Likwidacja Funduszu Kościelnego. Podsumują negocjacje

[Na zdjęciu minister administracji i cyfryzacji, Michał Boni]

Do kolejnego spotkanie zespołów ma dojść na początku grudnia. Wtedy mają zakończyć się prace nad tzw. bilansem zamknięcia - strona kościelna jak i rządowa chcą przedstawić bilans m.in. dóbr, które państwo przekazało Kościołowi jako rekompensatę za mienie zagarnięte w czasach PRL.

Szef MAC Michał Boni zapowiedział w październiku, że będzie proponował porozumienie ramowe ws. Funduszu Kościelnego. - _ Kwestie dotyczące wysokości odpisu być może umieścimy w szerokich ramach tego porozumienia, a o ostatecznym kształcie tego projektu będzie decydował parlament _ - mówił Boni.

Dodał, że do podsumowania stanu prac odbędzie się 21 listopada podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu. Zdaniem szefa MAC proponowane porozumienie ramowe w sprawie systemowej zmiany, jaką jest likwidacja Funduszu Kościelnego, wypełnia zobowiązania prawne i konstytucyjne wobec Kościołów i związków wyznaniowych. - _ Wysokość odpisu w różnych czasach może być zmienna, nie powinna być za każdym razem negocjowana, tylko ustalana w innym trybie _ - podkreślił Boni.

Szef MAC spotkał się w październiku z nuncjuszem apostolskim w Polsce abp. Celestino Migliore i poinformował go o zamiarze podpisania porozumienia ramowego.

Rząd proponuje likwidację Funduszu Kościelnego i wprowadzenie w zamian możliwości odpisu 0,3 proc. podatku dochodowego na rzecz Kościołów i związków wyznaniowych.

Metropolita lubelski abp Stanisław Budzik, przewodniczący komisji konkordatowej, mówił w październiku, że wysokość odpisu podatkowego powinna być określona w umowie zawartej pomiędzy rządem a Kościołem katolickim. Abp Budzik podkreślił, że artykuł 25. konstytucji - zwłaszcza 4. i 5. ustęp - mówią o tym, że stosunki pomiędzy Polską a Kościołem katolickim określa umowa międzynarodowa (konkordat) zawarta ze Stolicą Apostolską oraz inne ustawy.

Zdaniem metropolity lubelskiego, gdyby Sejm miał podjąć decyzję o wysokości odpisu podatkowego bez wcześniejszej umowy rządu z Kościołem katolickim, byłoby to niezgodne z konstytucją i sprzeciwiałoby się ustaleniom konkordatowym.

Według Episkopatu Polski odpis 0,3 proc. podatku jest za niski. Strona kościelna chce, by oscylował między 1 a 0,5-0,6 proc. podatku. Kościół uważa bowiem, że suma uzyskiwana z odpisu podatkowego nie osiągnie kwoty otrzymywanej dotychczas z Funduszu Kościelnego, a proces dochodzenia do tej kwoty trwać będzie kilka lat. Również inne Kościoły i związki wyznaniowe domagają się zwiększenia wysokości odpisu podatkowego. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny sprzeciwia się zastąpieniu Funduszu Kościelnego odpisem podatkowym.

Boni zaproponował w czerwcu harmonogram okresu przejściowego po likwidacji Funduszu Kościelnego. Zakłada on, że państwo przez cztery lata będzie wyrównywało różnicę pomiędzy kwotą z odpisu podatkowego a wysokością obecnej dotacji (ok. 90-100 mln zł).

Rozmowy zespołów konkordatowych: rządowego i kościelnego rozpoczęły się na początku kwietnia. Zespoły są zgodne w trzech sprawach. Jest porozumienie zakładające, że zostanie sporządzona umowa pomiędzy rządem a Episkopatem, która będzie podstawą do rozwiązania kwestii finansowych i punktem wyjścia do przygotowania ustawy.

Zgodzono się też co do potrzeby transparentnego rozliczenia działalności Funduszu Kościelnego oraz w sprawie konieczności przedstawienia negatywnych skutków ustawy z 1950 roku o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego (który powstał jako rekompensata za bezprawne zagarnięcie przez państwo dóbr kościelnych na rzecz Skarbu Państwa).

Obecnie z Funduszu Kościelnego pokrywane są ubezpieczenia duchownych, którzy nie mają umów o pracę, m.in. misjonarzy i zakonników zakonów kontemplacyjnych. Fundusz finansuje działalność charytatywną, oświatowo-wychowawczą, remonty i konserwacje zabytków sakralnych oraz utrzymanie wydziałów teologicznych na wyższych uczelniach. Działa na rzecz wszystkich Kościołów i związków wyznaniowych. W planie budżetu na 2013 r. rząd zaplanował przekazanie na Fundusz Kościelny ponad 94,3 mln zł.