Definicja i obliczanie wskaźnika ROI: co powinieneś wiedzieć?
ROI jest skrótowcem od Return on Investment. Oznacza wskaźnik zwrotu z inwestycji. Jego wartość podawana jest w procentach lub w stosunku liczbowym.
Znajduje zastosowanie przy mierzeniu efektywności działania przedsiębiorstwa, a wyniki wskaźnika są właściwie niezależne względem struktury jego majątku czy czynników uznawanych za nadzwyczajne.
Metoda badania opłacalności inwestycji metodą wskaźnika ROI pozwala na dokonanie pomiaru bezwzględnej opłacalności dla wszystkich dostawców kapitału. Można interpretować ten wskaźnik jako stopę zwrotu nakładów, jakie zostały poniesione na realizację danej inwestycji.
Przykłady użycia wskaźnika ROI w biznesie i inwestycjach
Wzór na ROI stanowi iloraz zysku netto do kapitału przemnożony razy 100 procent. Zysk netto to przychody po odjęciu poniesionych kosztów. Z kolei kapitał to koszty, jakie zostały poniesione dla osiągnięcia zysku.
Bardzo często wskaźnik ROI wykorzystywany jest do oceny opłacalności projektów IT, marketingowych i szkoleniowych, ale i typowo pod względem rentowności inwestycji finansowych podejmowanych np. na giełdzie. Jest to uniwersalny wskaźnik, tak samo dobrze sprawdzający się w dziedzinie finansowej, jak i przy zarządzaniu projektami czy w sektorze produkcji. Na jego podstawie można podejmować wyważone, przemyślane decyzje i kontrolować osiągane wyniki.
Na przykład, kiedy przedsiębiorca planuje nabycie nowej maszyny produkcyjnej o wartości 100 000 zł i oczekuje, że dzięki temu osiągnie zyski rzędu 30 000 zł – dodatkowych przychodów rocznie, ROI wyniesie: 30 000 – 100 000 zł/ 100 000 zł x100 proc. = -70 proc. Należy interpretować to w ten sposób, że inwestycja przyniesie stratę.
W biznesie często staje się w obliczu konieczności wyboru odpowiedniego projektu do realizacji. Powiedzmy, że jeden ma potencjalnie przynieść zysk rzędu 240 000 zł, a drugi 170 000 zł. Jednakże pierwszy wymaga zaangażowania większych zasobów. Warto obliczyć wskaźnik ROI dla każdego z wymienionych i porównać ze sobą, co ułatwi wybór projektu o wyższej planowanej rentowności.
Jak interpretować wartości wskaźnika ROI?
Przy interpretowaniu wskaźnika można ocenić, ile zysku lub straty zostało wygenerowane przez podjętą inwestycję w stosunku do poniesionych na nią kosztów. ROI może przyjmować wartości dodatnie lub ujemne. Jeśli wskaźnik jest dodatni, to przedsięwzięcie, inwestycja czy akcja były opłacalne, a jeśli będzie ujemny – projekt przyniósł stratę.
Pułapki i ograniczenia wskaźnika ROI: co powinieneś wiedzieć
Posługiwanie się wskaźnikiem ROI przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych czy finansowych pomaga w dokonaniu odpowiedniego wyboru, to jednak trzeba mieć świadomość ograniczeń tego wskaźnika. Jest dość ogólny i nie uwzględnia specyficznych warunków realizacji różnych przedsięwzięć, np. wahań zysku czy sezonowości, a także kosztów dodatkowych z tym związanych, np. wynagrodzeń pracowników. ROI nie bierze pod uwagę zmian wartości pieniądza w czasie.
Porównanie ROI z innymi wskaźnikami finansowymi
W praktyce wielu analityków przy posługiwaniu się wskaźnikiem ROI uwzględnia wartość średniego ważonego kosztu kapitału, w skrócie WACC, i przyrównuje do niego wyniki wskaźnika ROI. Jeśli ROI jest większy lub równy WACC, oznaczać to będzie, że inwestycja jest opłacalna. Gdy wartość ROI jest mniejsza, wskazuje to brak rentowności inwestycji. Im wyższa dodatnia wartość wskaźnika, tym większa zyskowność inwestycji.
Są i inne wskaźniki, które pozwalają na analizę rentowności firmy, projektów czy inwestycji. Zalicza się do nich:
- wskaźnik ROS – Return on Sales – mierzy zysk firmy w stosunku do sprzedaży,
- wskaźnik ROA – Return on Assets – określa zdolność firmy do zarabiania pieniędzy przy podejmowaniu inwestycji,
- wskaźnik ROE – Return on Equity – mierzy zyskowność kapitału własnego.
Praktyczne zastosowanie wskaźnika ROI w różnych branżach
Jeśli chodzi o branżę finansową, wskaźnik ROI pozwala na ocenę efektywności inwestycji, ale nie tylko. Na jego podstawie można porównać istniejące opcje inwestycyjne, a następnie zdecydować się na te, które potencjalnie przyniosą najwyższą stopę zwrotu. ROI pomaga analizować wyniki finansowe firmy i oceniać, czy podjęte przez nią działania przynoszą oczekiwane korzyści.
W przypadku branży produkcyjnej również można posłużyć się ROI dla oceny efektywności wykorzystania zasobów i technologii. Umożliwia to podejmowanie decyzji dotyczących ewentualnych zmian lub zmodernizowania procesów produkcyjnych, które przyczynią się w przyszłości do wypracowania wyższych zysków.
Posługiwanie się wskaźnikiem ROI przy zarządzaniu projektami pozwala na ocenę opłacalności pomysłu, jeszcze zanim zostanie zrealizowany. Na kolejnych etapach działań projektowych na podstawie wskaźnika rentowności można monitorować postęp projektu oraz zidentyfikować ewentualne odchylenia od zakładanych wyników.
