Rządowy program MALUCH od kilku lat wspiera tworzenie i utrzymywanie miejsc opieki nad dziećmi do lat 3. O środki z programu samorządy i inne podmioty tworzące placówki opieki dla najmłodszych dzieci ubiegają się w drodze konkursu.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przypomina, że tegoroczny program realizowany jest w trzech modułach. Moduł pierwszy jest skierowany do gmin i dotyczy tworzenia oraz utrzymania nowych miejsc opieki nad najmłodszymi. Środki z drugiego zostaną przeznaczone na utrzymanie już istniejących placówek, także tych prywatnych. Trzeci moduł skierowany jest do uczelni - środki z tej części będą przeznaczone na tworzenie i utrzymanie nowych miejsc opieki.
Resort ogłosił wyniki w drugim module tegorocznego konkursu o środki z programu MALUCH. Jak poinformowano, na utrzymanie placówek opieki zostało przeznaczonych 80 mln zł. W razie niewykorzystania środków, będą one mogły zostać przesunięte do innego modułu, co pozwoli na ich optymalne wykorzystanie, zgodnie z realnymi potrzebami.
Największa pula środków w module drugim trafi do województw mazowieckiego (prawie 13 mln zł) oraz małopolskiego (ponad 10,5 mln zł). Wojewodowie w ciągu dwóch dni od ukazania się komunikatu MRPiPS mają ogłosić podział dotacji dla poszczególnych beneficjentów programu.
Dofinansowanie w module drugim otrzymają w sumie 1 tys. 642 placówki: 324 gminne i 1 tys. 318 niegminnych. Dofinansowanie dotyczyć będzie 35 tys. 293 miejsc opieki nad dziećmi do lat 3.
Na tworzenie nowych miejsc przez gminy (moduł pierwszy) zarezerwowano 60 mln zł, a przez uczelnie (moduł trzeci) - 11 mln zł.
Obecnie działa ok. 1,9 tys. żłobków, 439 klubów dziecięcych oraz 599 dziennych opiekunów.
Program MALUCH stworzono po uchwaleniu tzw. ustawy żłobkowej, czyli ustawy o formach opieki nad dziećmi do lat 3, która funkcjonuje od 2011 r. Początkowo skierowany był tylko do samorządów.
Dzięki ustawie żłobki przestały być zakładami opieki zdrowotnej, nadzór nad nimi przejęło MRPiPS (wcześniej podlegały resortowi zdrowia); dzięki temu zaczęło ich przybywać. Jednak - choć liczba miejsc opieki nad najmłodszymi wzrosła w ciągu ostatnich lat o kilkaset procent - wciąż ich brakuje.
W myśl ustawy opieka nad dziećmi do lat 3 jest sprawowana w formie żłobka lub klubu dziecięcego oraz wykonywana przez opiekuna dziennego (zajmującego się kilkorgiem dzieci u siebie w domu, ale opłacanego przez gminę) lub nianię (której płacą rodzice, a ZUS opłaci za nią składki, jeśli jest zatrudniona na podstawie umowy). Klub dziecięcy i opiekun dzienny to nowe formy opieki. Wcześniej prywatne placówki nazywane były często klubami, jednak funkcjonowały one na mocy innych przepisów - jako działalność gospodarcza.
Obecnie wszystkie placówki opieki muszą spełnić określone w ustawie wymogi i być wpisane do specjalnego rejestru.
