O przekopanie Mierzei Wiślanej i utworzenie kanału żeglugowego od lat zabiegają samorządowcy z Warmii i Mazur, szczególnie władze Elbląga. Przeciwni są mieszkańcy Krynicy Morskiej, a także ekolodzy, wskazujący na potrzebę ochrony cennych siedlisk.
Pod koniec kwietnia wiceminister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Krzysztof Kozłowski poinformował, że Polska pracuje nad wyjaśnieniami dla KE w sprawie Mierzei Wiślanej. Podkreślił, że w ciągu dwóch lub trzech miesięcy nasz kraj prześle do Komisji Europejskiej odpowiedzi dotyczące wpływu planowanego przekopu przez Mierzeję Wiślaną na środowisko naturalne i odpowie na dodatkowe pytania KE związane z oddziaływaniem planowanej inwestycji na środowisko. Chodzi przede wszystkim o spełnianie wymogów dyrektyw dotyczących ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiego ptactwa.
Plany zakładają, że kanał będzie miał 1,3 km długości i 5 m głębokości. Powstanie śluza o długości 200 metrów, dzięki której różnica w poziomach wód w Zalewie Wiślanym i w Bałtyku będzie wyrównywana. Będzie ona także zapobiegać mieszaniu się wód z obu akwenów i zanieczyszczeniu bałtyckich plaż. W kanale będzie także stanowisko postojowe dla jednostek, które będą czekać na wejście do śluzy.
Według planów kanał umożliwi wpływanie do Morskiego Portu Elbląg jednostek o parametrach morskich, tj. zanurzeniu do 4 m, długości 100 m, szerokości 20 m.
Możliwe są cztery lokalizacje przekopu przez Mierzeję Wiślaną: w Skowronkach, Nowym Świecie, Przebrnie oraz Piaskach. Na podstawie przeprowadzonej prognozy oddziaływania skutków na środowisko wskazuje się jako najbardziej korzystny wariant przekop w Nowym Świecie.
Jak podano w komunikacie po wtorkowym posiedzeniu Rady Ministrów, budowa kanału zostanie sfinansowana z budżetu państwa. Dodano, że inicjatywa wpisuje się w plan odtworzenia transportu morskiego, zapowiedziany przez premier Beatę Szydło w expose.
Według ministerstwa gospodarki morskiej budowa drogi wodnej przez Mierzeję Wiślaną i Zalew Wiślany umożliwi swobodną i całoroczną żeglugę statków morskich wszystkich bander do portu w Elblągu i innych portów Zalewu Wiślanego będących portami Unii Europejskiej.
Jak podano, spowoduje to szybszy rozwój gospodarczy Elbląga, obszaru Zalewu Wiślanego i odblokowanie portów Trójmiasta, a także zapewni wzrost bezpieczeństwa w regionie przez wprowadzenie swobodnej żeglugi polskich okrętów marynarki wojennej i straży granicznej do portu w Elblągu. W efekcie inwestycja ta zapewni bezpieczeństwo granic zewnętrznych Unii Europejskiej i Zalewu Wiślanego (żegluga po nim znajduje się poza kontrolą UE). Jest to szczególnie ważne w kontekście istniejących zagrożeń geopolitycznych - podkreślono w komunikacie COR.
Jak wskazano, przedsięwzięcie to uniezależni żeglugę po Zalewie Wiślanym od Rosji. Obecnie swobodna żegluga po Zalewie Wiślanym jest utrudniona ze względu na ograniczenia wprowadzone przez Moskwę. Swobodny i niezakłócony ruch statków uniemożliwia także płytki tor wodny (możliwe maksymalne zanurzenie 2 m) i brak akcji lodołamania w zimie po rosyjskiej stronie Zalewu Wiślanego.
Dodano, że realizacja programu, zapewniając połączenie Elbląga i pozostałych portów Zalewu Wiślanego z Morzem Bałtyckim, zwiększy możliwości przeładunkowe portów, przyczyni się znacząco do rozwoju ruchu pasażerskiego oraz żeglarstwa i turystyki na Zalewie Wiślanym. Powstanie także niezależny korytarz transportowy, który umożliwi komunikację między portami leżącymi na terytorium Unii Europejskiej. Nastąpi rozwój transportu wykorzystującego więcej niż jeden rodzaj transportu, co zapewni oszczędności finansowe i będzie korzystne dla środowiska.
W komunikacie wskazano, że dzięki inwestycji zostanie wzmocniony potencjał gospodarczy regionu oraz zwiększy się liczba miejsc pracy w sektorach transportu morskiego, logistyki i turystyki.
"Program będzie aktualizowany. Jego realizację ma nadzorować minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej. Wykonawcą programu będzie Urząd Morski w Gdyni. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia" - dodano w komunikacie.
