Eksperci pozytywnie oceniają zwiększenie o 14 miliardów złotych funduszy na Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-23, z perspektywą do 2025 roku. Zwracają jednak uwagę, że ważne jest, aby wydać pieniądze w sposób efektywny.
Zaprezentowany w środę w Opolu przez premier Ewę Kopacz program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-23 (z perspektywą do 2025 r.) jest szacowany na 107 miliardów złotych - to o 14 miliardów złotych więcej niż pierwotnie zakładano. Premier zapowiedziała, że wybudowanych ma być 3,9 tys. km autostrad i dróg szybkiego ruchu. Przekonywała, że głównym celem programu jest dokończenie sieci dróg w Polsce i takie skomunikowanie głównych miast, by czas przejazdu między nimi skrócił się o minimum 15 proc.
Barbara Dzieciuchowicz, szefowa Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa (OIGD) przyznaje, że 14 mld zł - to duża kwota. - Dokładnie jednak nie wiadomo, jak będzie wyglądał przepływ środków w obrębie Krajowego Funduszu Drogowego. Nie ma dokładnie wskazanych przychodów funduszu, czyli jakie środki będą z tytułu viaTOLL-u, wpłat z budżetu, a jakie z emisji obligacji. Do końca nie wiemy, w jaki sposób KFD będzie zasilany. Nie mamy pewności, czy faktycznie wszystkie inwestycje będą miały pokrycie we wpływach do KFD - powiedziała.
Dzieciuchowicz zwróciła uwagę, że szefowa rządu zapowiadała w expose budowę ok. 2 tys. km autostrad i dróg szybkiego ruchu, a projekt programu przewiduje 3,9 tys. km. - Dobrą wiadomością jest również zwiększenie liczby obwodnic, które będą wybudowane, bo one przyczyniają się do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego - zaznaczyła. Jeżeli program zostanie zrealizowany, to główne miasta będą ze sobą dobrze skomunikowane - dodała.
Jako dobre rozwiązanie oceniła rozłożenie wydatków na projekty infrastrukturalne na lata. - Kumulacja wydatków zawsze rodzi pewne ryzyko związane ze wzrostem cen materiałów budowlanych, dostępnością wykwalifikowanej kadry czy też specjalistycznego sprzętu. Niepokoi jednak bardzo niski poziom zakładanych wydatków w latach 2022-2023. Jest to bardzo niedobra informacja dla firm wykonawczych - dodała.
Również ekspert ds. infrastruktury Business Centre Club Łukasz Bernatowicz ocenił pozytywnie zwiększenie kwoty przeznaczonej na realizację programu. - Najważniejsze jednak jest pytanie, czy będziemy potrafili ją dobrze i efektywnie wydać. To że ona jest na papierze, zakrojona na taką skalę, jeszcze niczego nie oznacza. Jestem jednak ostrożnym optymistą, bo Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad z każdym rokiem wydaje lepiej pieniądze. Dlatego uważam, że są wszelkie szanse, żeby te 107 mld zł wydać dobrze i efektywnie, ponieważ odpowiednie narzędzia prawne do tego istnieją, niemniej czas pokaże, jak będzie - wskazał.
Dodał, że program zakłada stworzenie sieci dróg w naszym kraju. - Ciągle nie mamy pełnowartościowej sieci dróg w Polsce mimo przecież niemałej już liczby wybudowanych dróg. To powoduje, że nie ma płynności podróżowania - kawałek jedzie się autostradą czy drogą ekspresową szybko i komfortowo, żeby potem wjechać na zwykłą drogę i stanąć często na kilkanaście minut w korku. Najlepszym przykładem takiej poszatkowane drogi ekspresowej jest S7 na północ i południe od Warszawy i dopóki ta droga nie będzie spójną arterią, którą można przejechać z Gdańska do Krakowa, to ten efekt cywilizacyjnej synergii, na który składa się powstawanie dróg, nie będzie w pełni wykorzystany - powiedział Bernatowicz.
Minister infrastruktury i rozwoju Maria Wasiak poinformowała w środę na briefingu, że program przewiduje budowę 57 obwodnic; zapewniła, że są na to pieniądze.
- Wolałbym, żeby było 17 obwodnic domkniętych, zamiast 57 zbudowanych fragmentarycznie, nietworzących pełnego obwodu wokół danego miasta. Jak jednak rozumiem, nie chodzi tylko o budowę 57 obwodnic, ale również o domknięcie tych niedokończonych projektów, tak jak np. w Warszawie czy w paru innych miastach, gdzie mamy jedynie części, skrawki obwodnic. I to jest jak najbardziej potrzebne: żeby podnieść komfort zarówno mieszkańców, jak i kierowców - skomentował Bernatowicz.
Wasiak poinformowała też, że "bardzo istotnym komponentem programu jest bezpieczeństwo". - Zidentyfikowaliśmy na dzisiaj ponad 1100 miejsc, przeznaczonych do takich mikroinwestycji, na które przeznaczamy prawie 5 mld zł. Tam, gdzie nie ma w szybkiej perspektywie modernizacji całej drogi, chcemy szybko wziąć się za poprawę tych punktów, które w opinii Generalnej Dyrekcji (Dróg Krajowych i Autostrad) stanowią szczególne zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu - zapowiedziała.
- Każdy ruch zmierzający w kierunku poprawy bezpieczeństwa należy pochwalić, ale na razie jest to tak enigmatyczna i ogólna informacja, o której mówiła pani minister Maria Wasiak, że trudno ją ocenić. Pytanie, co się kryje za tymi mikroinwestycjami, na które ma być przeznaczone 5 mld zł, na czym mają polegać - wskazał Bernatowicz.
Ekspert zwrócił uwagę, że program został zaprezentowany na dwa miesiące przez wyborami. - Po jesiennych wyborach wszystko może się zmienić i pytanie, czy ewentualne nowe władze będą na tyle mądre, żeby zatrzymać tych urzędników, którzy zdobyli już doświadczanie w zakresie realizacji inwestycji infrastrukturalnych, czy jednak zostaną wymienieni. Bo jeśli nastąpi ta druga ewentualność, będziemy mieli znowu w najlepszym przypadku kilka miesięcy przestoju - dodał.
W programie znalazły się takie inwestycje jak autostrady A1 Pyrzowice - Częstochowa oraz A2 Warszawa - Mińsk Mazowiecki. Przewiduje on ponadto m.in. budowę drogi ekspresowej S3 - Sulechów - Bolków, S5 - Wrocław - Poznań - Bydgoszcz - Nowe Marzy (A1), S6 - Goleniów - Gdańsk, S7 - Gdańsk - Płońsk oraz Warszawa do granicy z woj. małopolskim, S2 - Południowa Obwodnica Warszawy. Pozostałe inwestycje to: budowa drogi ekspresowej S8 - Wrocław - Łódź - Warszawa - Białystok, S17 - Warszawa - Lublin, S19 - Lublin - Rzeszów, S51 - Olsztynek - Olsztyn oraz S61 - Ostrów Mazowiecka do granicy państwa w Budzisku.
Pieniądze na te inwestycje będą pochodzić z Krajowego Funduszu Drogowego, zasilanego m.in. z refundacji funduszy UE. Rząd program ma przyjąć we wrześniu.