*Jeszcze nie okrzepły zmiany w podatkach dochodowych, a już przedsiębiorcy muszą przygotować się na kolejne nowości. *
W Sejmie na drugie czytanie czeka nowelizacja najtrudniejszego z podatków - VAT.
Część zmian ma charakter porządkujący i doprecyzujący, nie brakuje jednak zupełnie nowych rozwiązań, z którymi już teraz warto się zapoznać.
Magazyny typu call-off stock - VAT rozliczy nabywca (art. 2 pkt 27b, art. 12A i 20a)
Korzystna zmiana dla polskich producentów, którzy przechowują dostarczane z Unii towary w magazynach typu call-off stock (pobieranie na żądanie).
Wg nowych regulacji zagraniczni dostawcy nie będą musieli rejestrować się w Polsce jako podatnicy VAT, a podatek rozliczy krajowy nabywca. I odwrotnie, towary przemieszczane z Polski do magazynu zlokalizowanego w innym państwie członkowskim będą opodatkowane wg przepisów tego państwa, a polski dostawca uniknie konieczności występowania w tym kraju o nr VAT.
Magazyn typu call-off stock zdefiniowany został w słowniczku ustawowym jako „magazyn konsygnacyjny".
*Zmiana definicji działalności gospodarczej *(art. 15)
W projekcie nowelizacji ustawy o VAT nie mogło zabraknąć nowej definicji działalności gospodarczej.
Zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 15 podatnikami podatku VAT będą osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące działalność gospodarczą:
- - wytwórczą, rolniczą, budowlaną, handlową, usługową, w tym również wykonywaną w ramach wolnych zawodów,
- - polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
- - polegającą na pobieraniu pożytków z rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły w celach zarobkowych
- prowadzoną bez względu na jej rezultat, wykonywaną samodzielnie, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo.
Osoby na „samozatrudnieniu" oraz ich kontrahenci powinni zwrócić uwagę na dalszą część definicji.
Wg projektu nowelizacji za działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli:
- wszelką odpowiedzialność wobec osób trzecich - z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych - za ich rezultat oraz wykonywanie ponosi zlecający wykonanie tych czynności, i
- są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności, i
- wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Obowiązek podatkowy - ogólny, a nie szczególny (art. 19)
Projekt noweli eliminuje z ustawy o VAT przepisy dot. szczególnych momentów powstawania obowiązku podatkowego.
Co do zasady, obowiązek podatkowy powstawać będzie z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż z dniem:
- wystawienia faktury,
- uregulowania części lub całości należności, w szczególności: przedpłaty, zaliczki, zadatku, raty - w odniesieniu do tej części należności.
Taka sama reguła dotyczyć będzie eksportu towarów.
*Mniejszy VAT w darowiznach *(Art. 29)
Nowela nie likwiduje podatku VAT od nieodpłatnego przekazania używanych towarów. Dopuszcza jedynie możliwość ich wyceny wg wartości rynkowej, czyli z uwzględnieniem dotychczasowego zużycia.
Podatnik-darczyńca nie będzie więc płacił pełnego VAT, tj. naliczonego od ceny nabycia (tak jak obecnie). Do US powędruje niższy podatek, właściwy dla aktualnej wartości oddawanych towarów.
*Importerzy rozliczą podatek w deklaracji *(art. 33a)
Dużym uproszczeniem dla niektórych importerów będzie możliwość rozliczania VAT bezpośrednio w deklaracji, zamiast opłacania podatku w urzędzie celnym.
Ułatwienie dotyczyć będzie podatników stosujących procedurę uproszczoną, o której mowa w art. 76 ust. 1 lit. b-c rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny.
By skorzystać z takiej formy rozliczeń podatnik będzie musiał złożyć w urzędzie celnym oraz urzędzie skarbowym stosowne zawiadomienie.
Dodatkowo w urzędzie celnym trzeba będzie przedstawić aktualne zaświadczenia wydane nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dokonaniem importu, które potwierdzi:
- brak zaległości w ZUS oraz US
- zarejestrowanie jako podatnika VAT czynnego
- stosowanie przez podatnika od co najmniej 12 miesięcy procedury uproszczonej, o której mowa w art. 76 ust. 1 lit. b lub c rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92.
Z możliwość rozliczania VAT w deklaracji nie będą mogli skorzystać importerzy stosujący tzw. zgłoszenie niekompletne (procedurę, o której mowa w art.76 ust. 1 lit. a rozporządzenia Rady)
*Zwrot VAT w 70 dni *(art. 87)
Nowela wprowadza podstawowy, 70-dniowy termin zwrotu VAT. Nadal będzie można wnioskować o skrócenie terminu do 25 dni.
Z możliwości zastosowana podstawowego terminu będą wyłączeni podatnicy, którzy wykonują czynności opodatkowane krócej niż rok oraz którzy w danym okresie rozliczeniowym nie dokonali czynności opodatkowanych. W obu przypadkach termin zwrotu wyniesie 180 dni.
I tu zupełna nowość - o zwrot VAT będą mogli występować podatnicy, którzy nie wykazali w danym okresie rozliczeniowym sprzedaży opodatkowanej (zwrot j.w. - 180 dni).
Podatnik będzie mógł wystąpić o zastosowanie terminu podstawowego, w sytuacji, gdy naczelnik US przedłuży termin zwrotu do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego. W tym celu trzeba będzie przedstawić odpowiednie zabezpieczenie majątkowe.
Taką samą możliwość będą mieli podatnicy, dla których ustalono najdłuższy, 180 dniowy termin zwrotu podatku. Po ustanowieniu zabezpieczenia majątkowego przysługiwać im będzie termin 70-dniowy.
Jako zabezpieczenie dopuszcza się m.in. gwarancję bankową, poręczenie banku, weksel z poręczeniem wekslowym banku, czek, depozyt w gotówce.
*Likwidacja kaucji gwarancyjnej *(art. 97)
Nowela usuwa z ustawy o VAT przepisy dot. kaucji gwarancyjnej.
Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 97 podatnik, który prowadzi działalność opodatkowaną w okresie krótszym niż 12 miesięcy, otrzymuje zwrot podatku w związku z dokonywaniem wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów w terminie 180 dni. Skrócenie tego terminu do 60 dni jest możliwe jedynie po wpłaceniu kaucji gwarancyjnej w wysokości 250 000 zł.
Po wycofaniu z ustawy zapisów dot. kaucji gwarancyjnej podatnik będzie mógł wystąpić o zwrot VAT pod warunkiem ustanowienia zabezpieczenia w wysokości kwoty odpowiadającej kwocie wnioskowanego zwrotu podatku, przekraczającej wartość podatku naliczonego związanego z nabyciem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów zaliczanych do środków trwałych nabywcy.
Kwartalne rozliczenie VAT (art. 99, 103, 104 i 114)
Jest to zupełne odwrócenie dotychczasowych zasad - kwartał stanie się podstawowym okresem rozliczeniowym, a comiesięczne składanie deklaracji będzie opcją, którą podatnik będzie mógł sobie wybrać (po uprzednim, pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego).
Z miesięcznego rozliczania VAT podatnicy będą mogli powrócić do kwartalnego składania deklaracji dopiero po upływie 24 miesięcy, za które składali deklaracje miesięczne.
Podatnicy naliczą i opłacą podatek do 25 dnia następującego po kwartale, a po pierwszym i drugim miesiącu kwartału opłacą zaliczki obliczone w wysokości 1/3 podatku z poprzedniego kwartału.
Zaliczek nie będą płacić mali podatnicy oraz firmy, u których nie wystąpiło zobowiązanie podatkowe w poprzednim kwartale.
Pożegnanie z sankcją VAT (art. 109)
Nowela wykreśla 30 proc. sankcję za zaniżenie zobowiązania podatkowego.
Ponadto, w przypadku stwierdzenia, że podatnik nie prowadzi ewidencji lub prowadzi ją w sposób nierzetelny, organ podatkowy będzie musiał wyliczyć podatek wg odpowiednich stawek podatku (obecnie stosuje wyłącznie stawkę najwyższą 22%), a podatnik nie utraci prawa do odliczenia podatku naliczonego (obecnie podatnik nie ma prawa do odliczeń).
700 zł za kasę fiskalną (art. 111)
Zmienią się zasady rekompensowania wydatków na kasy fiskalne. Podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu w obowiązujących terminach, będą mogli odliczyć od podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas w wysokości 90% (obecnie 50%) jej ceny zakupu, nie więcej jednak niż 700 zł (obecnie 2500 zł).
*Ryczałt dla małych firm *(art. 114a)
Niewielkie firmy sprzedające swoje usługi na rzecz osób fizycznych będą mogły skorzystać z opodatkowania w formie ryczałtu kwotowego.
Uproszczoną formę rozliczeń VAT wybiorą osoby fizyczne, u których wartość sprzedaży nie przekroczy łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 35 000 euro, świadczący usługi wyłącznie na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami podatku.
Ryczałt dotyczyć może jedynie usług wymienionych w załączniku nr 10 do ustawy.
Stawki ryczałtu będą zróżnicowane, uzależnione od rodzaju świadczonych usług, branży oraz wielkości miejscowości (ludność).
Stawkę większą o 20% zapłaci podatnik, który zatrudni 1 osobę. Gdy zatrudni 2 osoby stawka wzrośnie o 40%.
Podatnik utraci możliwość opodatkowania w formie ryczałtu w przypadku zatrudnienia więcej niż 2 pracowników lub świadczenia innych usług niż objęte ryczałtem.