Winiecki:"Autor! Autor!" czyli kto kupił akcje JSW...

Mam w tym względzie pewne, bardzo odległe w czasie, doświadczenia. Jeszcze w latach studenckich, przechodząc przez Plac Bankowy (wówczas Plac Dzierżyńskiego), zostałem zapytany przez łowiącego opinie przechodniów teleżurnalistę, kogo chętnie chciałbym zobaczyć w telewizji. Odpowiedziałem bez namysłu, że chciałbym zobaczyć tych urzędasów, którzy planują miejsca przystanków autobusowych i tramwajowych. Zmieniali je bowiem po parę razy w roku, bez żadnego sensownego powodu. Chciałem więc zobaczyć dziwolągi; coś w rodzaju cielęcia z trzema głowami.

W podobny sposób traktuję tych, którzy kupili akcje Jastrzębskiej spółki, chętnie bym ich zobaczył i usłyszał, jakie to procesy myślowe doprowadziły ich do zakupu tych akcji. Jest to bowiem dla mnie zagadką. Jakiej dywidendy oczekują od spółki górniczej, znając polskie górnictwo węgla kamiennego i pasożytniczo-wymuszeniowe zachowania związkowców oraz ogólną sytuację światową w tym sektorze gospodarki.

Górnictwo od kilkunastu lat odnotowuje zyski nie dlatego, że zwiększa wydajność pracy na jednego zatrudnionego, ale dlatego, że rosną ceny ropy, które _ ciągną _ za sobą ceny innych paliw. W tych latach spółki górnicze odnotowują zyski, które następnie w większości _ przejadane _ są w postaci premii, nagród, piętnastych i szesnastych pensji, itd. Na inwestowanie, nie mówiąc już o zysku netto dla właściciela pozostaje niewiele, albo zgoła nic.

Ale tak jest w d o b r y c h latach. Gdy ceny ropy idą w dół, górnictwo węgla kamiennego przynosi generalnie straty. Górnicze związki powiększają jeszcze _ dziurę _ budżetową spółek, domagając się takich samych podwyżek w latach strat, jak w latach zysków. Straty te są następnie przerzucane w części na dostawców spółek węglowych, a w części pokrywane z przyszłych zysków, gdy ceny ropy (a więc i węgla) zaczynają znowu iść w górę. Gdzie są więc owe zyski, z których akcjonariusze inni niż państwo – przyuczone do subsydiowania górników – mogliby otrzymać dywidendę? Może któryś z autorów tych decyzji powiedziałby coś Czytelnikom? Autor! Autor!

Komuś, kto myśli, że mógłby mnie złapać na haczyk i zapytać: _ A Bogdanka? _ odpowiadam, że odczepić się z tego haczyka jest bardzo łatwo. Bogdanka była odległym geograficznie i kulturowo outsiderem, w którym nigdy nie zagościły w takim stopniu pasożytniczo-wymuszeniowe obyczaje. Wiedząc, że ich nikt tak bardzo nie będzie subsydiować, związkowcy – i załogi – zaakceptowali chcąc-niechcąc restrukturyzację, w wyniku której m.in. _ odchudzono _ zatrudnienie i zwiększono wydajność. Jest dzisiaj ona 2-3 razy wyższa niż na Górnym Śląsku, co pozwala na jakie-takie zyski nawet w chudych latach, gdy ceny ropy – i węgla - idą w dół.

Jest jeszcze jeden problem, moim zdaniem. Dotychczas mieliśmy huśtawkę zysków związanych ze zmianami na rynku ropy, czy może dokładniej z _ falowaniem _ cen ropy (i węgla). Jeśli moje poglądy na tzw. cykl surowcowy są zgodne z rzeczywistością, to od drugiej połowy obecnej dekady wejdziemy w fazę spadających cen (tak jak to miało miejsce w poprzednich cyklach). Ile spółek węglowych przetrwa te zmiany? Będą one dobre dla n o r m a l n e j gospodarki, ale w tej definicji nie mieści się jednakże nasze górnictwo węgla kamiennego...