Nasza obecność w Unii stoi pod znakiem zapytania

*Prof. Ryszard Bugaj, ekonomista PAN: *Bardzo trudno jest to przewidzieć, ale jestem raczej pesymistą. Obawiam się, że najważniejsi ludzie w Unii będą twardo obstawać przy ograniczeniu budżetu europejskiego, który zresztą i tak jest już bardzo mały.

Wydaje się, że jak na razie zabrakło mocnych, polskich głosów w tej sprawie. To powinny być bardzo donośne głosy, które mówią, że przyjęliśmy co prawda reguły jednolitego rynku, które są korzystne zawsze dla wyżej rozwiniętych krajów, ale pod warunkiem, że wysokie są transfery finansowe.

Dobrze, że pojawiły się takie słowa. Nie zmienia to faktu, że padły trochę za późno. W moim przekonaniu opinię publiczną i unijnych przywódców należało przygotowywać od dłuższego czasu i to bardzo stanowczo do polskich postulatów. Teraz to wygląda tak, że trochę pod znakiem zapytania nasza stoi dalsza obecność w strukturach Unii. Oczywiście mam świadomość, że wystąpić nie bardzo można.

Jeżeli wziąć pod uwagę pakiet klimatyczny, który może być bardzo szkodliwy dla konkurencyjności polskiego przemysłu, do tego jeżeli miałoby do nas trafić o wiele mniej pieniędzy, to bilans naszej obecności w Unii zaczyna wyglądać niedobrze.

Nie wykluczam, że Bielecki ma dostęp do informacji, które pozwalają mu wypowiadać się w tak stanowczy sposób. Na ogół jednak propozycja Komisji Europejskiej różniła się od finalnej kwoty. Jest duże prawdopodobieństwo, że tak właśnie będzie tym razem. Szczególnie, że duża część krajów Unii jest tym pomysłom dość niechętna.

Traktat nicejski jest najbardziej mętnym dokumentem, jaki w życiu czytałem, więc nie mam stuprocentowej pewności. Wydaje mi się, że teoretycznie możemy zagrozić, że sięgniemy po tę broń _ masowego rażenia _ czyli weto. Oczywiście, weto i brak unijnego budżetu wcale nie będzie dla nas cudowną perspektywą. Ale takie zachowanie oznaczałoby, że nie ma naszej zgody na taką politykę.

I tak zgadzamy się na bardzo dużo rzeczy, które nie są dla nas najlepsze. Na przykład rabat brytyjski. Zawsze było tak, że kiedy do Unii wstępowały nowe państwa, na starcie nie płaciły pełnej składki, a dostawały pełne dopłaty rolnicze. My nie dostaliśmy ani jednego, ani drugiego. Tak więc moim zdaniem racje merytoryczne, które stoją za Polską, są jednak bardzo mocne.

Niemcy są najbardziej wpływowym krajem w Unii. Jeżeli Merkel pozyskałaby Francję i Brytyjczyków, to sytuacja byłaby bardzo trudna. Dlatego stajemy tutaj przed olbrzymim dylematem - czy wszelkimi środkami lobbować do końca, czy też w pewnym momencie powiedzieć _ nie ma naszej zgody _.

Nie należę do tych, którzy mówią, że najgorsza rzecz, jaka mogłaby się przydarzyć, to tak zwana _ Europa drugiej prędkości _. Jest rzeczą nieuchronną, że strefa euro musi się bliżej integrować i wcale nie oznacza to, że Polska musi do niej przystąpić. W najbliższych kilku latach byłoby to niepotrzebne.

Wyobrażam sobie scenariusz, w którym jesteśmy w tym _ drugim kręgu _, ale jeśli chodzi o finansowe transfery nie zostaliśmy pokrzywdzeni. Na razie jednak nie wiemy, jak konkretnie, jeśli w ogóle, ma wyglądać ten osobny budżet eurostrefy.

Według mnie to wątpliwy projekt, dlatego wydaje mi się, że nie powinniśmy dawać tego przysłowiowego palca, bo zaraz będą chcieć od nas całej ręki. Generalnym ośrodkiem decyzyjnym ma być Europejski Bank Centralny, a tam Polska nie ma żadnego przedstawiciela, więc to jest kolejny powód, żeby mówić _ nie _. Uważam, że powinniśmy zostać przy własnym nadzorze.