Korupcja na Ukrainie. Ustawy antykorupcyjne dają nadzieję

Przyjęte przez parlament Ukrainy ustawy antykorupcyjne otwierają drogę do realnej walki z korupcją, jednak wciąż mają w kraju wielu przeciwników, którzy będą starali się hamować ich wprowadzenie w życie - uważa Ołeksij Chmara z Transparency International.

Według eksperta ustawy antykorupcyjne nie będą miały znaczącego wpływu na skład parlamentu, który zostanie wyłoniony w wyborach zaplanowanych na 26 październikach, gdyż na wdrożenie nowych przepisów potrzeba jeszcze kilku miesięcy.

Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła pakiet ustaw antykorupcyjnych w drugim i ostatnim czytaniu we wtorek. Jednym z najważniejszych wśród nich dokumentów jest ustawa o powołaniu Narodowego Biura Antykorupcyjnego (NBA).

_ - Pojawiła się nadzieja, że Ukraina zacznie wreszcie walczyć z korupcją, ale od czasu przyjęcia ustaw do wypracowania rzeczywistych mechanizmów ich działania, takich jak utworzenie NBA, jest jeszcze wiele do zrobienia _ - powiedział Chmara, który jest dyrektorem ukraińskiego biura Transparency International.

Biuro nie powstanie, jeśli nie będzie na to pieniędzy w budżecie, a w planach wydatków rządowych na bieżący rok nie ma punktu mówiącego o jego finansowaniu. Przed jego powołaniem należy rozwiązać również szereg kwestii technicznych, co także potrzebuje czasu. _ - Sądzę, że biuro, jak i cały system walki z korupcją, zacznie działać dopiero w przyszłym roku, zaś ustawy antykorupcyjne zaczną dawać owoce za rok, albo i dwa _ - ocenił Chmara.

Podlegające parlamentowi biuro antykorupcyjne zgodnie z ustawą będzie wyłączone z istniejącego systemu organów ścigania. NBA będzie prowadziło śledztwa w sprawie korupcyjnych przede wszystkim wśród deputowanych do parlamentu i członków rad niższych szczebli, urzędników rządowych, sędziów, prokuratorów, wojskowych i kierownictwa firm, w których państwo ma ponad 50 proc. udziałów. Kontrolą antykorupcyjną zostanie objęty także urząd prezydencki.

_ - Ustawy to uzgodniona przez siły polityczne mapa drogowa walki z korupcją. Na kolejnym etapie będziemy mogli mówić już o zapobieganiu temu zjawisku. Gdy ustawy wejdą w życie, na Ukrainie pojawi się elektroniczny system deklaracji, w którym każdy obywatel będzie mógł zapoznać się z informacjami o stanie majątkowym wszystkich ukraińskich urzędników, bez żadnych wyjątków. Pozwoli to na monitorowanie rozbieżności między tym, co zadeklarowano w deklaracjach majątkowych, a stanem realnym wydatków i dochodów tych urzędników _ - podkreślił Chmara.

Dla większej przejrzystości życia publicznego Ukraina potrzebuje jeszcze m.in. ustawy o finansowaniu partii politycznych. - _ Na razie te informacje są niedostępne dla opinii publicznej, ale wiadomo, że kilku oligarchów sponsoruje różne kampanie wyborcze wspierając przy tym jednocześnie i partie władzy i partie opozycji _ - mówi Chmara.

Wiadomo też, ilu zamieszanych w korupcję kandydatów na deputowanych startuje w najbliższych wyborach parlamentarnych. Transparency opublikowała niedawno tabelkę, z której wynika, że tacy ludzie są we wszystkich głównych siłach politycznych Ukrainy.

_ - Średnio co dziesiąty kandydat do parlamentu ma problemy z korupcją, był w nią uwikłany w ten, czy inny sposób i mamy na to pewne dowody. Opublikowaliśmy te informacje i mamy nadzieję, że biuro antykorupcyjne, gdy zacznie już działać, zwróci uwagę na te dane _ - oświadczył.

Zdaniem Chmary opór polityków w walce z korupcją mogą pokonać jedynie naciski ze strony społeczeństwa obywatelskiego i mediów. Ukraińscy działacze obawiają się, że w przyszłości, już w nowym parlamencie, może dojść do prób złagodzenia ustaw antykorupcyjnych.

_ - Istnieje jednak bardzo ważny instrument, który będzie dyscyplinował polityków: ustawy te są częścią postulatów wysuwanych wobec Ukrainy przez instytucje, które udzielają jej pomocy finansowej, m.in. przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Bez implementacji ustaw pomoc ta zostanie po prostu wstrzymana _ - powiedział dyrektor ukraińskiego oddziału Transparency International.