Dzięki wprowadzeniu odwróconego VAT na smartfony, laptopy, tablety i konsole do gier, przez rok budżet państwa mógł zyskać co najmniej 500 mln, część przestępców przerzuciła się jednak na inne towary - wskazali w raporcie eksperci kancelarii DLA Piper.
Eksperci DLA Piper przeanalizowali dane Eurostatu dotyczące przywozu do Polski z innych krajów UE i wywozu z naszego kraju na teren UE urządzeń elektronicznych, na które w lipcu ubiegłego roku wprowadzono odwrotne obciążenie VAT (zgodnie z nim podatnikiem jest nabywca towaru, a nie dostawca). Pod uwagę brano okres przed i po wprowadzeniu zmian.
Przed lipcowymi zmianami dane wprost wskazywały na występowanie dużych nieprawidłowości w handlu smartfonami, tabletami, laptopami i konsolami do gier. Wartość ich eksportu i importu raportowana przez polskie podmioty znacząco różniła się od tej, którą podawały podmioty z innych krajów Unii (tzw. asymetria danych).
"Takie rozbieżności utrzymujące się na stałym, wysokim poziomie asymetryczności danych świadczyły o istnieniu nieprawidłowości w obrocie telefonami komórkowymi, które swe źródło miały w przestępczej działalności polegającej na wyłudzeniach podatku VAT" - napisano w raporcie przygotowanym przez DLA Piper na zlecenie Związku Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego Branży RTV i IT - ZIPSEE "Cyfrowa Polska".
Zgodnie z raportem zdecydowany spadek takich anomalii nastąpił zaraz po wejściu w życie nowych regulacji, już w lipcu 2015 r. Najbardziej widoczna zmiana zauważalna jest w zakresie danych dotyczących wywozu z Polski do UE laptopów, notebooków i tabletów. "Asymetryczność danych sięgająca w pierwszym półroczu 2015 r. prawie 175 proc., w drugim półroczu 2015 r. spadła w ujęciu miesięcznym do średnio 4,62 proc" - wyjaśniono.
Zauważono, że wartość wywozu notebooków, laptopów i tabletów, po wprowadzeniu odwrotnego obciążenia VAT na te produkty spadła średniomiesięcznie z 26,5 mln euro w I półroczu 2015 r. do 18,9 mln euro w II półroczu 2015 r. Oznacza to, że wartość wywozu takich urządzeń wynikająca z danych statystycznych urealniła się po wprowadzeniu mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT.
"Również w zakresie pozostałych produktów (zwłaszcza konsol do gier wideo, ale również telefonów komórkowych) widać zmianę w asymetryczności danych. Średniomiesięczna wielkość asymetryczności za I półrocze 2015 r. w zakresie danych statystycznych dotyczących przywozu do Polski konsol wideo oraz telefonów komórkowych spadła z ok. 53 proc. do ok. 20 proc. dla konsol oraz z ok. 35 proc. do ok. 21 proc. dla telefonów komórkowych" - poinformowano.
Według autorów raportu dane te świadczą o tym, że wprowadzenie odwróconego obciążenia VAT przyczyniło się do zmniejszenia się liczby wyłudzeń VAT w obrocie objętymi nim produktami elektroniki użytkowej.
"Biorąc pod uwagę szacowaną wielkość wyłudzeń VAT w branży elektronicznej należy mieć oczekiwania, że wprowadzenie odwrotnego obciążenia VAT na przenośne komputery, tablety, konsole do gier wideo oraz telefony komórkowe przyniesie pozytywne skutki dla dochodów budżetu Państwa w kwocie nie mniejszej niż 0,5 mld zł rocznie" - wyliczono.
W dokumencie zaznaczono, że po wprowadzeniu odwrotnego VAT przestępcy w widoczny sposób zmniejszyli swoją aktywność lub wręcz ją porzucili, niestety część przeniosło swoją działalność na inne produkty elektroniczne takie jak dyski twarde (HDD i SSD) i procesory.
W przygotowanej wcześniej przez resort finansów ocenie funkcjonowania odwróconego VAT na niektóre wyroby stalowe Ministerstwa Finansów informowało, że mechanizm ten pozwolił ograniczyć straty budżetu państwa 424 mln zł rocznie. Według MF wprowadzona w październiku 2013 r. zmiana objęła ponad 3,3 tys. firm, które zadeklarowały jako główny przedmiot działalności sprzedaż hurtową metali i rud metali oraz pozostałych półproduktów.
Jej celem była walka z oszustami, którzy uchylali się od zapłaty należnego VAT z tytułu sprzedaży wyrobów stalowych oraz działającymi w tej branży przestępcami wyłudzającymi zwrot tego podatku.
