Trzy zasoby – jedna przyszłość. Człowiek w świecie 3W

Idea 3W to inicjatywa, którą zapoczątkował Bank Gospodarstwa Krajowego w 2021 r. To wizja przyszłości w duchy zrównoważonego rozwoju, która zakłada odpowiednie wykorzystanie wody – podstawy naszego życia, wodoru – nowoczesnego źródła energii i węgla – budulca różnorodnych materiałów. Naturalne zasoby, które mają kluczowe znaczenie dla przetrwania i rozwoju populacji ludzkiej, kurczą się w zastraszającym tempie. Za sprawą globalnego ocieplenia, emisji spalin i eksploatacji ziemi, nasza planeta staje się coraz mniej przyjaznym miejscem do życia. Dlatego tak ważne jest, żeby rozwój odbywał się z poszanowaniem środowiska naturalnego. Dziś dzięki nowoczesnym technologiom i rozwojowi nauki jest to możliwe.

Woda pokrywa aż 70 proc. Ziemi i choć wydaje się, że to dużo, zaledwie 1 proc. to woda zdatna do picia. Od kilku dekad kurczą się światowe zasoby wody pitnej a popyt na nią szybko rośnie. W ciągu 50 lat zapotrzebowanie na nią potroiło się. Dostęp do czystej wody jest fundamentalnym prawem człowieka, którego miliony ludzi na całym świecie są pozbawione. Według szacunków WWF do 2025 r. 2/3 światowej populacji doświadczy niedoboru wody, który pociągnie za sobą problemy z produkcją żywności i energii.

Polska jest jednym z krajów europejskich o najmniejszych zasobach wody pitnej w przeliczeniu na mieszkańca. Mniejsze zasoby wody na mieszkańca mają tylko Malta i Belgia. W naszym kraju na jedną osobę przypada ok. 1580 mI3 wody na rok – tyle ile na statystycznego mieszkańca Egiptu. Mimo rosnącej świadomości, zużywamy około 100 litrów wody dziennie, a nasz ślad wodny (czyli zużycie pośrednie w konsumpcji towarów i usług), wynosi już prawie 3,9 tys. litrów.

"Woda nie bez powodu jest pierwszym "W" w trójce zasobów – to podstawowy czynnik, dzięki któremu funkcjonujemy. Sytuacja z wodą nie wygląda dobrze, o czym jesteśmy alarmowani z każdej strony. Na jednego mieszkańca Polski statystycznie przypada 3 razy mniej wody niż na innego Europejczyka. Jesteśmy krajem z tzw. stresem wodnym, więc edukacja społeczeństwa jest konieczna. Budowanie świadomości to szansa na zmianę postaw" – mówi Magdalena Sopiela, menadżerka zespołu promocji i rozwoju społeczności 3W w BGK.

Problemy z dostępem do wody dotykają nie tylko Polski. Na całym świecie rozwijane są technologie, które pozwalają skuteczniej retencjonować, oczyszczać i odzyskiwać wodę.

Dziś już wiemy, że deficyt wody pitnej to nie problem jutra, ale wyzwanie, które wymaga odpowiedzialnych i skoordynowanych działań na wszystkich szczeblach. W czasach, gdy susza i związane z nią niedobory wody są już corocznym faktem, musimy wykorzystać sposoby na mądre i oszczędne gospodarowanie wodą. Jednym z najważniejszych rozwiązań tego problemu jest mała retencja, która pozwala na łatwe zatrzymanie wody deszczowej i jest przyjazna zarówno środowisku, jak i portfelom. Odpowiedzialne budownictwo uwzględnia jej kwestię już na etapie projektowania inwestycji, czego przykładem niech będzie osiedle Zielone Wzgórze w Pile, które zawiera elementy rekreacyjne z wplecioną technologią retencji wody czy Stadion Miejski we Wrocławiu, gdzie zgromadzona w zbiornikach woda opadowa wykorzystywana jest do podlewania murawy oraz spłukiwania toalet.

Niemniej ważne są miejskie inwestycje w błękitno-zieloną infrastrukturę, tworzenie zielonych dachów, ogrodów deszczowych i systemów rozsączających wodę deszczową do gruntu. Coraz śmielej patrzymy na technologie, które umożliwiają oczyszczanie i odsalanie wody morskiej na dużą skalę. Destylację i filtry stosowano od tysięcy lat. Greccy marynarze gotowali wodę, aby pozbyć się soli, a Rzymianie stosowali gliniane filtry do jej zatrzymywania. Nowoczesne technologie mają jednak tę przewagę, że oczyszczają wodę z zanieczyszczeń, mikro- i nanoplastiku, bakterii, wirusów, anionów, kationów metali lekkich i ciężkich.

Człowiek w "świecie 3W" rzadko chodzi na zakupy – ma przecież własne świeże warzywa i ryby wprost z własnej farmy akwaponicznej. Wie, jak cennym zasobem jest woda, dlatego na co dzień korzysta z inteligentnego oczyszczania, dzięki któremu zużywa jej nawet do 10 razy mniej. Zakręca kran podczas mycia zębów i wybiera prysznic zamiast wanny. Do podlewania trawnika służy mu woda z przydomowego systemu małej retencji, w ten sposób dba nie tylko o rośliny, ale i o środowisko. Tę samą wodę wykorzystuje do mycia samochodu, a nawet prania! Przydomowa oczyszczalnia ścieków i zbiorniki retencyjne pomagają w łagodzeniu suszy, która z roku na rok przybiera na sile, a w połączeniu z nowoczesną technologią, pozwalają skutecznie uzupełniać niedobory wody w głębokich warstwach gleby. Wybierając zmywarkę kieruje się jej klasą energetyczną i wskaźnikiem poboru wody. Wydaje się to banalne, ale każda zmiana, w skali wielu jednostek, daje jednak duży efekt. 

I pomimo, że farmy akwaponiczne, inteligentne oczyszczanie wody czy samochody napędzane wodorem brzmią, jak wynalazki z filmów science-fiction, to wizja przyszłości i życia w duchu Idea 3W jest mniej odległa niż mogłoby nam się wydawać. Dziś możemy razem zadbać o lepsze, wspólne jutro. Wszystko w naszych rękach: w systematycznym i konsekwentnym działaniu, a także zmianie dotychczasowych przyzwyczajeń. To ostatni moment, żeby dać z siebie 100%, bo wody na świecie nie przybywa.

Idea 3W to odpowiedź na wyzwania, przed którymi stoi w XXI wieku całe społeczeństwo. Jest wizją przyszłości, w której odpowiedzialnie zarządzamy zasobami, którymi dysponujemy i w której możemy "stworzyć" lepsze miejsce do życia dla przyszłych pokoleń. Bank BGK dokładnie zidentyfikował szanse, jakie niesie związany z nią rynek. Z analizy przeprowadzonej przez firmę EY wynika, że woda, wodór i węgiel to dziś nadzieja każdej nowoczesnej i postępowej gospodarki. Wartość sektora 3W wynosi obecnie 4,86 mld dolarów w Polsce, 66,49 mld dolarów w Europie i 236,6 mld dolarów na świecie. W naszym kraju do 2030 r. największy wzrost czeka sektor technologii węglowych – o prawie 9%, a wartość całego rynku 3W wzrośnie do 5,6 mld dolarów. Raport można pobrać bezpłatnie na stronie www.idea3w.org