Przełom w sporze ze Słowenią otwiera Chorwacji drogę do UE

_ - Strona słoweńska zobowiązała się do niezwłocznego rozpoczęcia procedury ratyfikacji traktatu akcesyjnego Chorwacji z UE. Realne zakończenie procedury to koniec marca _ - zapowiedziała chorwacka minister spraw zagranicznych Vesna Pusić na konferencji prasowej po parafowaniu w Zagrzebiu memorandum w sprawie trybu rozwiązania sporu wokół Ljubljanskiej Banki.

Ustalono, że rozwiązanie sporu nastąpi na podstawie tzw. umowy o sukcesji między państwami byłej Jugosławii, a negocjacje odbędą się pod auspicjami Banku Rozrachunków Międzynarodowych w Bazylei. Ponadto chorwacki rząd zobowiązał się uniemożliwić wszczęcie kolejnych postępowań sądowych w tej sprawie przez chorwackich obywateli.

_ Znieśliśmy ostatnią przeszkodę w naszym wejściu do UE _ - zadeklarował chorwacki premier Zoran Milanović na konferencji prasowej. Zapowiedział, że oficjalne podpisanie memorandum przez niego i premiera Słowenii Janeza Janszę powinno nastąpić 11 marca na zamku w Mokricach w Słowenii, przy granicy z Chorwacją.

_ Podpisanie memorandum ze Słowenią nie przyniesie żadnych szkód Chorwacji. Obydwa kraje postarają się wynegocjować najlepsze z możliwych rozwiązań. Choć w ciągu ostatnich 20 lat nie odnieśliśmy w tej kwestii sukcesów, zobaczymy, co teraz możemy zrobić. Najważniejsze, że obydwa kraje mają świadomość istnienia problemu _ - podkreślił.

W Lublanie premier Jansza wyjaśnił, że porozumienie z Zagrzebiem to kompromis _ zgodny z kluczowym interesem Słowenii, by prowadzić negocjacje na temat depozytów bankowych w ramach rozmów o podziale majątku byłej Jugosławii _.

Potwierdził, że parlament słoweński powinien ratyfikować chorwacki traktat akcesyjny w ciągu miesiąca. Do tej pory traktat ten ratyfikowało 21 z 27 państw UE.

Nierozwiązana sprawa utraconych przez chorwackich obywateli oszczędności w Ljubljanskiej Bance i związany z nią brak zgody chorwackiego banku centralnego na podjęcie działalności w Chorwacji przez jej sukcesora (Nova Ljubljanska Banka), sprawiła, że Słowenia jako jedyna w UE nawet nie rozpoczęła procesu ratyfikacji chorwackiego traktatu akcesyjnego. Istniały w związku z tym obawy, że może to opóźnić planowane na lipiec 2013 r. przystąpienie Chorwacji do UE.

Komisja Europejska wzywała Słowenię i Chorwację do wypracowania wspólnego rozwiązania, podkreślając, że nie będzie rozstrzygać, kto ma rację w sporze bankowym.

Chorwacko-słoweński spór bankowy ciągnie się od upadku Jugosławii w 1991 r. Ljubljanska Banka była jednym z trzech największych jugosłowiańskich banków, w którym oszczędności posiadała większość jugosłowiańskich obywateli, w tym Chorwaci. W 1991 r. bank ogłosił upadłość, przy czym jego aktywa zostały przeniesione do utworzonego w lipcu 1994 r. banku Nova Ljubljanska Banka. Zobowiązania wobec osób spoza Słowenii (pasywa) pozostały w starym banku. Według danych chorwackiego banku centralnego, łączna kwota oszczędności obywateli chorwackich w Ljubljanskiej Bance wynosi 160 mln euro (bez odsetek), a sprawa dotyczy ok. 132 tys. osob.

Zagrzeb zwrócił dwie trzecie oszczędności swoim obywatelom i domaga się ich zwrotu od Novej Lublanskiej Banki. Słowenia twierdzi, że nie zatrzymała tych pieniędzy - że wszystkie zagraniczne depozyty z Ljubljanskiej Banki trafiły do Belgradu, skąd w dinarach wróciły do zagrzebskiego oddziału Ljubljanskiej Banki i zostały wydane na kredyty dla chorwackich firm.

W 2010 r. rządy Chorwacji i Słowenii uzgodniły, że spór miał być przeniesiony na forum Banku Rozrachunków Międzynarodowych. Ten jednak odmówił zajęcia się sprawą, argumentując, że nie może zaoferować niczego nowego w stosunku do zakończonych niepowodzeniem negocjacji toczących się w latach 2001-2002.