Ćwierć miliona złotych majątku ma statystyczna polska rodzina - wynika z badań Narodowego Banku Polskiego. Niestety praktycznie nie ma oszczędności. Najbogatsi są pracujący na własny rachunek. Większe majątki mają mieszkańcy wsi niż miast. Żeby było jeszcze ciekawiej - według badań NBP - statystyczny Polak jest bogatszy od... Niemca
Skąd takie dość nieoczekiwane wyniki? NBP sprawdza nie tylko ile mamy oszczędności w gotówce (mediana to zaledwie 8,6 tys. zł), ale także ile warte są nasze samochody, mieszkania, grunty. To dlatego mieszkańcy wsi, wśród których dominują przecież rolnicy posiadający ziemię rolną, mają wyższe majątki mierzone medianą (366,1 tys. zł) niż statystyczni Polacy (256,8 tys. zł) czy nawet mieszkańcy tylko dużych miast (258,3 tys. zł).
Poza tym od majątku NBP odejmuje kredyty. A to właśnie w miastach największe aktywa, czyli mieszkania, są dużo częściej kupowane za pieniądze z banków.
- Zadłużenie z tytułu finansowania zakupu głównego miejsca zamieszkania, jest głównym czynnikiem obniżającym wartość majątku netto gospodarstw domowych - tłumaczy NBP.
Oczywiście wpływ na majątek mają też same wynagrodzenia. Najlepiej zarabiająca grupa (10 proc. społeczeństwa) jest średnio dwa razy bogatsza niż przeciętny Polak. Ich zasoby finansowe to 539 tys. zł. Z kolei 20 proc. najsłabiej wynagradzanych ma majątek wynoszący już tylko 120 tys. zł.
| Jaki majątek mają Polacy? | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Majątek netto | Aktywa rzeczowe | Aktywa finansowe | |||||
| Dane: NBP | |||||||
| Struktura | mediana (tys. zł) | średnia (tys. zł) | mediana (tys. zł) | średnia (tys. zł) | mediana (tys. zł) | średnia (tys. zł) | |
| Wszystkie gospodarstwa domowe | 100 proc. | 256,8 | 411,1 | 307,4 | 470,5 | 8,6 | 21,9 |
| Właściciel bez kredytu mieszkaniowego | 65,2 proc. | 355 | 523,3 | 343,5 | 508,8 | 9,4 | 22,5 |
| Właściciel z kredytem mieszkaniowym | 11,2 proc. | 275,6 | 477,7 | 422 | 596 | 13,4 | 33,5 |
| Najemca lub inny | 23,6 proc. | 4,6 | 68,7 | 13 | 119,2 | 4,7 | 13,4 |
Według NBP na majątek - poza domem czy mieszkaniem - w znacznej części składa się też samochód. Ma go aż 63 proc. polskich gospodarstw domowych. Co piąty z badanych miał też inną nieruchomość niż tą, w której mieszka. W bankach swoje oszczędności trzyma aż 82 proc. z nas, ale pieniądze tam są niewielkie - przeciętnie to jedynie 5 tys. zł.
Kto jest najbogatszy? To zdecydowanie osoby posiadające własną działalność gospodarczą.
- Gospodarstwa domowe, w których są osoby prowadzące działalność gospodarczą (mają status samozatrudnionego), są wyraźnie bardziej majętne (783,6 tys. zł) od wielkości przeciętnej w populacji ogółem - pisze NBP. Trudno jednak stwierdzić, czy to własna firma daje duże pieniądze, czy wręcz odwrotnie - przechodzi się na działalność gospodarczą, by płacić niższy liniowy podatek, gdy zarabia się odpowiednio dużo i w ten sposób akumuluje kapitał.
Jeszcze ciekawiej wyglądają dane dotyczące rozwarstwienia majątkowego. Według NBP do 10 proc. najbardziej majętnych należy aż 37 proc. całego majątku. Tymczasem na drugim biegunie jest 20 proc. najbiedniejszych, których "bogactwo" to zaledwie 1 proc. tego co posiadają wszyscy Polacy. Tymczasem już w przypadku 10 proc. najbiedniejszych, ci majątku nie mają w ogóle. Wręcz przeciwnie ich zadłużenie sprawia, że mają tylko kredyty, a ich majątek netto wynosi -3,607 mld zł.
Dlaczego w statystyce NBP Polak jest bogatszy niż przeciętny Niemiec? To sprawdzisz na drugiej stronie
Wbrew pozorom rozwarstwienie majątkowe nie jest jednak duże w porównaniu do innych europejskich krajów.
- Zróżnicowanie majątku jest w Polsce większe niż w przypadku dochodów, o czym świadczy wyższa wartość współczynnika Giniego dla majątku netto (57,9 proc.), względem wartości 38,4 proc. tego współczynnika dla dochodu. Zjawiska silnej koncentracji majątku w prawym ogonie rozkładu oraz silniejszych nierówności majątkowych niż dochodowych to prawidłowości powszechnie obserwowane w wielu krajach, zarówno rozwiniętych jak i rozwijających się - wyjaśnia NBP.
| Jaki majątek mają Europejczycy? | ||||
|---|---|---|---|---|
| Aktywa | % zadłużonych GD | Pasywa | Majątek netto | |
| Mediana podana w tys. euro. Źródło: NBP | ||||
| Polska | 70,7 | 37,0 | 2,4 | 61,7 |
| Belgia | 249,9 | 44,8 | 39,3 | 206,2 |
| Niemcy | 67,9 | 47,4 | 12,6 | 51,4 |
| Grecja | 110,2 | 36,6 | 14,6 | 101,9 |
| Hiszpania | 210,2 | 50,0 | 36,0 | 182,7 |
| Francja | 150,4 | 46,9 | 28,4 | 115,8 |
| Włochy | 188,0 | 25,2 | 15,0 | 173,5 |
| Cypr | 331,9 | 65,4 | 60,2 | 266,9 |
| Luksemburg | 494,4 | 58,3 | 73,4 | 397,8 |
| Malta | 227,4 | 34,1 | 15,7 | 215,9 |
| Holandia | 217,3 | 65,7 | 89,1 | 103,6 |
| Austria | 92,8 | 35,6 | 13,8 | 76,4 |
| Portugalia | 93,2 | 37,7 | 31,7 | 75,2 |
| Słowenia | 105,2 | 44,5 | 4,3 | 100,7 |
| Słowacja | 64,4 | 26,8 | 3,2 | 61,2 |
| Finlandia | 132,7 | 59,8 | 29,4 | 85,8 |
| strefa euro | 142,0 | 43,7 | 21,5 | 109,2 |
Jak wypadamy na tle Europy? Cały czas jak ubodzy krewni. Majątek statystycznego Polaka to niewiele ponad połowa (56 proc.) unijnej średniej. Ta wynosi 109,2 tys. euro. Co ciekawe z danych NBP wynika dość zaskakująca teza: że statystyczny Niemiec jest uboższy od Polaka. Wyjaśnienie jest jednak proste: to kwestia tego, że nasi zachodni sąsiedzi z reguły wynajmują mieszkania, zamiast je kupować. Ci, którzy mają w Niemczech dom, mają aktywa w wysokości 215 tys. euro. Wynajmujący - już tylko 10 tys. euro.
NBP zwraca uwagę, że w przypadku naszego kraju dużo większą część majątku stanowi miejsce zamieszkania. U nas jest to średnio 76,4 proc., a w pozostałych krajach zaledwie 60 proc. Świadczy to niestety o tym, że praktycznie nie mamy oszczędności.
Pozytywem za to jest mniejsze zadłużenie naszych gospodarstw domowych. W strefie euro jest to zazwyczaj 21,5 tys. euro (15 proc. aktywów), a u nas już tylko 2,4 tys. euro (3 proc. aktywów).
