Teleskop kosmiczny Euclid rozpoczął swoją sześcioletnią misję w lipcu 2023 roku. Niezwykłe zjawisko zostało dostrzeżone przez naukowca Bruno Altieriego podczas rutynowych testów sprzętu. Początkowo niewyraźny obraz skłonił badacza do przeprowadzenia dokładniejszych obserwacji, które potwierdziły obecność doskonałego pierścienia Einsteina.
Odkryty pierścień powstał z światła galaktyki oddalonej o 4,42 miliarda lat świetlnych. Galaktyka ta, dotychczas nieznana i nienazwana, znajduje się za inną galaktyką, której potężna grawitacja działa jak kosmiczna soczewka, zakrzywiając światło obiektu znajdującego się za nią.
Znaczenie odkrycia dla nauki
Doktor Conor O'Riordan z Instytutu Maxa Plancka, główny autor pierwszej pracy naukowej analizującej to zjawisko, podkreśla wyjątkowość odkrycia. Pierścienie Einsteina są niezwykle rzadkie i stanowią cenne narzędzie badawcze dla astronomów.
Misja teleskopu Euclid zakłada zbadanie ponad jednej trzeciej nieba i obserwację miliardów galaktyk znajdujących się w odległości do 10 miliardów lat świetlnych. Naukowcy przewidują odkrycie około 100 000 silnych soczewek grawitacyjnych, co stanowi znaczący postęp w porównaniu z dotychczas znanymi niespełna tysiącem takich obiektów.
Czym jest pierścień Einsteina?
Pierścień Einsteina to zjawisko astronomiczne, które powstaje w wyniku soczewkowania grawitacyjnego, przewidzianego przez ogólną teorię względności Alberta Einsteina. Gdy światło z odległej galaktyki przechodzi w pobliżu masywnego obiektu, takiego jak inna galaktyka lub gromada galaktyk, jego tor zostaje zakrzywiony, tworząc efekt soczewki. Jeśli obiekty są odpowiednio wyrównane, światło z odległej galaktyki tworzy wokół bliższego obiektu charakterystyczny pierścień.
Pierścienie Einsteina są rzadkie i niezwykle cenne dla naukowców, ponieważ pozwalają badać właściwości ciemnej materii i ciemnej energii oraz strukturę Wszechświata. Ostatnie odkrycie takiego pierścienia przez teleskop Euclid w galaktyce NGC 6505, znajdującej się około 590 milionów lat świetlnych od Ziemi, stanowi ważny krok w badaniach kosmicznych.
Badanie pierścieni Einsteina pomoże naukowcom lepiej zrozumieć ekspansję wszechświata oraz naturę ciemnej materii i ciemnej energii. Zjawisko to pozwala również na obserwację odległych galaktyk, których światło w normalnych warunkach byłoby niemożliwe do wykrycia.
