Odstąpienie od finansowania pojedynczych procedur na rzecz ryczałtu obejmującego całość opieki - przewiduje projekt noweli ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Utworzona ma być sieć szpitali, w ramach której placówkom gwarantowano by umowę z NFZ.
Autorzy projektu zwracają uwagę, że obecnie placówki medyczne (spełniające określone warunki) mają niemal nieograniczoną możliwość ubiegania się o zawarcie umów na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej m.in. w zakresie leczenia szpitalnego. Jak wskazano w projekcie, konsekwencją tego jest "swoiste rozmycie wyraźnie niegdyś wyodrębnionych poziomów opieki szpitalnej i specjalistycznej".
"Stan taki utrudnia świadome i racjonalne kształtowanie właściwego zabezpieczenia dostępu do świadczeń w tym zakresie. Ponadto istniejące unormowania w zakresie zawierania umów powodują również po stronie szpitali permanentny stan niepewności co do przyszłych warunków finansowania ich działalności, co utrudnia racjonalne inwestycje oraz długofalową politykę kadrową, a także przyczynia się do marnotrawstwa zasobów" - oceniono w uzasadnieniu projektu.
Autorzy projektu wskazują, że punktem wyjścia do zmian jest założenie, że opieka specjalistyczna, w szczególności leczenie szpitalne, wymaga szczególnego traktowania m.in. z uwagi na wysokie koszty inwestycji w infrastrukturę medyczną oraz konieczność zapewnienia stabilnej bazy szpitalnej w kraju i poszczególnych regionach.
Projektowana ustawa wprowadza do systemu opieki zdrowotnej nową instytucję prawną: "system podstawowego, szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej" (PSZ). Ma on być główną formą zabezpieczenia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu leczenia szpitalnego. PSZ ma także obejmować ambulatoryjną opiekę specjalistyczną w przychodniach przyszpitalnych oraz nocną i świąteczną opiekę zdrowotną.
"Zawieranie umów na realizację tych świadczeń w trybie konkursu ofert lub rokowań, powinno pozostać jedynie jako rozwiązanie o charakterze subsydiarnym" - wskazano w projekcie. Nie zmienią się natomiast zasady kontraktowania świadczeń opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień oraz rehabilitacji.
W PSZ będą mogły znaleźć się placówki, które udzielają świadczeń w trybie hospitalizacji oraz w których funkcjonuje izba przyjęć albo szpitalny oddział ratunkowy (drugiego warunku nie będzie musiała spełniać jedynie część placówek, np. szpitale kliniczne oraz szpitale onkologiczne i pulmonologiczne). Szpitale te muszą także posiadać przez co najmniej 2 lata kalendarzowe oraz w momencie kwalifikacji umowę z NFZ w zakresie dotyczącym świadczeń, których dany szpital może udzielać w ramach PSZ.
W PSZ ma być wyodrębnionych sześć poziomów systemu zabezpieczenia świadczeń. Do poziomu szpitali I stopnia należeć mają przede wszystkim szpitale powiatowe, do II stopnia - dawne szpitale wojewódzkie, a do III stopnia - wieloprofilowe szpitale specjalistyczne. Następne dwa poziomy to szpitale onkologiczne i pulmonologiczne oraz szpitale pediatryczne. Ostatni poziom - szpitali ogólnopolskich - obejmie instytuty oraz szpitale kliniczne utworzone przez ministra i uczelnie medyczne.
W efekcie przygotowywanych przepisów przeprowadzona będzie kwalifikacja, w ramach której danemu szpitalowi zostanie przyporządkowany jeden z poziomów PSZ oraz wskazane zostaną profile, w których będzie on mógł udzielać świadczeń opieki zdrowotnej w ramach PSZ.
Kwalifikacji do danego poziomu będzie się dokonywać na cztery kolejne lata kalendarzowe. Wykazy świadczeniodawców zakwalifikowanych do poszczególnych poziomów ogłaszać będą dyrektorzy oddziałów wojewódzkich NFZ.
Dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ mógłby także - po uzyskaniu pozytywnej opinii Ministra Zdrowia - zakwalifikować do jednego z poziomów systemu zabezpieczenia na terenie danego województwa świadczeniodawcę, który nie spełnia warunków kwalifikacji, jeśli stwierdzi, iż jest to niezbędne dla właściwego zabezpieczenia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej.
Szpital zakwalifikowany do danego poziomu systemu zabezpieczenia będzie miał zagwarantowaną umowę z NFZ, a jej szczegółowy zakres będzie zależał od uzyskanej kwalifikacji. Umowy te obejmować będą świadczenia, których zgodnie z tym wykazem dany podmiot może udzielać w ramach PSZ i zawierane będą na okres obowiązywania wykazów.
Umowy zawierane ze szpitalami w ramach PSZ będą zawierać szczegółowy sposób rozliczania świadczeń. "Zakłada się co do zasady odstąpienie od finansowania pojedynczych przypadków i procedur na rzecz finansowania w formie ryczałtu obejmującego całość opieki w danym okresie" - zaznaczono w projekcie. Wprowadzony ma być też mechanizm gwarantujący powiązanie kwoty ryczałtu na dany rok z poziomem realizacji świadczeń w roku poprzednim.
Zgodnie z projektem, w przypadku szpitali zakwalifikowanych do poszczególnych poziomów PSZ dotychczasowe umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej automatycznie staną się umowami realizowanymi w ramach PSZ. Pierwsze wykazy podmiotów zakwalifikowanych do PSZ mają być ogłoszone nie później niż do 30 kwietnia 2017 r., z terminem obowiązywania od 1 lipca 2017 r.
Jak wskazują autorzy projektu, przygotowywana nowelizacja ma zagwarantować odpowiedni poziom finansowania szpitali oraz stabilność finansowania jednostkom istotnym z punktu widzenia zabezpieczenia dostępu do świadczeń zdrowotnych (przy równoczesnym pozostawieniu możliwości dostępu do środków publicznych pozostałym jednostkom). Ponadto m.in. poprawić ma się dostęp pacjentów do świadczeń specjalistycznych w szpitalach.
