Jak mówił w środę podczas pierwszego czytania projektu wiceminister finansów Wiesław Janczyk, "branża tytoniowa ma kluczowe znaczenie dla budżetu państwa z uwagi na duży udział podatków pośrednich od wyrobów tytoniowych w ogólnych wpływach budżetowych".
Wskazał, że w 2016 roku budżet państwa z tytułu akcyzy uzyskał dochód w wysokości 65,7 mld zł, w tym z akcyzy na wyroby tytoniowe - 18,5 mld zł, jednocześnie dochody z akcyzy na wyroby tytoniowe były o 4 proc. większe niż w 2015 r.
- Wciąż pozostaje w sektorze tytoniowym problem występowania szarej strefy (...). W 2016 r. funkcjonariusze podlegli Ministerstwu Finansów odkryli rekordową liczbę 72 nielegalnych fabryk wyrobów tytoniowych, zajęli 44,5 mln sztuk papierosów oraz ponad 200 ton tytoniu pochodzącego z nielegalnych źródeł - poinformował wiceminister finansów.
Nowe prawo ma ograniczyć szarą strefę w obrocie wyrobami tytoniowymi. Jak podkreślił Janczyk, celem zmian jest uszczelnienie obrotu wysuszonymi liśćmi tytoniu, a "rekomendowane rozwiązania pozwolą na monitorowanie obrotu suszem tytoniowym od momentu uprawy liścia tytoniu do faktycznego zużycia tego suszu do produkcji wyrobów tytoniowych".
Jerzy Gosiewski z PiS mówił, przedstawiając stanowisko tego klubu, że potrzebna jest efektywna kontrola obrotu suszem tytoniowym. - Nielegalny obrót wyrobami tytoniowymi jest jeszcze jedną z najbardziej dochodowych sfer szarej strefy - ocenił. Wskazał, że dzięki zmianom zostanie ograniczony napływ krajowego surowca tytoniowego do nielegalnie działających fabryk, a jego klub popiera zmiany.
Także Tomasz Głogowski z PO wskazał, że szara strefa w obrocie wyrobami tytoniowymi jest ciągle dużym problemem w Polsce. - PO generalnie akceptuje założenia zaprezentowane w projekcie, gdyż nie ulega wątpliwości, że rynek tytoniowy jest szczególnie narażony na niebezpieczeństwa związane z próbą przejmowania go przez przestępczość zorganizowaną - powiedział. Zaznaczył, że obawy może budzić to, czy zmiany nie będą nadmiernym obciążeniem dla podmiotów zajmujących się produkcją tytoniu.
Jarosław Sachajko z Kukiz'15 powiedział, że podobny projekt wniósł wcześniej jego klub. Poinformował, że miał on na celu ochronę przed upadkiem pośredniczących podmiotów tytoniowych poprzez możliwość zwolnienia od podatku akcyzowego podmiotów, które spełniają ustawowe ku temu warunki. Zaznaczył, że jego klub opowiada się za szybkim procedowaniem obu projektów, jednocześnie złożył wniosek o procedowanie rządowego projektu ustawy również w komisji rolnictwa i rozwoju wsi.
Genowefa Tokarska z PSL zwróciła uwagę, że zgodnie z szacunkami po wprowadzeniu zmian dochody budżetu państwa wzrosną o około 78 mln zł rocznie. - Mam jednak poważne wątpliwości, czy wyliczone dochody są realistyczne - zastrzegła. Według niej omawiany projekt wydaje się być "zbyteczny" i jest "przejawem działań czysto biurokratycznych".
Michał Jaros z Nowoczesnej mówił, że dodatkowe obciążenie plantatorów nowymi obowiązkami może skutecznie zniechęcić ich do dalszej produkcji. - Nowoczesna rekomenduje przesłanie projektu do dalszych prac - dodał.
Co zakłada projekt?
Proponowane przepisy nakładają na pośredniczące podmioty tytoniowe obowiązek przekazywania do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) danych dot. skupionego suszu tytoniowego oraz wykazu producentów suszu.
Projekt zakłada wprowadzenie nowej formy składania zabezpieczenia akcyzowego - hipoteki na nieruchomości.
Ponadto, projekt obniża do 15 mln zł górną granicę zabezpieczenia ryczałtowego składanego przez pośredniczące podmioty tytoniowe lub podmioty reprezentujące przedsiębiorcę zagranicznego - obecnie to 30 mln zł.
Zgodnie z projektem możliwe będzie przeprowadzenie kontroli związanych z monitorowaniem uprawy liści tytoniu. Przewiduje się, że w przypadku uprawy tytoniu bez uzyskania wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego oraz na powierzchni przekraczającej powierzchnię zgłoszoną, uprawa taka zostanie zniszczona na koszt podmiotu, który ją prowadzi.
Projekt nakłada także nowy obowiązek na producentów surowca tytoniowego - raz do roku będą musieli przekazywać do KOWR informacje dot. powierzchni uprawy produkcji, zbycia surowca oraz zawartych umów zbycia.
Przewidziano także uregulowanie kar za nieprzestrzeganie przepisów o terminowym przekazywaniu informacji dot. uprawy produkcji oraz zbycia surowca tytoniowego.
Oczekuje się, że podjęte projektowane przepisy zmniejszą ilość tytoniu dostarczanego nielegalnie do wytwórni, a także - poprawią warunki legalnie działających podmiotów.
autor: Katarzyna Fiuk, Marcin Musiał, PAP
