Ponad 13 mld euro na transport w Unii. Kto dostanie najwięcej?

Blisko 13,1 mld euro trafi w najbliższych latach na rozbudowę sieci transportowej w Unii Europejskiej. Komisja Europejska ogłosiła pierwszą listę projektów, finansowanych z funduszu "Łącząc Europę". Polska jest wśród największych beneficjentów programu.

Komisja Europejska zamierza przyznać unijne fundusze w wysokości 13,1 mld euro 276 projektom w dziedzinie transportu wybranym w pierwszym zaproszeniu do składania wniosków w ramach instrumentu „Łącząc Europę".

Inwestycja ta pozwoli uruchomić dodatkowe środki publiczne i prywatne na łączną kwotę 28,8 mld euro. Instrument „Łącząc Europę" wraz z przyszłym Europejskim Funduszem na rzecz Inwestycji Strategicznych będzie odgrywał ważną rolę w zapełnianiu luki inwestycyjnej w Europie, co stanowi główny priorytet Komisji - czytamy w komunikacie nadesłanym z Brukseli.

- Z wielką przyjemnością przedstawiam największy w historii UE plan inwestycyjny w dziedzinie transportu. Projekty, które wybraliśmy, będą służyć zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorstwom dzięki modernizacji infrastruktury i usunięciu wąskich gardeł. Będą również przyczyniać się do znalezienia zrównoważonych i innowacyjnych rozwiązań w zakresie mobilności. Ta bezprecedensowa inwestycja wniesie znaczny wkład w realizację programu Komisji na rzecz wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. Realizacja transeuropejskiej sieci transportowej mogłaby umożliwić stworzenie nawet 10 mln miejsc pracy i zwiększyć PKB Europy o 1,8 proc. do 2030 r - powiedziała Violeta Bulc, komisarz Unii Europejskiej ds. transportu.

Jak przekonują unijni urzędnicy, instrument ten przyniesie korzyści nie tylko sektorowi transportu, lecz także całej gospodarce europejskiej poprzez stworzenie bardziej korzystnych warunków dla wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy.

Wybrane projekty zlokalizowane są przede wszystkim w głównych punktach transeuropejskiej sieci transportowej. Wśród beneficjentów znalazły się inicjatywy przewodnie, takie jak: Rail Baltica, tunel pod przełęczą Brenner, droga wodna Sekwana-Skalda, most Caland, czy też stałe połączenie Bełt Fehmarn. Mniejsze inicjatywy obejmują projekty transgraniczne między Groningen i Bremą, linię kolejową The Iron Rhine, plany rozmieszczenia instalacji LNG lub projekty w zakresie poprawy żeglowności Dunaju.

Na ogłoszone we wrześniu 2014 r. zaproszenie do składania wniosków w ramach instrumentu „Łącząc Europę" wpłynęło ponad 700 wniosków - trzy razy więcej niż przywidywano. Dzięki temu Komisja mogła wybrać projekty o najwyższej europejskiej wartości dodanej, gwarantując zrównoważony podział pod względem geograficznym, jak i pomiędzy poszczególnymi rodzajami transportu. W szczególności prawie 4,8 mld euro przeznaczono dla państw członkowskich kwalifikujących się do Funduszu Spójności. Oceniono również wkład projektów w inne priorytetowe działania Komisji, takie jak unia energetyczna i jednolity rynek cyfrowy.

Wkład finansowy UE ma formę dotacji, w których współfinansowanie wynosi pomiędzy 20 a 85 proc. w zależności od rodzaju projektu.

Proponowana decyzja finansowa musi teraz zostać formalnie przyjęta przez komitet ds. instrumentu „Łącząc Europę", którego posiedzenie odbędzie się 10 lipca 2015 r. Następnie Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci (INEA) przygotuje poszczególne umowy o udzielenie dotacji, a w drugiej połowie 2015 r. umowy te zostaną podpisane przez beneficjentów projektów.

W ramach instrumentu „Łącząc Europę" z budżetu UE na lata 2014–2020 zostanie udostępniona kwota 24,05 mld euro w celu współfinansowania projektów TEN-T w państwach członkowskich UE.

Z tej kwoty 11,305 mld euro wyasygnuje się wyłącznie na projekty realizowane w państwach członkowskich kwalifikujących się do Funduszu Spójności. Inwestycje są planowane w ramach rocznych i wieloletnich programów prac określających zestaw priorytetów i całkowitą kwotę wsparcia finansowego, które zostaną przeznaczone na każdy z tych priorytetów w danym roku. Rok 2014 był pierwszym rokiem programowania w ramach instrumentu „Łącząc Europę".