Pomoc dla górnictwa. Bruksela sprawdzi rządowe plany

Chodzi o pomoc publiczną dla nierentownych kopalni. Bruksela sprawdza zgodność z unijnymi regułami. Pomoc publiczna w Unii jest dozwolona, ale pod pewnymi warunkami.
- _ Nie zakładamy scenariusza negatywnego _ - odpowiada pytany przez Polskie Radio jeden z wysokich rangą polskich dyplomatów w Brukseli.

_ - To będzie trudna i długa dyskusja, jak za każdym razem kiedy w grę wchodzi pomoc publiczna _ - powiedział polski dyplomata. Przyznał, że unijne reguły są ściśle określone, ale dopuścił możliwość także politycznej dyskusji i pewnej uznaniowości Komisji Europejskiej.

Pomoc publiczna w Unii jest dozwolona, ale pod pewnymi warunkami. Bruksela zawsze sprawdza, czy nie zakłóca ona konkurencji na rynku, a ponadto domaga się gwarancji rentowności.

Miliardy na kopalnie. Płaciły wszystkie rządy - wynika z raportu _ Ukryty rachunek za węgiel. Analiza wsparcia gospodarczego dla elektroenergetyki węglowej oraz górnictwa w Polsce _, opublikowanego wiosną ubiegłego roku przez ekspertów Warszawskiego Instytutu Studiów Ekonomicznych (WISE Institute).

Jak czytamy w raporcie Money.pl, najistotniejsze było pompowanie pieniędzy w same kopanie i świadczenia dla górników, między innymi na odprawy i likwidacje części szybów. Wielokrotnie stosowano też umorzenia lub odroczenia i rozłożenia na raty wielomiliardowych danin publicznych - wynika z raportu.

70 miliardów złotych to łączna kwota wsparcia (w postaci dotacji, subwencji i umorzeń podatków lub składek na ZUS), którą dla krajowego węgla przeznaczyły ministerstwa, urzędy centralne i władze lokalne w latach 1990-2012.

W latach 1990 i 2003 dotacje do górnictwa sięgały aż 2 procent PKB, a więc pięciokrotnie więcej, niż roczne wydatki państwa na naukę, badania i rozwój.

Tylko w ubiegłym roku Sejm zgodził się na kolejną pomoc. Do Państwowej Spółki Restrukturyzacji Kopalń trafiło w 280 milionów złotych na spłatę zobowiązań i planowaną likwidację kopalni Kazimierz-Juliusz.

_ - Związkowcy i politycy opowiadający się za utrzymaniem wszystkich - nawet przynoszących straty kopalń - powinni wskazać skąd zamierzają wziąć pieniądze na ich stałe dotowanie i kto za to ma płacić - _ stwierdza w rozmowie z Money.pl Jeremi Mordasewicz, doradcy zarządu Konfederacji Pracodawców Polskich Lewiatan. Popiera jednak rządowy plan - _ o ile wspieranie trwale nierentownych kopalń jest marnotrawstwem publicznych pieniędzy, o tyle przeznaczenie ponad 2 mld zł na wygaszenie kopalń, pomoc dla zwalnianych górników i wsparcie rozwoju przemysłu na Śląsku uznajemy za uzasadnione. _Jego zdaniem, górnicy powinni być wdzięczni polskim podatnikom, którzy po raz kolejny dofinansują branżę.

Spadek popytu na węgiel w Stanach Zjednoczonych, dla którego paliwem substytucyjnym staje się tam gaz, a także w Chinach i w Indiach, spowodował spadek cen na światowych rynkach z ponad 120 dolarów za tonę w 2011 r. do niespełna 70 dolarów obecnie - sprawdził Money.pl.

Źródło: Money.pl na podstawie zebranych danych i GUS

Nie tylko jednak gwałtowne spadki cen na światowych rynkach leżą u podstaw problemów polskiego górnictwa. To także wysokie koszty wydobycia i funkcjonowania kopalni oraz import tańszego węgla spoza Polski.

_ - W Kompanii Węglowej jedynie 3 z 15 kopalni przynoszą zyski i nie ma podstaw do prognozowania poprawy sytuacji. Polskie kopalnie potrzebują poprawy poziomu zarządzania oraz obcięcia części przywilejów górniczych, ale przede wszystkim dofinansowania na cele inwestycyjne i strategii rozwoju. W przeciwnym razie wszelka pomoc będzie miała charakter redystrybucji i transferów społecznych, zamiast działań biznesowych - _ przekonuje Mateusz Kędzierski, ekspert Instytutu Sobieskiego. Więcej na ten temat można przeczytać TUTAJ.

Nic dziwnego, że tak się dzieje. Dużym obciążeniem dla budżetów są koszt pracy i przywileje górników. Dziś 50 procent kosztów jakie ponoszą kopalnie stanowią te związane z pracą i górniczymi przywilejami. W Kompanii Węglowej zatrudniającej 49 tys. strata na każdej tonie sprzedanego węgla po 11 miesiącach 2014 roku wyniosła 42 zł, a w samym listopadzie 2014 wyniosła blisko 70 zł.