W czwartek w Sejmie odbyło się drugie czytanie rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją wizyty Jego Świątobliwości Papieża Franciszka w RP oraz Światowych Dni Młodzieży - Kraków 2016. Prace nad nim Sejm rozpoczął dzień wcześniej.
Specustawa ma ułatwić organizację ŚDM i papieskiej wizyty, zapewnić porządek publiczny oraz bezpieczeństwo medyczne i transportowe. Jest konieczna, bo do wydarzeń o charakterze religijnym nie stosuje się przepisów ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych.
Jak poinformował posłów Edward Siarka (PiS), Komisja administracji i spraw wewnętrznych, do której skierowano projekt, jeszcze w środę wprowadziła do niego szereg poprawek. Najpoważniejsza, według Siarki, to zmiana art. 4, który stanowił, że organizator ŚDM (czyli archidiecezja krakowska) opracowuje plan zapewnienia bezpieczeństwa podczas ŚDM i przedkłada go szefom policji, straży pożarnej oraz ABW - nie później niż do 15 maja.
Podczas pierwszego czytania i prac w komisji niektórzy posłowie wskazywali, że strona kościelna nie powinna odpowiadać za zabezpieczenie całego wydarzenia, ale należy tę odpowiedzialność podzielić pomiędzy organizatorów i wojewodę. Przyjęto zatem poprawkę, w myśl której plan zabezpieczenia opracowuje właściwy miejscowo wojewoda w porozumieniu z organizatorem ŚDM i przedkłada go służbom oraz BOR (którego nie było w poprzednim brzmieniu tego przepisu).
Zmieniono również m.in. art. 23, który mówił o tym, że Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad ustala wykaz dróg rekomendowanych dla uczestników ŚDM. Pierwotnie stanowił on, że plan ten będzie przedstawiany Pełnomocnikowi Rządu ds. Przygotowania ŚDM; komisja zdecydowała, że będzie on podawany do publicznej wiadomości na stronie internetowej GDDKiA.
Jak mówił Siarka, w art. 24 dodano zapisy dotyczące transportu lotniczego papieża Franciszka do Rzymu. Stanowią one, że koszty tego transportu są pokrywane ze środków budżetu państwa z części będących w dyspozycji Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Szefa Kancelarii Sejmu, Szefa Kancelarii Senatu i Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Art. 25, który mówi o możliwości niestosowania zapisów ustawy o zamówieniach publicznych, doprecyzowano w ten sposób, żeby - jak tłumaczył Siarka - nie sparaliżował zakupów związanych z ŚDM, np. kupna karetek. W projekcie zapisano, że do zamówień na dostawy, usługi, lub roboty budowlane realizowanych w związku z organizacją ŚDM nie stosuje się przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, jeżeli przedmiot zamówienia jest związany z zapewnieniem bezpieczeństwa i zdrowia publicznego, życia lub zdrowia ludzi lub wartość zamówienia publicznego jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach Prawa zamówień publicznych.
Kolejną poprawką, na którą zwrócił uwagę Siarka, były zmiany w art. 30, dotyczącym wsparcia organizacji ŚDM przez MON. Doprecyzowano, że szef MON może udzielić takiego wsparcia po zasięgnięciu opinii właściwego wojewody.
Siarka poinformował, że burzliwą dyskusję podczas komisji wywołał art. 36, dotyczący kosztów związanych z melioracją gruntów, na których odbywać się będą wydarzenia związane z organizacją ŚDM.
Przepis ten stanowi, że urządzenia melioracji wodnych są wykonywane za zwrotem, w formie opłaty melioracyjnej, części kosztów przez właścicieli gruntów, na które urządzenia te wywierają korzystny wpływ.
Poseł tłumaczył, że na prace związane z melioracją, wydano ok. 2 mln zł. Jednak grunty, na których organizowane są ŚDM i spotkania z Franciszkiem, są częściowo prywatne. Osoby, które je udostępniły - jak wskazywał - nie prosiły o to, by prowadzić na nich tego rodzaju prace. Chociaż wartość gruntów przez zmeliorowanie się podnosi, to nie powinno być tak - mówił Siarka - że osoby, które udostępniły swoje grunty na ŚDM, będą musiały ponosić w związku z tym koszty.
Kwestii tej dotyczyły niektóre poprawki zgłaszane podczas drugiego czytania projektu. Poprawki w tej sprawie zgłosił Marek Sowa (PO). - Wydaje nam się, że jest bezzasadne utrzymanie zapisu, który daje możliwość ściągania z właścicieli, którzy na półtora roku użyczyli bezpłatnie swoich gruntów na Campus Misericordiae, potencjalnych kwot do ściągania do budżetu państwa - mówił.
W sumie jego klub zaproponował osiem poprawek; m.in. chciał, by zapisać, że organizatorem wydarzeń, których dotyczy projekt, jest nie tylko archidiecezja krakowska ale również Konferencja Episkopatu Polski. Poseł zaproponował też, by zwiększyć o 25 proc. (w stosunku do obecnego zapisu w projekcie) wynagrodzenia za nadgodziny funkcjonariuszy służb zaangażowanych w obsługę ŚDM.
Siarka w imieniu swojego klubu zaproponował cztery poprawki, dotyczyły m.in. doprecyzowania kwestii finansowych związanych z organizacją transportu papieża do Rzymu oraz zamówień publicznych - zmiany mają m.in. zapewnić zgodność specustawy z przepisami unijnymi.
Bartosz Józwiak (Kukiz'15) mówił, że jego klub jest usatysfakcjonowany z przyjętych dotąd poprawek, oczekuje jednak kolejnych, np. dotyczących kosztów melioracji. Powiedział, że jego klub podpisuje się w tej sprawie pod propozycją PO.
Również Mirosław Suchoń (N) zwracał uwagę na tę kwestię. - Jeśli państwo bierze od kogoś jakieś grunty, czyni na nim jakieś poprawki, to trudno obciążać go opłatami - mówił.
Zbigniew Sosnowski (PSL) deklarował całkowite poparcie dla projektu i gotowość do przyjęcia poprawek, które "uczynią go jeszcze bardziej doskonałym".
Ze względu na zgłoszone poprawki projekt ponownie skierowano do komisji, która negatywnie zaopiniowała większość z nich.
Odnosząc się do propozycji PO, by jako organizatorów wydarzeń, których dotyczy specustawa zapisać archidiecezję krakowską lub KEP, pełnomocnik rządu ds. ŚDM Paweł Majewski ocenił, że wprowadziłoby to chaos i utrudniłoby rządowi współpracę ze stroną kościelną. - Wojewoda musi mieć jasnego i zdefiniowanego partnera - mówił.
Sowa argumentował, że organizatorem dni w diecezjach, są poszczególne diecezje, a organizatorem wydarzeń w Częstochowie - KEP. Choć organizatorem ŚDM jest archidiecezja krakowska, to ustawa - jak wskazywał - obejmuje cała wizytę papieża, która wykracza poza ŚDM.
Majewski przypomniał, że szczególne zadania związane z ŚDM, których dotyczy specustawa, będą skupiać się w Małopolsce; wskazał, że to archidiecezja krakowska zaprosiła papieża do Polski. - Nałożylibyśmy na KEP ogromną odpowiedzialność za wydarzania w Krakowie, na które nie ma wpływu - argumentował.
Posłowie nie zgodzili się również na zmiany zapisów dotyczących zwrotu kosztów za prace melioracyjne, choć ponownie na ten temat rozgorzała burzliwa dyskusja. Zapowiedziano jednak - w porozumieniu z rządem - powrót do tej kwestii w Senacie.
Komisja przyjęła poprawki zaproponowane przez PiS oraz jedną autorstwa PO, m.in. doprecyzowujące zapisy dotyczące np. finansowania powrotu papieża do Włoch oraz odnoszące się do zamówień publicznych.
Projekt może być poddany pod głosowanie jeszcze na bieżącym posiedzeniu Sejmu.
