W najbliższych miesiącach resort środowiska zaproponuje uproszczenia inwestycyjne przy poszukiwaniu metali i kopalin oraz zabezpieczenie interesów Skarbu Państwa przy udzielaniu koncesji - poinformował wiceminister środowiska, Mariusz Orion Jędrysek.
"Pierwsze rządowe projekty, jeśli oczywiście uzyskają akceptację w uzgodnieniach międzyresortowych, to będą projekty związane z uproszczeniami inwestycyjnymi (przy poszukiwaniu i wydobywaniu metali i kopalin - PAP), obniżeniem ryzyka inwestycyjnego, zabezpieczeniem interesów Skarbu Państwa przy koncesjach na poszukiwanie lub w ogóle wykonywanie działalności, które mogą być poszukiwaniami, a nie są dziś w ogóle ujęte. Będziemy więc także eliminować luki prawne" - powiedział wiceminister Jędrysek.
"A druga rzecz to powołanie Polskiej Służby Geologicznej jako organu państwa - to będzie osobna ustawa, nie w ramach prawa geologicznego i górniczego" - dodał. Zaznaczył, że powołanie PSG nie będzie generowało kosztów, bo "będzie to przekształcenie części istniejącej jednostki naukowo-badawczej, która ma zagwarantowane fundusze na wykonywanie zadań służby geologicznej".
Jędrysek poinformował, że w tej chwili resort przygotowuje projekt noweli prawa geologicznego i górniczego, która ma wprowadzić zmiany w zasadach udzielania koncesji na wydobycie kopalin w Polsce.
"Główną przyczyną tego jest fakt, że niektóre koncesje - nie mówię wszystkie - zostały wydane w sposób niefortunny" - ocenił. "Nie jesteśmy przeciwko inwestycjom zagranicznym, wręcz przeciwnie - chcemy, żeby one były, ale niech się one odbywają na zasadach, w których państwo ma na przykład kontrolę nad zmianami właścicielskimi koncesji, i żeby były one przyznawane zgodnie z interesem Skarbu Państwa, zgodnie z interesem publicznym" - zastrzegł.
"W przypadku trzech takich koncesji mamy w tej chwili poważne spory prawne, w jednym przypadku jest to arbitraż międzynarodowy - to oznacza, że państwo jest nieudolne, nie funkcjonuje dobrze" - dodał.
Chodzi m.in. o koncesję na złoże miedzi Bytom Odrzański. KGHM Polska Miedź walczyła o koncesję z kanadyjską spółką Leszno Copper, ale koncesję przyznano Leszno Copper. Podobny konflikt wybuchł pomiędzy Bogdanką a australijską spółką PD Co o złoża węgla kamiennego w okolicach Lublina. "Sprawy są niezwykle skomplikowane i winę ponosi rząd i koalicja, która odpowiada za złe Prawo geologiczne i górnicze uchwalone w 2011 r., niespójne procedury i brak służby geologicznej" - uważa Jędrysek.
Odnośnie kontroli nad zmianami właścicielskimi koncesji wyjaśnił, że w Polsce nie można sprzedać koncesji geologicznej, ale można sprzedać podmiot gospodarczy, który taką koncesję uzyskał. "Mimo że Skarb Państwa jest właścicielem złoża, to ma bardzo ograniczone możliwości zablokowania tzw. wrogiego przejęcia lub spekulacji. Możliwa jest sytuacja, że koncesję przejmie podmiot, który nie chce poszukiwać i eksploatować. Nie mam wątpliwości, że część koncesji w latach 2008-15 została pozyskana w celach spekulacyjnych" - powiedział Jędrysek.
Pytany o to, jakie zmiany kryteriów udzielania koncesji zaproponuje resort, odparł, że nie chce mówić o szczegółach, póki nie zostaną wypracowane ostateczne rozwiązania. "Trzeba jednak zachować umiar w ograniczeniach. My z pewnymi poprawkami się zgłosimy, a Sejm w tej sprawie zdecyduje, do tego czasu nie chciałbym o tym mówić" - powiedział.
Pytany o ewentualne zmiany w koncesjach na poszukiwanie złóż geotermalnych przypomniał, że w międzyczasie pozwolenia na eksploatację i poszukiwanie zasobów wód termalnych przeszły do kompetencji geologów wojewódzkich. "W związku z tym nasze kompetencje są tutaj ograniczone, jesteśmy organem odwoławczym w tym zakresie" - powiedział. "Możemy jednak niektóre inwestycje wspierać, jeśli ma to uzasadnienie w rozpoznaniu budowy geologicznej kraju" - dodał.
Jędrysek poinformował, że propozycje zmian zarówno w zakresie prawa geologicznego i górniczego, jak i w sprawie utworzenia służby geologicznej wyjdą z resortu w najbliższych tygodniach-miesiącach, jednak to, kiedy zostaną złożone w Sejmie, zależy od liczby i jakości uwag zgłoszonych w czasie konsultacji międzyresortowych i społecznych.
