji. "Dziś zaprosiłem premiera Ulfa Kristerssona do złożenia wizyty na Węgrzech i na negocjacje w sprawie przystąpienia Szwecji do NATO" – przekazał węgierski premier w serwisie X.
Rozmowy będą koncentrować się na przystąpieniu Szwecji do NATO i wzmocnieniu stosunków dwustronnych między Węgrami a Szwecją poprzez pogłębienie wzajemnego zaufania – doprecyzował rzecznik prasowy szefa rządu Węgier Bertalan Havasi.
Szwedzi nie chcą negocjować z Węgrami?
Węgierska opozycja wielokrotnie nawoływała do przyspieszenia głosowania w tej sprawie, jednak rządząca koalicja Fidesz-KDNP była temu przeciwna. Z kolei na początku tygodnia węgierskie media przekazały, że głosowanie nad wnioskiem Szwecji nie znajduje się w harmonogramie wiosennej sesji węgierskiego parlamentu.
Według doniesień zza kulis przedstawiciele partii Fidesz mają żal do Szwecji za publikacji na temat stanu demokracji na Węgrzech. Sugerują też, że relacje szwedzko-węgierskie są napięte. Potwierdza to zresztą odpowiedź szefa szwedzkiego MSZ na zaproszenie Viktora Orbána.
Nie widzę powodu do negocjacji, jednak możemy prowadzić dialog (...). Stosunki między Szwecją a Węgrami są dobre – zaznaczył w Riksdagu, czyli szwedzkim parlamencie, minister Tobias Billström.
Wcześniej szwedzkie media opublikowały oficjalny list, jaki wpłynął do kancelarii rządu w Sztokholmie. W dokumencie jest mowa o "wymianie poglądów na temat wszystkich wspólnych interesów". Szef resortu spraw zagranicznych ocenił, że list napisany jest w dobrym tonie, innym niż komunikat na X i zostanie przeanalizowany.
Biały Dom włącza się w sprawę Szwecji
Węgrów do zmiany decyzji chcą też skłonić Amerykanie. Rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego John Kirby w odpowiedzi na pytanie Polskiej Agencji Prasowej zapewnił, że Biały Dom obserwuje działania tureckiego parlamentu w sprawie akcesji Szwecji do NATO.
– Nie mogę odpowiadać za to, co robi węgierski rząd, ale oni w przeszłości wskazywali, że z pewnością nie będą przeszkodą i że nie będą ostatni. Z pewnością oni też blisko obserwują to, co dzieje się w Turcji, ale przyszedł czas, by Szwecja stała się sojusznikiem w NATO – ocenił John Kirby.
