Monopol PWPW na druk dokumentów i nowy Rejestr Dokumentów Publicznych - to główne założenia ustawy o dokumentach publicznych, którą proponuje minister Mariusz Błaszczak, ale tak naprawdę jej koncepcja powstała w samej Wytwórni. Rządowa wojna o nowe dowody robi się coraz ostrzejsza.
Elektroniczne, z chipem albo bez, na karcie płatniczej, a może w telefonie - koncepcji na dowód osobisty jest coraz więcej. W wojnie o to, kto je zrobi, szala zwycięstwa przechyla się na stronę obozu Mariusz Błaszczak-Antonii Macierewicz. Ich oponenci w rządzie, czyli Minister Cyfryzacji Anna Streżyńska oraz wicepremier Mateusz Morawiecki, są marginalizowani.
Monopol na druk dokumentów, w myśl złożonej właśnie do rządowych konsultacji ustawy o dokumentach publicznych, dostanie Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych. Ta otrzyma też tytuł Drukarni Narodowej. To ona będzie miała gwarancję na przygotowanie m.in. dowodów osobistych, paszportów, praw jazdy, kart do głosowania, Karty Polaka, legitymacji służbowych (np. policji, ABW, BOR, pracowników wywiadu). W sumie kilkuset dokumentów. Choć dziś i tak najczęściej zajmuje się tym właśnie ona, to pojawiały się już pomysły, by na druk, na przykład dowodów osobistych, rozpisywać przetargi.
Osobna kwestia to sprawa ustalania ceny za paszporty czy prawa jazdy. Już wiadomo, że e-dowód w komórce byłby tańszy. W przypadku tych plastikowych, to nie zamawiający dokumenty będzie wyznaczał cenę, ale monopolista PWPW. W ustawie czytamy, że koszty mają zawierać "godziwy zysk". Ile on wyniesie? O tym także zadecyduje PWPW. Sama Wytwórnia na razie nie chce komentować sprawy przyszłych zysków i zwiększonych przychodów.
- PWPW będzie w stanie odpowiedzieć na to pytanie po zakończeniu prac legislacyjnych, kiedy znany będzie ostateczny kształt ustaw - informuje WP money Iwona Kostka-Kwiatkowska z biura prasowego.
Szacunki wskazują, że druk nowych dowodów to koszt rzędu o 1-1,5 mld zł. Niektórzy mówią o kwocie przekraczającej grubo ponad 2 mld zł. Gigantyczny koszt nowych dowodów nie podoba się minister Streżyńskiej. Ona stoi na stanowisku, że nowe dowody elektroniczne powinny powstać, ale w wersji jak najskromniejszej.
Jednocześnie w ustawie znalazło się kilka przepisów, które doprecyzowują dość zagmatwany obecnie stan prawny. Przykładowo za drukowanie replik dowodów będzie można trafić na dwa lata do więzienia. To efekt problemów, jakie kilka lat temu miała policja. Ta zatrzymała osobę, która w internecie sprzedawała "kolekcjonerskie dowody osobiste". Prokuratura nie przedstawiła jej jednak żadnych zarzutów, bo uznała, że do przestępstwa może dojść jedynie, gdy ktoś będzie chciał się posłużyć takim "kolekcjonerskim dowodem". W sieci sprzedawane są też, jako służące do "zbierania", naklejki na legitymacje studenckie.
- Przepis adresowany jest do każdego potencjalnego wytwórcy repliki dokumentu publicznego, bez względu na jej przeznaczenie. Nie jest istotne, czy taka replika byłaby wykonywana w celu wykorzystania jako dokument tzw. "kolekcjonerski" czy "zabawka" - poinformowało nas MSWiA.
W praktyce oznacza to, że lepiej pilnować swojego dziecko. Przepisy mające zablokować oszustów mogą bowiem uderzyć w rodzica, którego pociecha wydrukuje sobie legitymację-zabawkę.
PWPW pisze dla siebie ustawę
Cała ustawa to przede wszystkim ukłon w stronę PWPW, której szefuje Piotr Woyciechowski. To bliski znajomy Antoniego Macierewicza. Z naszych informacji wynika, że koncepcja części ustawy powstawała także w PWPW. Pisma w tej sprawie na wiosnę 2016 r. wysyłano do wiceministra spraw wewnętrznych Tomasza Zdzikota. Za ustawę z ramienia PWPW odpowiedzialny był jeden z byłych już pracowników tej państwowej firmy.
Sama Wytwórnia w korespondencji mailowej z nami temu zaprzecza. Z kolei MSWiA pytane, czy PWPW brało udział w pracach nad ustawą, uchyla się od odpowiedzi. Na nasze pytanie w tej sprawie odpowiada jedynie, że trwają publiczne konsultacje.
Przypomnijmy, że tydzień temu ogłoszono, że to właśnie Wytwórnia pod nadzorem ministra Obrony Narodowej ma opracować polski czip. To on będzie umieszczany na nowych dokumentach. Na konferencję w tej sprawie pierwotnie nawet nie zaproszono minister cyfryzacji. Kolejnym elementem tej walki jest właśnie ustawa.
Zakłada ona praktycznie monowładzę przy pracach nad dowodem osobistym. Dotąd tę sprawę pilotował w rządzie minister odpowiedzialny za administrację. Ten dział krążył w ostatnich latach pomiędzy ministerstwem spraw wewnętrznych i cyfryzacji. W obecnym rządzie podlega pod ministra Błaszczaka, ale akurat sprawę nowego dowodu przydzielono Streżyńskiej. To jej resort prowadzi konsultacje dotyczące e-dowodu poprzez Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji. Jednocześnie pani minister proponuje swoje rozwiązanie - dowód w komórce.
Błaszczak swoją ustawą jej część władzy odbierze. Trudno stwierdzić, czy Streżyńskiej zablokowana zostanie możliwości wdrażania mDowodu. Nowe przepisy precyzują, że tylko pod niego podlegać ma kwestia dokumentów. W Ministerstwie Cyfryzacji już zaczęto więc mówić o... e-usłudze, a nie mobilnym dowodzie osobistym.
Ministerstwo Cyfryzacji wykluczone
O tym, jak duży jest konflikt niech świadczy fakt, że w ustawie ani słowem nie wspomniano o resorcie cyfryzacji. MSWiA chce powołanie komisji ds. dokumentów publicznych, w której skład wejdą poza przedstawicielami MSWiA m.in. policja, straż graniczna, ABW. O MC nie ma ani słowa. To o tyle dziwne, że choć sam druk i zabezpieczenia mają być domeną MSWiA, to jednak nadal przy powstawaniu dowodów potrzebna będzie baza PESEL. A tą zarządza Streżyńska.
- Projektowana ustawa nie dotyczy kwestii związanej z administrowaniem rejestrami państwowymi, np. rejestrem PESEL. Administrowanie rejestrami leży w kompetencjach Ministra Cyfryzacji i projektowana ustawa o dokumentach nie narusza tego stanu rzeczy - poinformowało nas tylko MSWiA.
Jednocześnie Błaszczak chce powołać nową bazę - Rejestr Dokumentów Publicznych. To tam będą gromadzone dane o zabezpieczeniach dokumentów, próbach ich fałszowania czy opisy blankietów, na których powstawać mają dokumenty.
PWPW od dłuższego czasu toczy spór z minister Cyfryzacji. Anna Streżyńska trzyma razem Ministerstwem Rozwoju kierowanym przez Mateusza Morawieckiego. Przeciwko nim występuje PWPW, za którym stoją współpracownicy Antoniego Macierewicza, wspierani przez Mariusza Błaszczaka i jego Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jakpisaliśmy na WP money, wytwórnia informowała nawet rząd, że jest marginalizowana przez urzędników Streżyńskiej i Morawieckiego. Sugerowała też dziwne powiązania pomiędzy resortami cyfryzacji oraz gospodarki a bankami. Rzecznik ministerstwa przyznał, że resort korzysta z wielu ekspertów.
