Ograniczenie lub całkowity zakaz zaciągania kredytów w parabankach- takie plany resort finansów prezentował już rok temu.
Według danych regionalnych izb obrachunkowych, na które powołał się resort finansów, na koniec grudnia 2016 r. w podmiotach niebędących bankami, lecz działających na rynku finansowym (tzw. parabanki) zadłużonych było 38 jednostek samorządu terytorialnego. Kwota długu wynosiła 164,2 mln zł.
Wynika to między innymi z prostszego niż w bankach dostępu do kredytów. Parabanki stawiają znacznie niższe wymagania pożyczkobiorcom, co dla niektórych gmin, którym banki odmówiły kredytu, jest argumentem nie do odparcia. Ceną za to jest wyższe oprocentowanie. Czytaj więcej: Zadłużenie samorządów. Rząd chce odciąć gminy od kredytów w parabankach
"W porównaniu do stanu na koniec 2015 r. oznacza to spadek, zarówno liczby zadłużonych jednostek samorządu terytorialnego, jak i kwoty zadłużenia z tego tytułu" - poinformował rzecznik resortu Łukasz Świerżewski. Jak dodał, ministerstwo pracuje nad projektem nowelizacji ustawy o finansach publicznych, który umożliwi restrukturyzację i wcześniejszą spłatę długu samorządów oraz wzmocnienie mechanizmów prawnych służących zwiększeniu ich bezpieczeństwa finansowego.
Zadłużenie samorządów. Łatwiejsza spłata długów?
Projekt umożliwi samorządom m.in. spłatę istniejącego zadłużenia nowym długiem o niższych kosztach obsługi, czy też własnymi środkami finansowymi (np. nadwyżką budżetową z lat poprzednich). Dzięki temu gminy, które zaciągnęły zobowiązania, będą mogły je spłacić lub zamienić na bardziej korzystne.
Nowe przepisy zakładają też uszczelnienie przepisów w zakresie korzystania przez samorządy z tzw. niestandardowych instrumentów finansowania (np. subrogacja, leasing zwrotny). Chodzi o wyeliminowanie obchodzenia indywidualnego wskaźnika zadłużenia poprzez korzystanie z takich instrumentów, które nie są objęte wskaźnikiem, mimo że wywołują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu.
Projekt wprowadza wymóg uzyskania pozytywnej opinii regionalnej izby obrachunkowej o możliwości spłaty zadłużenia (obecnie nie ma wymogu, by była to opinia pozytywna).
W projekcie doprecyzowano, że po zakończeniu roku budżetowego do wyliczenia relacji z art. 243 ustawy o finansach publicznych brane są wielkości wykonane, a nie planowane (często wielkości planowane różnią się od wykonania).
Ponadto zaproponowano wyłączenie wolnych środków z reguły dotyczącej zrównoważenia budżetu, określonej w art. 242 ustawy o finansach publicznej, aby samorządy nie zaciągały nadmiernych kredytów. Obecnie zdarza się, że jednostki samorządu terytorialnego zaciągają celowo wyższe kredyty, które w tej regule dodaje się do dochodów, aby wygenerować w ten sposób wyższe wydatki (na takie praktyki wskazują NIK i RIO).
Po zakończeniu prac w Ministerstwie Finansów projekt zostanie przekazany do uzgodnień międzyresortowych i z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.
