Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR), zrecenzowało założenia programowe Platformy Obywatelskiej, które Grzegorz Schetyna przedstawił w Sejmie 7 kwietnia podczas debaty nad wotum nieufności wobec rządu PiS. "Obok istotnych deklaracji ustrojowych (poszanowanie Konstytucji, odejście od centralizacji państwa) w swoim wystąpieniu zapowiedział potencjalnie kosztowne zwiększenie skali programu 500+ oraz trzynaste emerytury" - ocenia FOR.
FOR pozytywnie ocenia deklarowaną przez Grzegorza Schetynę ideę odejścia od forsowanej przez obecny rząd postępującej centralizacji władzy publicznej i wzmocnienia kompetencji samorządów. Zwraca jednak uwagę na mankamenty koncepcji lidera PO.
Grzegorz Schetyna zapowiedział m.in. pozostawienie samorządom udziału w podatku VAT. "Oznaczałoby to wprowadzenie pewnej formy regionalnego VAT, w zastępstwie lub jako dodatek do obecnej, scentralizowanej formuły podatku. Rozwiązanie takie jest bardzo rzadko stosowane w innych krajach i uznawane jako względnie nieefektywne" - pisze FOR w komentarzu i wylicza kraje stosujące tego typu rozwiązanie: Indie, Brazylia oraz niektóre prowincje Kanady.
"Wprowadzenie takiego rozwiązania skomplikuje system podatkowy i jeszcze bardziej utrudni egzekwowanie należności" - ocenia FOR i przypomina, że tzw. luka VAT wyniosła w Polsce w 2014 prawie 25 proc., co jest jednym z najsłabszych wyników spośród krajów UE.
Dodatkowo według FOR, wprowadzenie takiego rozwiązania utrudniłoby unifikację systemu VAT w ramach UE. "Z tego powodu dalsze komplikowanie systemu podatkowego uważamy za niepotrzebne i mogące nieść za sobą negatywne skutki" - argumentuje FOR.
Jak wynika z analiz FOR oraz innych instytucji, takich jak Komisja Europejska czy OECD, sytuacja finansów publicznych w Polsce jest niedobra. Kluczowym problemem jest utrzymujący się wysoki deficyt strukturalny, który tylko chwilowo jest maskowany poprzez zapaść wydatków inwestycyjnych oraz cykliczny wzrost wpływów podatkowych.
FOR stawia też pytanie, jak Platforma Obywatelska zamierza sfinansować zgłoszone przez Schetynę obietnice: rozszerzenie programu 500+ na wszystkie dzieci oraz trzynaste emerytury.
"Obie propozycje mogą być bardzo kosztowne - objęcie wszystkich dzieci programem 500+ zwiększyłoby koszty tego programu o 18 mld zł, a wypłata trzynastych emerytur tylko dla osób pobierających emerytury z ZUS kosztowałaby rocznie prawie 10 mld zł. Wprowadzenie obu rozwiązań spowodowałoby wzrost deficytu finansów publicznych o prawie 30 mld zł (1,5 proc. PKB), do poziomu 4-4,5 proc., a więc wyraźnie powyżej unijnego progu 3 proc. Tak silny wzrost deficytu przyspieszyłby i tak już niebezpiecznie szybkie narastanie długu publicznego" - prognozuje FOR.
Przypomnijmy, że w środę prof. Andrzej Rzońca został głównym ekonomistą Platformy Obywatelskiej i będzie odpowiedzialny za program gospodarczy w kolejnych miesiącach do wyborów samorządowych i parlamentarnych. Rzońca jest obecnie przewodniczącym Towarzystwa Ekonomistów Polskich. To absolwent Szkoły Głównej Handlowej, stażysta Europejskiego Banku Centralnego i konsultant w Banku Światowym. Jest też byłym członkiem Rady Polityki Pieniężnej i byłym głównym doradcą rady i zarządu Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR).
FOR w środę wydało oświadczenie, w którym poinformowało o zakończeniu współpracy między Fundacją a Rzońcą. Jako powód fundacja podała właśnie nawiązanie współpracy ekonomisty z Platformą Obywatelską. Statut FOR zakłada, że jego eksperci nie mogą być pracownikami jakichkolwiek partii politycznych.
