Wspomniany raport opracowała firma UN Global Compact Network Poland. Wynika z niego, że od 2014 r. szara strefa regularnie spadała. We wspomnianym roku stanowiła jeszcze 18,09 proc. PKB, ale już na koniec 2019 r. udało się ją obniżyć do poziomu 13,55 proc.
Szara strefa rośnie. Przez pandemię i wojnę
Sytuacja jednak zaczęła zmieniać się od 2020 r. Najpierw rozwojowi szarej strefy w Polsce sprzyjała pandemia koronawirusa. Kiedy już wydawało się, że turbulencje gospodarcze związane z COVID-19 mamy za sobą, to w tym momencie Rosja zdecydowała się zaatakować Ukrainę i wywołać globalne perturbacje na rynkach surowcowych.
Efekt? Szara strefa w Polsce znacznie wzrosła i na koniec 2022 r. sięgnęła 20,65 proc. PKB – szacują eksperci UN Global Compact.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Po pandemii i po wybuchu wojny regulatorzy powinni zwrócić uwagę szczególnie na obrót paliwami płynnymi oraz napojami spirytusowymi. Wszystko przez fakt, że ze względu na sankcje nałożone na Rosję w tych branżach mogą pojawić się próby przemytu produktów ze wschodu. Raport sugeruje też, że możliwy jest wzrost szarej strefy w zakresie nielegalnych migracji, w zatrudnieniu – chodzi o ryzyko wzrostu tendencji do zatrudniania "na czarno" – oraz w zakresie pożyczek finansowych.
Walka z szarą strefą trwa
Autorzy raportu podkreślają jednak, że dotychczasowe działania Ministerstwa Finansów doprowadziły do ograniczenia szarej strefy. Wymieniają przy tym: powołanie Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), wprowadzenie jednolitego pliku kontrolnego (JPK_VAT) czy systemu monitorowania importu i eksportu towarów.
W ramach walki z szarą strefą wdrażamy nowoczesne rozwiązania technologiczne. Naszym priorytetowym programem jest Krajowy System e-Faktur, który działa od 2022 r. Obecnie ma on charakter fakultatywny, ale od lipca 2024 r. będzie obligatoryjny. Umożliwi on skuteczniejsze przeciwdziałanie nieprawidłowościom i szybką reakcję na próby wyłudzeń – powiedział wiceminister finansów i szef KAS Bartosz Zbaraszczuk.
W jego ocenie innym ważnym projektem jest jednolity plik kontroli w podatku dochodowym od przedsiębiorców. Dzięki wdrożeniu go i uzyskaniu dostępu do innych danych będzie można stworzyć "kompleksowy obraz wydarzeń gospodarczych".
Z raportu wynika, że spośród 14 monitorowanych branż w okresie 2012-2022 w pięciu wystąpił istotny postęp w walce z szarą strefą, a w dwóch doszło do pogorszenia sytuacji.
Jeśli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami ekonomicznymi i biznesowymi, skorzystaj z naszego Chatbota, klikając tutaj.
