Ukraina to jeden z czołowych światowych i europejskich producentów i eksporterów żywności. Urzędnicy jednak szacują, że nawet jedna trzecia towarów na eksport jest kupowana za gotówkę i bez uiszczenia podatków.
Osobny problem stanowią przelewy w obcych walutach na rachunki poza granicami ukraińskimi. Rządzący wskazują, że to część eksporterów ukrywa lub opóźnia takie transakcje.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Ukraina uszczelnia system
Dlatego też rząd wprowadza nową procedurę. Zgodnie z nią w wymianie eksportowej mogą uczestniczyć tylko firmy zarejestrowane w Państwowym Rejestrze Rolnym, które opłacają VAT i nie mają zaległości podatkowych.
Rządowe dane wskazują, że ukraiński eksport zboża w październiku spadł o niemal o połowę względem analogicznego miesiąca rok wcześniej. W ujęciu liczbowym spadek nastąpił z 4,22 mln ton do 2,15 mln ton.
Jak oceniają rolnicy i eksporterzy, głównym powodem spadku sprzedaży za granicę jest blokowanie przez siły rosyjskie ukraińskich portów nad Morzem Czarnym. To właśnie tym szlakiem zwyczajowo większość ukraińskiego eksportu. Rosjanie ponadto atakują też ukraińskie porty nad Dunajem.
Polska domaga się od Ukrainy uszczelnienia systemu
15 września wygasło rozporządzenie Komisji Europejskiej z maja, które dotyczyło zakazu importu: pszenicy, kukurydzy, rzepaku i słonecznika do pięciu państw przygranicznych (Bułgarii, Węgier, Polski, Rumunii i Słowacji). KE postanowiła znieść to embargo z uwagi na solidarność z państwem walczącym z Rosją i wobec faktu, że Rosja zawiesiła tzw. porozumienie zbożowe.
Przypomnijmy, że trzy kraje unijne, w tym Polska, przedłużyły embarga na zboże z Ukrainy. Kijów złożył w tej sprawie skargę do WTO na Polskę, Węgry i Słowację. Zarazem rzecznik WTO potwierdził w odpowiedzi na pytanie agencji Reutera, że do Organizacji wpłynęła skarga Ukrainy dotycząca zakazu importu żywności z tego kraju. Trzy pozwane państwa przed WTO ma reprezentować KE, co zresztą nie podoba się Polsce.
Polska dyplomacja poinformowała też we wrześniu inne kraje członkowskie, że Ukraina nie spełniła deklaracji złożonych Komisji Europejskiej ws. eksportu zboża. Ukraina zobowiązała się, że do 15 września wprowadzi efektywne mechanizmy ograniczające napływ zboża i do przedstawienia do 18 września regulacji prawnej rozwiązującej problem. Jednak zdaniem Polski nie zrobiła ani jednego, ani drugiego.
