Uszczelnienie przyznawania samorządom dotacji, przy jednoczesnym ułatwieniu ich rozliczania, a także ujednolicenie wymiaru pensum dla psychologów, pedagogów i logopedów oraz wydłużenie ścieżki awansu zawodowego nauczycieli - zapowiada MEN.
Zapisy regulujące te kwestie znalazły się w projekcie ustawy o finansowaniu zadań oświatowych skierowanym we wtorek przez resort edukacji do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych.
Jak zaznaczyła minister edukacji narodowej Anna Zalewska na konferencji prasowej w Warszawie, to pierwszy etap planowanych rozwiązań, które docelowo uporządkują cały system finansowania zadań oświatowych. Pytana, kiedy przedstawiony zostanie projekt dotyczący zmian w subwencji oświatowej, odpowiedziała, że w 2019 r. - Mamy projekt bardzo dużych zmian. Niestety samorządy nie są gotowe do dyskusji, rozmów i wspólnego liczenia. W związku z tym ustaliliśmy, że w 2019 r. zaproponujemy kolejny etap - powiedziała. - To jest pierwszy krok - uszczelniamy dotacje - dodała.
Projekt zaprezentowany we wtorek dotyczy zmian w przyznawaniu i rozliczaniu dotacji: podręcznikowej, przedszkolnej, dotacji dla szkół dla dorosłych oraz finansowania świadczeń pomocy materialnej dla uczniów o charakterze socjalnym.
Dotacja podręcznikowa, tak jak obecnie, będzie naliczana i przekazywana do wysokości maksymalnych kwot na ucznia danej klasy, zróżnicowanych w zależności od etapu edukacyjnego. Szkoły nie będą jednak musiały rozliczać jej osobno dla każdej klasy, ale będą mogły rozliczyć ją łącznie. Oznacza to, że w uzasadnionych przypadkach dyrektor będzie mógł dokonać przesunięć środków finansowych pomiędzy poszczególnymi klasami. Uproszczone zostanie też samo rozliczenie dotacji, w tym aktualizowanie informacji i wniosków.
Jeśli zaś chodzi o dotację przedszkolną zmiany dotyczyć będą głównie naliczania jej w przypadku, gdy organ prowadzący przedszkole znajduje się na terenie innej gminy niż sama placówka, np. gdy gmina wiejska prowadzi przedszkole na terenie gminy miejskiej. Chodzi też o powiaty prowadzące oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych specjalnych.
W przypadku szkół niepublicznych, w których nie jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, dotacja będzie określana na każdego ucznia - biorącego udział w co najmniej 50 proc. obowiązkowych zajęć edukacyjnych w danym miesiącu - w wysokości równej kwocie przewidzianej na takiego ucznia w subwencji oświatowej. Część dotacji będzie wypłacana jak dotychczas na ucznia, a część po zdanym egzaminie - w wysokości równej kwocie przewidzianej na takiego ucznia w części oświatowej subwencji ogólnej, pod warunkiem, że osoba prowadząca szkołę udokumentuje zdanie egzaminu.
Planowane zmiany mają też dotyczyć finansowania świadczeń pomocy materialnej uczniom o charakterze socjalnym. Obecnie wysokość tej pomocy uzależniona jest od wkładu własnego ponoszonego przez gminy. Gminy niezamożne mają procentowo ten sam wkład własny co gminy zamożne. Dlatego proponowane jest zmniejszenie wysokości wkładu własnego dla biedniejszych gmin, co ma zwiększyć możliwość udzielania stypendiów i zasiłków szkolnych w tych gminach.
W projekcie znalazły się też propozycje zmian w ustawie Karta Nauczyciela. Zgodnie z projektem wydłużona zostanie podstawowa ścieżka awansu zawodowego nauczycieli z 10 do 15 lat, ale będzie też możliwość jej skrócenia lub wydłużenia. Nauczyciel kontraktowy i nauczyciel mianowany, legitymujący się wyróżniającą oceną pracy będzie mógł rozpocząć staż na kolejny stopień awansu zawodowego po przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat od dnia nadania poprzedniego stopnia awansu zawodowego. Wydłużony zostanie też staż nauczycielom stażystom, czyli rozpoczynającym pracę w zawodzie, ubiegającym się stopień nauczyciela kontraktowego z 9 miesięcy do 1 roku i 9 miesięcy.
Wprowadzony zostanie też nowy dodatek - za wyróżniającą pracę. Będzie on stanowił uzupełnienie obecnego systemu awansu zawodowego powiązanego z systemem wynagradzania.
W projekcie określony został również tygodniowy obowiązkowy wymiar pensum, czyli godzin bezpośredniej pracy z uczniami dla nauczyciela pedagoga, logopedy, psychologa i doradcy zawodowego, a także terapeuty pedagogicznego, w wymiarze 22 godzin tygodniowo. Obecnie samorządy mają dowolność, w efekcie - według MEN - rozpiętość tego czasu w zależności od samorządu waha się od 18 do 30 godzin w tygodniu.
Ujednolicone zostanie również pensum - w wymiarze 20 godzin tygodniowo dla nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnianych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
Wprowadzona ma zostać też zasada, że dyrektor szkoły, jego zastępca oraz inni nauczyciele pełniący funkcje kierownicze w szkole nie mogą mieć przydzielonych godzin ponadwymiarowych. Jak zaznaczyła Zalewska, po to, by dyrektor był w pełni do dyspozycji rodziców, nauczycieli i uczniów.
W projekcie ustawy przewidziano zmiany w zakresie udzielania nauczycielom urlopu dla poratowania zdrowia. O jego potrzebie orzekać będzie lekarz medycyny pracy, a nie, jak dotychczas, lekarz pierwszego kontaktu.
MEN chce, by projektowana ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2018 r., część przepisów ma obowiązywać od 1 września 2018 r.
