Nowa ordynacja podatkowa: we wrześniu rząd przyjmie założenia

We wrześniu rząd przyjmie formalnie założenia nowej Ordynacji podatkowej - zapewnił w środę na konferencji minister finansów Mateusz Szczurek.

W kwietniu członek Komisji Kodyfikacyjnej Ogólnego Prawa Podatkowego, która pracuje nad projektem, Andrzej Nikończyk mówił, że komisja czeka na uwagi Rady Konsultacyjnej Prawa Podatkowego, do których się odniesie. Potem, po konsultacjach społecznych założeń i przyjęciu dokumentu przez Radę Ministrów, komisja będzie mogła przystąpić do opracowywania projektu. - Myślę, że nastąpi to po wakacjach. Komisja będzie miała dwa lata na przygotowanie gotowego projektu. W połowie 2017 r. projekt powinien być gotowy - powiedział Nikończyk.

W połowie marca premier Ewa Kopacz i minister finansów Mateusz Szczurek zaprezentowali przygotowane przez komisję kodyfikacyjną kierunkowe założenia nowej Ordynacji podatkowej. Przedstawiając je, premier Kopacz mówiła, że przyszedł czas na zmianę relacji między urzędnikiem a podatnikiem. Zaznaczyła, że założenia kierunkowe to zestaw, zbiór zasad, w oparciu o które powstanie nowa Ordynacja podatkowa. Premier odwołała się do swego expose, w którym powiedziała, że prawo w Polsce ma być tworzone dla 99 proc. uczciwych obywateli i ma być dla nich przyjazne.

Komisja zaproponowała w dokumencie m.in., by podatnikom dać uprawnienie do uzyskiwania z wielu źródeł informacji o charakterze urzędowym oraz ochronę, jeśli podatnik się do nich zastosuje. Podatnicy mogliby dokonać uzgodnień z organem podatkowym co do przeszłych lub przyszłych rozliczeń - zanim dojdzie do sporu. W ustawie znalazłaby się procedura rozwiązywania sporów z udziałem mediatorów.

Założenia przewidują dłuższe terminy na wniesienie odwołania lub zażalenia - odpowiednio do 30 i 14 dni.

Zmiany mają dotyczyć też przedawnień zobowiązań podatkowych. Organ podatkowy miałby skrócony czas na dokonanie wymiaru podatku (doręczenia decyzji pierwszej instancji) - 3 lata dla rozliczenia podatków spoza działalności gospodarczej i 5 lat do rozliczeń przedsiębiorców. W przypadku, gdy wysokość podatku jest znana (wynika z deklaracji, decyzji) organ podatkowy mógłby egzekwować należności przez 5 lat.

W założeniach znalazła się propozycja wprowadzenia postępowania uproszczonego. Przewiduje się też wprowadzenie do Ordynacji ogólnych zasad prawa podatkowego m.in. zasady ugodowego załatwiania spraw, czy zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika (in dubio pro tributario).

Nowa Ordynacja ma też zawierać katalog podstawowych praw i obowiązków podatnika. Wśród nich miałoby się znaleźć m.in.: prawo do rzetelnego, bezstronnego, sprawnego i terminowego załatwiania sprawy podatkowej; prawo do ochrony prywatności i danych podatnika; prawo do naprawienia szkody; prawo do uzyskania informacji; prawo do uprzejmego, profesjonalnego i sprawiedliwego traktowania.

Na nowo zostaną uregulowane zasady pełnomocnictw - najważniejsza zmiana będzie dotyczyła pełnomocnictwa ogólnego. Nie trzeba będzie przedstawiać pełnomocnictwa do akt każdej sprawy. Pełnomocnictwa znajdą się w internetowym "Centralnym Rejestrze Pełnomocnictw Ogólnych".

Przewidziano centralizację zasad udzielania interpretacji indywidualnych w przypadku podatków lokalnych oraz utworzenie wspólnej bazy do publikacji takich interpretacji.

Zwiększona ma być rola tzw. czynności sprawdzających, jako mniej sformalizowanej formy weryfikacji zobowiązań. Będą one mieć pierwszeństwo przed wszczęciem kontroli podatkowej i kończyć się złożeniem przez podatnika korekty. Korekta poniżej 50 zł nie wymagałby jakiegokolwiek udziału podatnika.

Ponadto zaproponowano uporządkowanie procedury kontroli podatkowej. Zdaniem Komisji powinna być ona przyjazna dla podmiotów wywiązujących się z obowiązków podatkowych. Natomiast kontrola skarbowa powinna być nakierowana na zwalczanie przestępczości skarbowej: działania w zorganizowanej grupie przestępczej, pranie brudnych pieniędzy, wystawianie pustych faktur itp.

W przyszłej Ordynacji ma się też znaleźć tzw. klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Miałaby ona uniemożliwić dokonywanie sztucznych i niemających uzasadnienia gospodarczego czynności, za pomocą których podatnik próbowałby ominąć przepisy i osiągnąć korzyści podatkowe. Ciężar udowodnienia tych okoliczności będzie spoczywał na organach fiskusa. "Wraz z klauzulą przewidziano instytucje prawne zapewniające podatnikowi jak najwyższy stopień bezpieczeństwa prawnego" - wskazała Komisja.