Wypowiedzenie umowy o pracę w trybie natychmiastowym

Z zakończeniem w trybie natychmiastowym umowy o pracę mamy do czynienia, jeśli jest ona wypowiadana bez zachowania okresu wypowiedzenia. Skutkiem tego jest bezzwłoczne ustanie stosunku zatrudnienia. Dlatego bardzo często możesz spotkać się z określeniem, że jest to wypowiedzenie ze skutkiem natychmiastowym. 

Jeśli pracownik lub pracodawca, bo obu stronom umowy przysługuje prawo do zakończenia współpracy, chcą się posłużyć wypowiedzeniem w takim trybie, to powinni złożyć jednostronne oświadczenie drugiej stronie. Może ono dotyczyć dowolnego rodzaju umowy o pracę – zawartej na czas określony lub nieokreślony. 

Zarówno zatrudniony, jak i pracodawca są uprawnieni do zakończenia umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jednak mogą posłużyć się nim tylko w określonych sytuacjach, jakie zostały wskazane w Kodeksie pracy. 

Wypowiedzenie umowy o pracę w trybie natychmiastowym przez zatrudnionego możliwe jest, jeśli:

• Lekarz wyda mu orzeczenie lekarskie, w którym stwierdzi szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie zatrudnionego, a przedsiębiorca nie przeniesie podwładnego w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do wykonywania innych obowiązków, odpowiednich ze względu na jego stan zdrowia i posiadane kwalifikacje zawodowe.
• Pracodawca dopuści się wobec zatrudnionego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków – oprócz prawa do wypowiedzenia w trybie natychmiastowym zatrudnionemu będzie przysługiwało roszczenie o odszkodowanie w wysokości równej wynagrodzeniu, jakie otrzymałby on za okres wypowiedzenia. 

Również pracodawca może w trybie natychmiastowym wypowiedzieć umowę o pracę. 

Zgodnie z art. 52 § 1 Kodeksu pracy pracodawca może zwolnić pracownika w trybie natychmiastowym, co określane jest również mianem zwolnienia dyscyplinarnego lub dyscyplinarki. Będzie ono możliwe, jeśli dojdzie do:

• ciężkiego naruszenia przez podwładnego podstawowych obowiązków, np. porzucenia pracy,
• popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy przestępstwa, które uniemożliwi jego dalsze zatrudnienie na zajmowanym stanowisku, jeśli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
• utraty przez pracownika, z jego winy, uprawnień koniecznych do wykonywania zadań na zajmowanym stanowisku. 

Jeśli zaszły przyczyny wskazane powyżej, to pracodawca nie może rozwiązać jednak umowy ze skutkiem natychmiastowym po upływie 1 miesiąca od dnia, w którym dowiedział się o okolicznościach takich zdarzeń. Jeśli więc np. pracownik popełnił przestępstwo, a przedsiębiorca się o tym dowiedział, ale nie zwolnił go w ciągu kolejnych 30 dni, to taka przyczyna nie będzie już mogła być podniesiona w natychmiastowym wypowiedzeniu. 

Ponadto jeśli w zakładzie pracy funkcjonuje organizacja związkowa, to wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia nie może nastąpić, jeśli nie zostaną przeprowadzone konsultacje z tą organizacją. 

Jeśli wypowiedzenie umowy o pracę zostało już złożone przez zatrudnionego, przedsiębiorca nie może odmówić jego przyjęcia. Należy pamiętać, że jest to czynność prawna jednostronna, dlatego zgoda lub brak zgody pracodawcy na złożenie wypowiedzenia stosunku zatrudnienia nie jest istotna i nie wpływa na skuteczność oświadczenia woli.

Istnieje możliwość zakończenia z dnia na dzień umowy o pracę za sprawą porozumienia pomiędzy stronami. Jeśli są one zgodne co do chęci rozwiązania współpracy, może to się stać w zasadzie natychmiast. Musi mieć ono zachowaną formę pisemną, dokumentową i obie strony umowy muszą się pod nim podpisać.

W jednostronnym oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę w trybie natychmiastowym powinna być wskazana przyczyna. Przedsiębiorca musi dodać do powodu zrywania umowy także pouczenie o przysługującym zatrudnionemu prawie odwołania się do sądu pracy. Nie ma więc możliwości wypowiedzenia umowy o pracę w trybie natychmiastowym bez podania przyczyny.