Jedną decyzją Trybunał Konstytucyjny może nakazać zwrot środków. Problem w tym, że w kasie państwa nie ma takich pieniędzy, a zwrot obligacji skutkowałby załamaniem finansów publicznych. Na decyzję z niecierpliwością czeka giełda.
We wtorek Trybunał Konstytucyjny zajął się sprawą kontrowersyjnej reformy OFE. W środę 4 listopada poznamy ostateczny wyrok. Jedną z najważniejszych kwestii podawanych w wątpliwość jest zgodność z konstytucją transferu ponad 150 mld zł z OFE do ZUS. Jeśli okaże się, że pieniądze zostały zabrane bezprawnie, do funduszy powinny wrócić gigantyczne środki, które finalnie trafią na rynek finansowy. Zapytaliśmy ekspertów o możliwe konsekwencje dla rynku akcji i obligacji.
- Chociaż decyzja Trybunału odnosi się do pieniędzy, które OFE lokowały głównie w obligacjach skarbowych, ewentualne stwierdzenie konieczności zwrotu 150 mld zł do funduszy miałoby duży, pozytywny wpływ na giełdę - komentuje Roland Paszkiewicz, ekonomista CDM Pekao.
Ekspert Pekao zaznacza, że każda decyzja, która wpłynie na to, że do OFE popłynie większy strumień pieniędzy lub chociaż nie będzie dalszej grabieży funduszy, będzie skutkować wyższym popytem na akcje i wzrostem notowań na giełdzie.
Roland Paszkiewicz zastrzega jednocześnie, że nie wierzy w tak drastyczne rozwiązanie, jak nakazanie zwrotu środków przejętych z OFE.
- Liczę, że w jakiś sposób Trybunał będzie chciał ograniczyć apetyty rządzących na to, żeby dobrać się do pieniędzy pozostałych w OFE. Większość z nich w tej chwili jest ulokowana na giełdzie. Przy składzie nowego parlamentu byłoby to dosyć proste do przegłosowania - podkreśla ekspert Pekao.
| Struktura portfeli OFE (sierpień 2015) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| OFE | Aktywa (w mln zł) | Obligacje i bony (w %) | Depozyty (w %) | Akcje (w %) | NFI (w %) | Inne (w %) |
| AEGON | 6142 | 0 | 3,31 | 79,84 | 0 | 8,8 |
| Allianz Polska OFE | 6671 | 0,63 | 3,83 | 76,45 | 0 | 5,56 |
| Aviva | 33044 | 0,35 | 4,05 | 82,69 | 0 | 4,9 |
| AXA | 9571 | 0 | 12,52 | 77,33 | 0 | 6,72 |
| Generali | 7388 | 5,14 | 7,72 | 77,63 | 0 | 3,7 |
| ING | 36318 | 0 | 2,94 | 84,46 | 0 | 6,93 |
| MetLife OFE | 11949 | 2,6 | 6,63 | 82,47 | 0 | 4,92 |
| Nordea | 6827 | 0,95 | 1,33 | 82,76 | 0 | 8,6 |
| Pekao | 2182 | 0 | 5,47 | 87,33 | 0 | 4,21 |
| PKO BP Bankowy OFE | 6698 | 0 | 14,36 | 82,15 | 0 | 0,9 |
| Pocztylion | 2768 | 0 | 6,9 | 83,98 | 0 | 3,9 |
| PZU Złota Jesień | 19563 | 0 | 3,1 | 85,08 | 0 | 5,79 |
źródło: money.pl na podstawie danych z OFE
Uznanie przejęcia środków z OFE za niekonstytucyjne teoretycznie powinno oznaczać zwrot pieniędzy do funduszy. W praktyce jednak wyglądałoby to zupełnie inaczej.
- Państwo nie dysponuje tak ogromnymi pieniędzmi - podkreśla Mirosław Budzicki, ekonomista PKO BP. - Z drugiej strony obligacje skarbowe przekazane przez OFE do ZUS zostały umorzone i ich już fizycznie nie ma.
Ekspert PKO BP sugeruje, że jedyną realną możliwością rozwiązania problemu może być emisja nowych obligacji i przekazanie ich OFE. To jednak oznacza gigantyczny wzrost długu publicznego. Tym samym złamalibyśmy wszystkie możliwe poziomy ostrożnościowe i automatycznie mielibyśmy problem z finansami publicznymi.
W takim scenariuszu także inwestorzy giełdowi nie mieliby powodów do radości, bo do OFE nie trafiłaby gotówka, którą można ulokować w akcjach. Dodatkowo zapaść finansów państwa doprowadziłaby do ucieczki kapitału z GPW.